نماز رعایت ادب عبوديت و نیل به سلامت معنوی است

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین «ابوالفضل ساجدی» عضو شورای علمی قطب علمی فلسفه دین اسلامی پژوهشگاه در پاسخ به این سوال خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان که برخی معتقد هستند که دل باشد و اعمال صالح داشته باشید نیازی به خواندن نماز و عبادت نیست گفت: اولا اگر منظور از پاكي دل و صافي قلب، صداقت در برخورد، اجتناب از دروغ ، فريب و نيرنگ است، جواب اين است كه نماز در صفا دادن به قلب هم اثر فراوان دارد. بعلاوه، انسان هاي نمازگزار انگيزه ي بيشتری براي ترك اين خطاها دارند.

این عضوهیت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) در ادامه اظهار کرد: ثانيا فلسفه نماز فقط كسب صداقت نيست كه اگر اين صفت را داريم نماز نخوانيم؛ بلكه حكمت نماز عبارتست از شكر مُنعِم، رعایت ادب عبوديت، اتصال قطره به دریا و نیل به سلامت معنوی است.

وی تصریح کرد: گوينده سخن فوق معتقد است كه اگر شما صداقت داشته باشيد لازم نيست به ديگر قواعد شريعت عمل كنيد. اين سخن صحيح نيست چون صداقت، خوب است اما كافي نيست. اين يكي از صفات نيكو در روابط اجتماعي است كه اسلام هم مورد تاكيد قرار داده است اما اكتفا كردن به آن و نفي ساير وظايف ديني سبب مي شود كه بسياري از كمالات اخلاقي فردي و اجتماعي مانند شكر، بخشش، ايثار، محبت، ياري نيازمندان مورد غفلت قرار گيرد.

حجت الاسلام والمسلمین ساجدی بیان کرد: رعايت صداقت در رابطه با ساير انسانها، صداقت در ارتباط با خدا را در برنمي گيرد. آيا با انسانها صادقانه برخورد كنيم اما با خدا، فريبكارانه؟ آيا تعامل صادقانه با خدا، با عصيان در برابر او سازگار است؟

این عضوهیت شورای علمی قطب علمی فلسفه دین اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطر نشان کرد: اگر منظور از قلب، روح يا نفس انسان است و منظور از صفاي دل،‌ نورانيت و كمال نفس است، بايد ابتدا نفس را بشناسيم تا بفهميم چه چيزي باعث كمال آن است. قبلا بيان شد كه كمال نفس آدمي در قُرب وجودي به خداوند است که با رفتار اختیاری حاصل می شود.  البته كسي كه به خدا نزديك شود و او را به درستي بندگي كند، در برخورد با ديگران صداقت هم دارد اما اين صفت، بخش كوچكي از مجموعه وظايفي است كه او را به كمال مي رساند.

وی افزود: آنكه مي گويد قلبت صاف باشد، عمل به شريعت مهم نيست، از اين نكته غافل است كه قلب به معناي روح، روان يا نفس، با عمل ارتباط مستقيم دارد. ابعاد شناختي و گرايشي و رفتاري انسان با هم تعامل دارند و در سايه اين تعاملات، شخصيت و روح انسان شكل مي گيرد.

حجت الاسلام والمسلمین ساجدی با بیان اینکه قرآن در موارد فراواني ايمان و عمل صالح را در كنار هم ذكر مي كند.اظهار کرد:خداوند در سوره عصر همه ي انسانها را در حال خسران و زيان معرفي مي كند مگر آنان كه اهل ايمان و عمل صالح هستند.

وی گفت:امام صادق (ع) تاثير تخريبي عصيان در برابر دستورات خدا را در روان و قلب انسان، سريعتر از نقش چاقوي تيز در پاره كردن گوشت ذكر مي كند، چنانكه مي فرمايد: «وَ إِنَّ الْعَمَلَ السَّيِّئَ أَسْرَعُ فِي صَاحِبِهِ مِنَ السِّكِّينِ فِي اللَّحْم» اگر عمل، رابطه اي با قلب نداشته باشد تاثير تخريبي گناه در قلب معنا نخواهد داشت.

این عضوهیت علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)  تصریح کرد: در روايت ديگري راه رسيدن به رستگاري و پاداش اخروي التزام عملي به آموزه هاي دين ذكر شده است.«دخَلْتُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ ع فَقَالَ [لِي‏] يَا خَيْثَمَةُ أَبْلِغْ مَوَالِيَنَا مِنَّا السَّلَامَ وَ أَعْلِمْهُمْ أَنَّهُمْ لَمْ يَنَالُوا [لَا يَنَالُونَ‏] مَا عِنْدَ اللَّهِ إِلَّا بِالْعَمَل‏» به دوستان ما سلام برسانيد و آنها را آگاه سازيد كه هرگز به خواست خود نزد خدا نمي رسند مگر با عمل نيكو.