به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاعرسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کرسی علمی ترویجی با موضوع “رجالزادگان“ توسط گروه مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه به صورت حضوری با رعایت دستورالعملهای بهداشتی و با حضور حجتالاسلام والمسلمین علی ذوعلم به عنوان ارائهدهنده، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین رحیمیان به عنوان ناقد برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین علی ذوعلم با اشاره به اینکه این کرسی نتیجه تحقیق و پژوهش چندسال اخیر پژوهشگر در حوزۀ پدیدۀ آقازادگی یا به تعبیر دیگر، رجالزادگی است، تصریح کرد: نتیجۀ تحقیق درقالب یک کتاب در دست انتشار است. رجالزادگی (آقازادگی) یک پدیدۀ شوم و منفی در دهۀ هفتاد در جمهوری اسلامی آغاز شد و آثار و نتایج بد و نامطلوبی داشت. در قرآن کریم، اشاره شده که پس از اینکه یک نسل از افراد باایمان و صالح در زمین حاکم بودند، افرادی ظاهر شدند که از شهواتشان تبعیت میکردند و نیکیها را از بین بردند. (سورۀ مبارکۀ مریم، آیۀ شریفۀ ۹۵)
عضو شورای علمی گروه مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشگاه آقازادگی را اینگونه تعریف کرد: برخی بستگان مقامات سیاسی و مذهبی که به دلیل نفوذ سیاسی و اطلاعاتی، به سوءاستفاده و کسب قدرت و ثروت میپردازند. این پدیدۀ شوم، نه فقط در میان رجال درجۀ اول، بلکه در لایههای میانی سیاسیفرهنگی نیز دیده میشود.
وی افزود: متأسفانه این پدیده در برخی مقطعها از سوی فرهنگ عمومی پذیرفته شده و به آن رسمیت داده شده است. آسیب این پذیرش، کمتر از خود پدیدۀ رجالزادگی نیست و در واقع یک انحراف اجتماعی است. اعتقاد این است که این پدیده قابل رفع است و باید با آن مبارزه کرد. هرچند برداشت عمومی این است که آقازادگی قابل اصلاح نیست و نمیتوان آن را از عرصۀ سیاسی جمهوری اسلامی حذف کرد.
ذوعلم ادامه داد: چنین برداشتی صحیح نیست و راهبردها و راهکارهایی وجود دارند که میتوان آقازادهها را از صحنۀ سیاسیاقتصادی پاک کرد. در یک بررسی تاریخی، مشخص میشود که احترام به بزرگزادگان در جامعه وجود دارد. اگر کسی به جامعه خدمتی سیاسی، فرهنگی، اقتصادی … انجام دهد، جامعه به عنوان قدردانی، فرزندان و وابستگان به او را تکریم میکند و به آنها احترام میگذارد. این قدرشناسی جامعه است؛ اما این بزرگزادگان هرگز خود را طلبکار از جامعه نمیدانستند و در صدد سوء استفاده از این جایگاه برنمیآمدند. پس آقازادگی در گذشته، یک ظرفیت برای جامعه بوده و آقازادگان راه ارتباطی بزرگان با مردم بوده است. یعنی آقازادگان در خدمت جامعه بودند. اما این ظرفیت تاریخی متأسفانه تبدیل به یک آفت و عاملی بر ضد جامعه شده است.
عضو شورای علمی گروه مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشگاه گفت: ریشههای پدیدۀ آقازادگی اصولاً به تربیت نادرست برمیگردد. کاستیهای حقوقی و قانونگذاری در رشد آن مؤثر بوده است. خوشبختانه برخوردهای مؤثر دهۀ هشتاد و نود باعث شد که حداقل جامعه به این نتیجه برسد که آقازادگی یک آفت و اشکال است نه اینکه جزو ذات و طبیعت جمهوری اسلامی باشد. تأکید بر این است که ذات اسلام با امتیاز طلبی و تبعیض بیگانه است. قانون و عدالت دو رکن اساسی حکومت اسلامی است. ویژهخواری با اسلام سازگار نیست. اما سوءاستفاده از اختیار و آزادی باعث شد که پدیدۀ آقازادگی پدید بیاید و رشد کند. بزرگان، مسئولیت مضاعف دارند که از خود و خانواده مراقبت کنند تا ناخواسته در رشد این پدیده نقش نداشته باشند.آقازادگی به عدالت و اخوت جاری در جامعۀ اسلامی آسیب میزند.
رجالزادگی میتواند در خدمت جامعه باشد. شبکۀ منسوبین رجال سیاسیفرهنگی اگر ارتباط مردم با مقامات را برقرار کنند، بدون اینکه خود از این ارتباط نفع ببرند، میتوانند به جامعه خدمت کنند. یعنی این آفت و تهدید اگر به خوبی شناخته و اصلاح شود، میتواند به خدمت جامعه درآید. مطالبهگری دائمی جامعه و امر معروف و نهی از منکر، باعث میشود که رجالزادگی کنترل و حذف شود. فرزندان بزرگان باید پیشتاز سادهزیستی باشند تا از آقازادگی فاصله بگیرند. ابتدا باید از بروز آقازادگی پیشگیری کند. سپس باید نظارت دقیق کرد تا آقازادهها از موقعیت خود سوءاستفاده نکنند. اما در صورتی که پیشگیری و نظارت موفق نبود باید با ابزارهای مختلف با آن مبارزه کرد. راهبردهای فرهنگیتربیتی، راهبردهای حقوقیقانونی و راهبردهای ساختاریرویکردی برای مبارزه و کنترل پدیدۀ آقازادگی پیشنهاد میشود.
حجتالاسلام محمدحسین رحیمیان به عنوان ناقد جلسه موضوع آقازادگی را یک پدیدۀ منفی در طول تاریخ دانست. فرزندان پیامبرانی همچون آدم، نوح، یعقوب و… گاه ناخلف درآمدند. برخی فرزندان اهل بیت علیهمالسلام نیز دچار فساد و انحراف شدند. در آینده هم این پدیده ادامه خواهد یافت و باید بتوان با روشها و ابزارهای گوناگون با این پدیده مقابله کرد.با جمعی از فرزندان شهدا خدمت مقام معظم رهبری بودیم و ایشان فرمودند فرزند شهید بودن یک فضیلت است، اما باید با فضیلتهای اکتسابی هم همراه باشد؛ مثل فضیلت علم، تقوا، هنر و….
یک عامل مهم رشد آقازادگی، غفلت آقایان از فرزندانش ان است. این را به تجربه دیدهام. آقایانی که علیرغم مسئولیتها، فرزندانشان را به نماز جمعه و هیئت و… بردهاند و در کنار خانواده بودهاند فرزندانشان به خوبی تربیت شدهاند. اما آقایان و مسئولانی که در تربیت فرزندان کوتاهی کردند نتیجۀ این غفلت را در فساد و انحراف آقازادهها دیدهاند.
دستگاههای جاسوسی دنیا که از طریق نفوذ تلاش کردهاند آقازادهها را به انحراف بکشند، نباید نادیده گرفته شود. دشمنان هم در بروز و تقویت پدیدۀ آقازادگی نقش داشتهاند. در بین فرزندان بزرگان، اشخاص شایسته و صالحی هم هستند اما به هر حال باید توجه داشت که این افراد توانمند و باتقوا نیز وجود دارند. دکتر شفیعیفر عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و از حاضران در جلسه به نقش فرهنگ عمومی جامعه اشاره کرد. قوی بودن پیوندهای قومی و خویشی در ایران باعث میشود که حتی اگر برخی از آقازادگان نخواهند از موقعیت خود سوءاستفاده کنند، برخی از دوستان و آشنایان دور این افراد را میگیرند و تلاش میکنند با تکریم بیجای این افراد، به برخی امتیازها دست پیدا کنند.