رسالت رسانه‌ها تبيين صحيح روايتهاست
نوشتاری از محمدمهدی جهان پرور
در همه جوامع، رسانه (Medium) مهمترين و كارآمدترين بستر اطلاع رساني براي ارتباط با مخاطبان است كه هدف آن، انتقال اخبار و پيامهاي متعدد و متنوع روز به جامعه به منظور آگاهي افراد از شرايط و رويدادهاي داخلي و خارجي جهان در عرصه‌هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، سياسي، امنيتي و غيره است. با وجود آن كه رشد اين صنعت با توسعه فضاي مجازي تحقق تئوري دهكده جهاني را سرعت و فزوني بخشيده است، ليكن عوامل متعددي باعث گرديده تا برخي رسانه‌ها از لغزش و خطا مصون و در امان نمانده و آسيب‌پذير و آسيب‌رسان شوند و از رسالت و تكليف اصلي و انساني خويش يعني اخلاق محوري، رعايت امانت، تبيين و انعكاس صحيح رويدادها و واقعيتها و نيز ارائه دقيق تحليل‌ها به شهروندان، غفلت ورزند و در گردباد تحريفات و تناقضات تحليلي روايتها، سبب كج فهمي، سردرگمي، برداشت ناصواب و قضاوت غير منصفانه جامعه شوند و موجي از بي‌اعتمادي را در سطح جامعه اشاعه دهند و از اين رهگذر، بخشي از جامعه به ويژه نسل جوان در آغوش شبكه‌هاي خارجي معاند با نظام جمهوري اسلامي سوق داده شوند و نتيجه‌اي جز تغذيه افكار عمومي از سوي شبكه‌هاي اپوزيسيون را در پي نداشته باشد. در اين خصوص دلايل بسياري را ميتوان برشمرد كه يكي از مهمترين علل اين لغزش و كاستي در حوزه رسانه و اطلاع رساني، عدم استقلال مالي رسانه‌ها است، چرا كه همين امر موجب گرديده تا روايت رويدادها و چرخش تحليلي اخبار توسط آنان به سمت و سويي جريان يابد كه حاصل آن جز تأمين منافع برخي گروهها و جنا‌ح‌هاي معارض و برانداز در داخل كشور كه از توبره نظام پروار شده‌اند، نباشد. رسانه‌هايي كه خود را وامدار جريانات و افرادي مي‌دانند كه تأمين كننده منابع مالي آنان بوده و بقا، دوام و حيات آنان را متعهد شده‌اند. لذا همسويي با اين جريانات، وجدان و اخلاق حرفه‌اي آنان را ذيل منافع شخصيشان قرار داده است. از ديگر سو، بخشي از معضلات و مشكلات اين طيف از رسانه‌ها جذب و استفاده از افراد ناپخته و غيرحرفه‌اي در جمع اصحاب رسانه است. زيرا اين مستخدمان، پيش از آن كه متخلق به اخلاق حرفه‌اي، متخصص در حوزه رسانه و متعهد در قبال منافع ملي و نظام حاكميتي باشند، به دليل فقدان آموزشها و مهارتهاي لازم و به صرف پيوند ايدئولوژيكي و يا قبيله‌اي سعي در تثبيت خويش داشته و با انتشار اخبار و تحليلهاي سطحي، عوامانه و غيرحرفه‌اي واقعي نما و القاي آن به جامعه، ناخواسته ضمن تشويش اذهان عمومي، در راستاي منافع دشمنان گام برمي‌دارند. همين امر موجب شده تا روزانه با حجم فراواني از اخبار و اطلاعات ضد و نقيض، نادرست و جهتدار مواجه شويم كه عليرغم كوتاهي زمان ترند اين خبرها، آثار مخرب و اثرگذاري عميق و بلند مدتي را در ذهن توده مردم و حتي جامعه فرهيختگان برجاي گذارده‌اند. اين خود، نه تنها باعث نوميدي و سرخوردگي هموطنان شده، بلكه مقدمه تحليلهاي غلط اقشار جامعه را از سر ناآگاهي و جهل در مواجهه با اينگونه اطلاعات در بر داشته است. اين در حالي است كه در كنار ضعفهاي مورد اشاره، علاوه بر ولنگاري فضاي مجازي ناشي از فقدان نظارت دستگاههاي زيربط و تعلل و ناكارآمدي مجموعه هايي چون وزارتين ارشاد و ارتباطات، شوراي عالي فضاي مجازي و … ، شاهد انعكاس مطالب تنش‌زا با تيترهاي نامناسب از سخنان كد دار و عامدانه مسئولين انقلابي نما و نيز اظهار نظرهاي نابخردانه، ناسنجيده و ناآگاهانه برخي از مسئولين انقلابي در ميان اقشار مختلف جامعه كه با بي‌تدبيري خود آب در آسياب دشمن ريخته و موجبات تنش و التهابات جامعه را فراهم مي‌سازند، هستيم. حال با توجه به آنچه اشاره گرديد، اين پرسش مطرح مي‌شود كه دولتمردان، دستگاههاي نظارتي، مراكز و اصحاب با نفوذ و تأثيرگذار عرصه فرهنگ، ارتباطات و فناوري چه تدابيري را در برخورد با معضلات رسانه‌اي به منظور مقابله با اخبار زرد و التهاب‌آفرين و تحليلهاي غير واقع‌گرايانه انديشيده و چه اقدامات كارشناسانه و فرهنگ‌سازانه‌اي را تدبير كرده‌اند تا كاهش و حذف اخبار و اطلاعات مخرب را در كوتاه‌ترين زمان و با كمترين هزينه در پي داشته باشد و توصيه دغدغه‌مندانه رهبر معظم انقلاب را از باب تبيين روايات واقعي تحقق بخشد. بي‌ترديد رسالت رسانه فراتر از آن چيزي است كه نظاره‌گر مي‌باشيم و صرف رصد و پايش اخبار مسموم و مواجهه با آن در راستاي خنثي‌سازي اثرات و تبعات آن، جز تسكين و درمان موقت نخواهد بود. بنابراين انتظار مي‌رود رسانه هاي متعهد و انقلابي در اقدامي راهبردي و جهادي با بينش مكاشفه‌اي، خودكفايي مالي، ارائه تحليلهاي هوشمندانه و بهره‌مندي از نيروهاي متخصص و حرفه‌اي انقلابي در عرصه پردازش اخبار و رويدادها، به تبيين دقيق روايات و واقعيتها و تزريق نشاط و اميد در متن جامعه پرداخته و با بي‌اثرسازي اخبار يأس‌آور و عبور از آزمون و خطاهاي عبرت‌آموز، راهكارهاي كاربردي سازنده، مؤثر و نتيجه بخش را با حداقل هزينه و در كمترين زمان ممكن ارائه دهند تا با بهره‌مندي حداكثري از ظرفيتهاي موجود، در نبرد روايتها به ظفر نائل شويم.
