به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب مدارس کلامی شیعه اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصفر جبرئیلی در گروه کلام و دین‌پژوهی پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.
کلام شیعه از نگاه هویتی و تاریخی با دو نظریه مهم روبرو است؛ دیدگاه وامداری و تأثیرپذیری کلام شیعه از کلام معتزلی و دیگری افول و خاموشی آن در پی خلط با فلسفه. این تحقیق تلاش می‌کند ضمن نقد این دو نظریه، از اصالت مدارس کلام شیعی دفاع کند و ضمن معرفی تمامی مدارس مهم کلامی، پویایی و پایایی آنها را به اثبات رساند. اصل تحقیق به جهت ارائه دورنمایی کلی از ابعاد مختلف کلام شیعه، با تبیین ویژگی‌ها، معرفی متکلمان، آثار، خدمات، آسیب‌ها و کاستی‌ها این مدارس، کاری نو و بدیع است.
در بخشی از مقدمه این اثر ارزشمند آمده است:
در سیر تطور هر علم، فهم و شناخت مراحل مختلف آن علم براساس اندیشه‌ها، دیدگاه‌ها؛ نقاط عطف، و شخصیت‌ها کشف و استنباط شده و به صورتی تاریخمند گزارش می‌شود. لذا بررسی سیر تطور یک مساله تاریخ آن مساله نیست بلکه شناخت و کشف مراحل مختلف آنست که در نتیجه نقاط قوت؛ خدمات و نقش‌آفرینی‌ها؛ جایگاه و موقعیت اشخاص سیر و سامانه‌ی آراء و اندیشه‌ها معلوم و مشخص شده و آفت‌ها و کاستی‌ها نیز نشان داده می‌شود.
بنابراین در سیر تطور، سر و کار ما صرفاً با قطعات تاریخ نیست بلکه به مراحل اندیشه‌های مطرح می‌پردازیم. هر چند برای دسترسی درست و دقیق به این هدف، مطالعه کتاب‌های تاریخی، جغرافی، شخصیت‌شناسی و رجال نیز لازم و ضروری است اما این مراجعه نه به عنوان تاریخ و تاریخ‌نگاری و شخصیت‌شناسی بلکه برای شناخت و کشف مراحل مختلف آراء و اندیشه‌ها و در نتیجه نشان دادنِ نقاط قوت، گزارش خدمات، حسنات، ارائه فهرستی از کاستی‌ها، نقص‌ها و در پی آن معرفی شخصیت‌ها و آثار و تألیفات ایشان است. به همین منظور است که مطالعۀ مدارس و مکاتب علوم مختلف مورد توجه اصحاب علم و دانش قرار گرفته است.
علم کلام نیز مانند همه علوم و چه بسا به تناسب اهداف، غایات و رسالت آن بیش از دیگر علوم از سیر و سامانه خاصی برخوردار است که برای دستیابی به آن، مطالعۀ تاریخی مدارس کلامی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است، این مهم را می‌توان به دو صورت موردی و کلان و کلی انجام داد، صورت اول به گونه‌ای شخصیت محور یا مسأله مدار که از دقت و توجه بیشتری در کشف زوایای پنهان و ناپیدای مباحث برخوردار است قابل تحلیل و بررسی است و صورت دوم به جهت ارائه نمای کلان در سیر و سامانه تاریخی از آغاز تاکنون درعین توجه به جزئیات است که این هم امتیاز خاص خود را دارد. نگارنده با توجه به همین نکته سعی در انجام کار به صورت دوم را دارد که به بررسی تحلیلی کلام شیعی امامی در پانزده مدرسه مترتب تاریخی در چهارده منطقه جغرافیای پرداخته است.
کتاب مدارس کلامی شیعه اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصفر جبرئیلی با قیمت ۸۲۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شد.
علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی می‌توانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.
