به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب غیبت امام عصر(عج) و تکوّن دانش سیاسی شیعه تازه‌ترین اثر گروه سیاست پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.
طلیعه غیبت امام عصر(عج) با گذار از رهبری معصوم به جانشینی غیر معصوم و انتقال از نصوص جاری به عقل اجتهادی، رقم خورد. اقتضای غیبت آن بود که عالمان شیعی برای صیانت از هویت مکتبی، کاستی‌های ناشی از غیبت را از طریق اجتهاد، جبران کنند. زمینه‌های اعتقادی و شرایط دشوار سیاسی، آن‌ها را به بازسازی معرفت و سبک زندگی سیاسی وادار نمود و در سایه پارادایم مهدویت توانستند مدل «نیابت عامه فقیه» را بازسازی کنند. تکوین و گسترش سه دانش، «فقه سیاسی»، «فلسفه سیاسی» و «کلام سیاسی» محصول همین اندیشه‌ورزی بود که از طریق آن توانستند «نظم سیاسی فقیه محور» را در آغاز طراحی کنند و در دوره معاصر به «نظم سیاسی فقیه محور مردم سالار» ارتقاء دهند.
در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است:
اگر امامت را جوهرۀ سیاست شیعی و فراانگارۀ حاکم بر دانش و گفتمان‌های سیاسی آن بدانیم، آن‌گاه خوانش دانش سیاسی شیعه، در چارچوب این سامانۀ فکری، قرائت خاصی از سیاست‌ورزی را ارائه میدهد، بهویژه آنکه مهم‌ترین نیاز امروز ما مقولۀ تحول، نوآوری و نظریه‌پردازی در علوم انسانی و اسلامی است. یکی از راه‌حل‌های نیل به این مقصود بهره‌گیری از آستانههای تکوّن و پرسشهای زمینه‌ای و زمانه‌ای است؛ از این طریق می‌توان به فهم درستی از ظرفیتهای موجود و افقهای فرا روی دانش سیاسی شیعه در دورۀ معاصر دست یافت. این تحقیق درصدد است با استفاده از اولین تجربۀ تکوّن دانش سیاسی، در دو سدۀ آغازین عصر غیبت امام عصرf، نشان دهد که باگذشت قرنها، اندیشۀ سیاسی شیعه هنوز هویت خود را در سایۀ فراانگارۀ غیبت تعریف می‌کند و در دورۀ معاصر، به رغم چالشها و تعارضها با اندیشههای رقیب و رویکردهای مدرن، هم ارتباط خود را با سامانۀ پارادایمی غیبت حفظ و تقویت کرده است و هم بسیاری از ظرفیتهای نوشکفته را بروز داده است و هم در میان ترافیک سنگین اندیشۀ سیاسی رقیبان و ضرورتها و مسائل نوپیدای فراوان، استعداد پرداختن به نظریات نوین را سرلوحۀ خود قرار داده و مدعی کشف و نوآوری است.
با وجود اهمیت این موضوع، هم از منظر شیعه‌پژوهی و هم از جهت سیاسی، مع‌الوصف در زاویۀ پنهان و دور از دسترس پژوهشگران باقی مانده است و پروندۀ این موضوع فاقد تحقیقات معتنابه است که نشان دهد شرایط و زمینه‌های فکری و عملی آغاز عصر غیبت در فهم عالمان شیعی، از حادثۀ غیبت و مسئلۀ جانشینی، به گونهای بود که مرکزیت و مرجعیت اندیشۀ سیاسی را بر محور فقیهان منحصر میدیدند؛ در حالی که زمینه‌های فکری و عملی معاصر ـ که بهشدت متأثر از رویکردهای مدرن است ــ فهم عالمان را از غیبت و نیابت به این سمت جهت داده است که علاوه بر نقش نیابتی فقیهان از امام عصرf، به نقش فزایندۀ مردم هم اشاره دارد. هدف نگارنده آن بود که نشان بدهد در هر دو دوره اندیشۀ سیاسی تحت‌تأثیر رویکرد عالمان شیعه از حوادث مربوط به امام زمان f و هم دانش سیاسی شیعه و الگوهای رفتاری مبتنی بر آن در ذیل حادثۀ غیبت به‌مثابۀ یک پارادایم تعریف می‌شوند، به‌گونه‌ای که اگر غیبت نبود، چنین رهیافت‌هایی وجود نمی‌داشت.
کتاب غیبت امام عصر(عج) و تکوّن دانش سیاسی شیعه اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا با قیمت ۹۰۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شد.
علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی می‌توانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.
