به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در راستای گفت‌وگو با مدیران گروه‌های علمی پژوهشگاه، سراغ دکتر محمدرضا سنگری مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه رفتیم. در این بخش نظر شما را به گفت‌وگو با وی جلب می‌نماییم:
اولویت‌های سال ۱۴۰۰ گروه ادبیات اندیشه چیست؟
توسعه پژوهش علمی درباره ادبیات داستانی دفاع مقدس در این چند ساله مدنظر گروه ادبیات اندیشه بوده است؛ از اولویت‌های دیگر درصورت فراهم شدن شرایط اقدام به جذب عضو هئیت علمی و دعوت از اساتید حوزه ادبیات برای عضویت در شورای علمی جهت تقویت بنیه علمی گروه، ایجاد و تهیه زمینه‌های ارتباط با نهادهای فعال در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس جهت چاپ آثار مشترک و برگزاری نشست و کرسی ترویجی می‌باشد.
لطفاً در خصوص فعالیت‌های گروه و نوع فعالیت‌های آنها توضیح دهید؟
فعالیت‌های گروه را به چند دسته می‌توان تقسیم کرد. نخست پیگیری اتمام تحقیقات استدامه‌ای که در برنامه گروه پیش‌تر مطرح شده است؛ دوم تعریف عنوان‌های جدید به صورت موظفی، حق‌التحقیق و حق‌التالیف؛ سوم فرصت‌سازی برای برگزاری سمینارها، نشست‌های علمی و کرسی‌های ترویجی در طول سال با بهره‌گیری از اندیشه‌وران و صاحب‌نظران؛ چهارم نقد و بررسی کتاب‌‌ها و جریان‌های موجود فکری در قلمرو ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس. پنجم بهره‌گیری از مشارکت نهادها و موسسات و مجموعه‌های همسو برای تقویت و ژرفا بخشی به فعالیت‌های گروه ادبیات اندیشه. ششم بررسی و نقد آثار منتشره گروه که به عنوان مطالعات کلان و ارتقایی در برنامه گروه بود و توسط عضو محترم گروه آقای حامد رشاد تهیه و در شورای علمی گروه ارائه شد.
چند رخداد مهم پژوهشی اعم از نشست، کرسی و غیره را برای برگزاری در سال ۱۴۰۰ برنامه ریزی نموده‌اید؟
با توجه به تحقیقات در دست انجام در برنامه گروه: چهار سمینار علمی؛ چهار نشست علمی؛ چهار کرسی ترویج؛ یک عنوان کرسی آزاداندیشی؛ دو عنوان کرسی نوآوری؛ چهار نشست بررسی و نقد کتاب؛ سه نشست رونمایی می‌باشد. همچنین نشست علمی با عنوان «علوم شناختی و ادبیات» و با توجه به انتخابات ریاست جمهوری نشست «سیاستگذاری دولت سیزدهم و ادبیات» توسط گروه برگزار شده است.
آیا برنامه‌ای برای برگزاری نشست‌های مشترک با دیگر مراکز پژوهشی نیز دارید؟
بله؛ ششمین نشست رستاخیز واژه‌ها در ماه گذشته با موضوع نسبت سینما با فرهنگ و هویت اسلامی با حضور بهروز فرنو، محقق و پژوهشگر حوزه سینما و سیدمصطفی رضایی، استاد دانشگاه در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد. سه نشست دیگر نیز پیشنهاد شده است در ماه‌های آتی برگزار شود:
نشست خدمات متقابل نقاشی و نگارگری و فرهنگ و هویت اسلامی
نشست خدمات متقابل کاریکاتور و فرهنگ و هویت اسلامی
نشست خدمات متقابل عکاسی و فرهنگ و هویت اسلامی
و در کنار آن هم نشست‌های مشترک در خصوص نقد آثار منتشره با حوزه هنری و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس در دست کار گروه است.
همانطور که اطلاع دارید، روزهای آغازین ۲۸ امین بهار فعالیت پژوهشگاه را پشت سر می‌گذاریم، عملکرد پژوهشگاه و جایگاه آن در تولید علم را چگونه می‌بینید؟
پژوهشگاه جایگاه رفیع خود را در حوزه فلسفه، فلسفه مضاف و تحلیل و تبیین فرهنگ و معارف اسلام و انقلاب اسلامی تعیین و تثبیت کرده است و امروزه مرجعی مطمئن برای دانشوران، محیط‌های علمی حوزوی و دانشگاهی شده است و بی‌تردید می‌تواند این جایگاه را در سطح ملی و جهانی رفعت بخشد که البته توزیع و شناساندن آثار پژوهشگاه با بهره‌گیری از فضاهای رسانه‌ای جدید و تعامل با جهان در تحقق این آرمان موثر است.
آیا حوزه‌های تمحض تعریف شده در گروه، اخیراً به روز رسانی شده و یا متناسب با نیاز جامعه هدف تغییر کرده‌اند؟
حوزه‌های تمحض گروه به سبب محدود بودن گروه به دو عضو که تمحض آنان در زمینه ادبیات داستانی انقلاب و دفاع مقدس است، از نظرگاه موضوعی محدود است و نیاز به جذب اعضای دیگری که در قلمروهای دیگر ادبی صاحب‌نظر باشند، بایسته است.
از تحقیقات جاری در گروه و آثاری که به مرحله چاپ و انتشار رسیده‌اند، برایمان بگوئید؟
دشمن شناسی در ادبیات داستانی دفاع مقدس شناخت شناسی؛ موظفی جناب آقای احمد شاکری که تلاش دارد با تمرکز بر رکن پیدایش جنگ‌ها از جمله دفاع مقدس به جایگاه و اهمیت دشمن در شاکله ادبیات داستانی دفاع مقدس و نسبت و تاثیر آن در ایجاد معنی و تعهد در این ادبیات نگاهی نو داشته باشد.
فلسفه ایده اولیه؛ موظفی دیگر دکتر شاکری که به تبئین مولفه‌های ایده اولیه اختصاص دارد و بالغ بر صد و چهل و پنج مولفه در این زمینه شناسایی شده است.
نگاهی به داستان انقلاب در ایران و جهان؛ نگاشته استاد محمدرضا سرشار که پایه اساسی این پژوهش، بر مصادیق عینی (رمان‌های منتشره ایرانی و خارجی) است. در این بخش، نقل نقش اول را دارد.
بررسی سبک زندگی در ادبیات دفاع مقدس؛ که رساله دکتری آقای ظریفی‌نیا بوده که در چند اثر شاخص داستانی به سبک زندگی رزمندگان و مردم حامی پشت جبهه و … پرداخته است.
مرگ را زیستن (گفتارهای انتقادی پیرامون شش داستان بلند دفاع مقدس) که به اهتمام احمد شاکری تدوین گردید است و ویراسته سلسله گفت‌وگوها در حوزه رویکردهای داستانی ادبیات دفاع مقدس می‌باشد که توسط گروه برگزار شده بود.
تعهد و هنر تحقیق در دست تالیف آقای مهدی جهان که به دنبال کشف حقیقت تعهد و نسبت آن با اثر هنری است.
مجموعه مقالات فلسفه ادبیات؛ که در دفتر اول به تعریف ادبیات خواهد پرداخت.
از نمونه کارهایی است که در گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه در مراحل پایانی کار نگارش رسیده و در دست انتشار قرار دارد.
در انتها، مهمترین دغدغه شما به عنوان مدیر گروه ادبیات اندیشه در سال ۱۴۰۰ چیست؟
مهمترین دغدغه در گام نخست جذب نیروهای توانمندی است که باعث تقویت گروه و پرکردن خلا‌ءهای موضوعی و پژوهشی گروه ادبیات اندیشه باشند. دغدغه دیگر تکمیل شورای علمی گروه ادبیات اندیشه است که به دلایلی چند در دو سال اخیر کاهش یافته و نیاز مبرم به ترمیم و بازسازی شورا احساس می‌شود.
دیگر دغدغه ارتباط با مجموعه‌ها، نهادها و فعالان در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برای اجرای برنامه‌های گروه و بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیگران است.
