به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه، ۱۸ خردادماه در نشست علمی «انتخاب مردم و بررسی شاخصه‌های انتخاب اصلح»، گفت: از منظر فلسفه سیاسی، مشروعیت تابع فلسفه تشکیل حکومت است و با آری و خیر می‌توان به مشروعیت یک نظام رأی دارد، اما در جامعه‌شناسی بحث پیچیده‌تر و دارای سطوح مختلف و عمدتاً تابع مؤلفه‌های پسینی است، مثلاً ممکن است خدمات اجتماعی ارزان، امنیت تقویت و پیشرفت حاصل شود که مشروعیت را ارتقاء می‌دهد؛ همه جوامع بر این باور هستند که اگر نتوانیم رضایت مردم را جلب کنیم، طبعاً بقا برای حکومت وجود نخواهد داشت.
وی اضافه کرد: اینکه رهبری بارها بر مشارکت حداکثری فارغ از نتیجه تأکید فرمودند، به این معناست که مردم به اصل نظام و حکومت پایبند هستند و به تبع آن بسیاری از مشکلات امنیتی و غیرامنیتی از بین می‌رود. وقتی در سوریه درصد بسیار بالایی در انتخابات حضور یافتند، دشمن خودش را با مردمی می‌بیند که ۹۵ درصد به بشاراسد رأی داده‌اند و این یعنی بقا و ثبات و استمرار؛ لذا در سایه مشارکت حداکثری اموری رخ می‌دهد که به مراتب مهمتر از آن است که ما یک فرد را با آراء محدود انتخاب کنیم.
مردم‌سالاری در چارچوب دین
ایزدهی بیان کرد: از ابتدای انقلاب، امام و رهبری تاکید فرمودند که مشارکت حداکثری مقدم بر انتخاب اصلح است؛ ما مانند کشورهای مستبد منطقه بی‌انتخابات نیستیم؛ انتخابات ما مبتنی بر مردم‌سالاری دینی است؛ یعنی ما در محدوده ارزش‌ها، مردم‌سالاری داریم، لذا معنا ندارد مثلاً سقط جنین را به رفراندوم بگذاریم، زیرا ضد‌ارزش است.
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه اضافه کرد: ما الان در بین دو محذور هستیم، محذور اول کم شدن مشارکت سیاسی و محذور دوم این است که کسی رئیس جمهور شود که از صلاحیت حداقلی برخوردار نیست، بنابراین آیا می‌توان به خاطر مشارکت حداکثری کشور را به ناکارآمدی مبتلا کنیم؟ ما براساس قانون می‌توانیم افراد شایسته را به مردم معرفی و رقابت در بین همین افراد، حداکثری باشد.
ایزدهی اضافه کرد: اگر بحث مهندسی شدن و انتخاب افراد معینی در کار بود نیازی به حضور افراد رقیب نبود؛ اینکه رقابت جدی است و برخی نامزدها خود را به در و دیوار می‌زنند تا رأی بیاورند، به همین خاطر است.
شورای نگهبان وظیفه مصلحت‌سنجی ندارد
وی با بیان اینکه شورای نگهبان براساس قانون وظیفه دارد افراد با صلاحیت را تأیید کند و مأمور مصلحت‌سنجی برای مشارکت حداکثری نیست، تصریح کرد: شورای نگهبان مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست که مصلحت‌ها را در نظر بگیرد، بلکه باید براساس قانون عمل کند. اگر مردم احساس کنند رأی ندهند وضعیتشان بدتر و مثل الان خواهدبود، شرکت می‌کنند.
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه تأکید کرد: مردم می‌توانند وضع را تغییر بدهند، اما اگر کسی مشارکت نکند، یعنی به وضع موجود راضی است؛ انتخاب نکردن یعنی انتخاب فردی که غیراصلح است و تبعات دولت آینده هم متوجه او خواهد شد.
ایزدهی با اشاره به نظارت استصوابی شورای نگهبان بیان کرد: شورا به عنوان نهادی که افراد آن کارشناس یک موضوع هستند، به مثابه درمان بیمار از سوی پزشک و تیم پزشکی است؛ اگر ما به بیمارستانی برویم، وقتی وضع بیمار حاد شد شورای پزشکی تشکیل و بهترین روش درمان را انتخاب پیرامون آن بحث و استدلال بیان و در نهایت برای درمان نهایی، رای‌گیری می‌شود، آیا کسی اعتراض می‌کند که بگوید شورای متخصصی دور هم جمع شده و رأی‌گیری کردند، ولی من معترضم؟؛ جایگاه شورا اینگونه است؛ ۱۲ عضو براساس مستنداتی که مرجع آن نهادهای مشخص هستند، و خروجی آن، رأی کارشناسی است.
ایزدهی تصریح کرد: امام فرمودند که شورای نگهبان باید مصالح را در نظر بگیرد؛ این موضوع در بحث اختلافات بین مجلس و شورای نگهبان مطرح بود نه بحث نظارت بر انتخابات؛ در نهایت هم مجمع تشخیص برای این کار و رفع اختلافات شکل گرفت. پس شورا در اینجا کاری به مصلحت‌اندیشی ندارد و اگر مصلحت‌اندیشی هست رهبری باید حکم بدهند.
بالابردن مشارکت وظیفه شورای نگهبان نیست؛ وظیفه احزاب است
وی اضافه کرد: بالابردن مشارکت کار احزاب و جریانات سیاسی است. متأسفانه در کشور ما احزاب بی‌شناسنامه و مقطعی هستند و ناگهان از یک نامزد حمایت می‌کنند. باید از قبل احزاب مرامنامه داشته و نیرو معرفی کنند تا مواضع آنها در عرصه اقتصاد و اجتماع و سیاست مشخص باشد؛ الان کسانی می‌آیند که خلاف حرف‌های خودشان رفتار می‌کنند و منکر پیشینه و عملکرد خودشان می‌شوند.
ایزدهی در پاسخ به سخن افرادی که می‌گویند رأی ندهیم، گفت: ما مجبور و مضطر به انتخاب هستیم، نه فقط به خاطر اسلام و حق رأی، بلکه به خاطر اینکه اگر ما رأی ندهیم، به هر حال فردی انتخاب می‌شود که ما در آن نقشی نداریم، ولی تبعات کارهای او را باید در ۴ سال تحمل کنیم؛ همچنین ممکن است کسی روی کار بیاید که اصلح نباشد، بنابراین رای دادن، عقلانی و وجدانی است.
این پژوهشگر تصریح کرد: یک راه انتخاب این است که چون رهبری کارگزاران نظام را بهتر از مردم می‌شناسد، آنها را خودش انتخاب کند، اما مدل دیگر رأی مردم است؛ بنابراین اگر مردم بخواهند انتخاب کنند، طبعاً بهتر همان فردی است که با رأی مردم منتخب می‌شود، زیرا مردم باید تبعات انتخاب خود را بپذیرند، بنابراین ممکن است انتخاب مردم با انتخاب اما فرق داشته باشد، ولی خودشان پای رأی خودشان می‌ایستند.
ویژگی نامزد اصلح
ایزدهی با اشاره به ویژگی‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای تصدی مسئولیت ریاست جمهوری اضافه کرد: در بخش سخت‌افزاری سن تعیین شده است و در نرم‌افزاری فرد باید بتواند طوری مدیریت و راهبری و نظارت کند که امور پیش برود؛ این مدیریت کلان هم تحصیل‌کردنی نیست که با اقتصاد به دست بیاید، بلکه فرایند پختگی است؛ اینکه گفته شود تا شش کلاس سواد داری حرف سطح پایینی است، بلکه شجاعت و توان مدیریتی است که مؤثر است.
وی افزود: ما چون حزب نداریم، شعار از سوی نامزدها زیاد داده می‌شود و التزامی هم به آن ندارند؛ باید کسانی را که در طول زندگی کارنامه موفق داشته‌اند، انتخاب کنیم؛ برخی شعارهای پوپولیستی که آراء زنان و جوانان و اقوام را جذب کنند، می‌دهند وگرنه قدیمی‌ها شعارهای بهتر هم دادند، ولی مگر توانستند عمل کنند؟.
