به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در راستای سلسله گفتگوهای علمی با مدیران گروه‌های پژوهشکده‌های علمی پژوهشگاه، سراغ حجت الاسلام والمسلمین علی فضلی مدیرگروه عرفان پژوهشگاه رفتیم. در این بخش نظر شما را به گفتگو با وی جلب می‌نمائیم:
حجت‌الاسلام و المسلمین علی فضلی در ابتدا به بیان آنچه که بایستۀ گروه‌های علمیست اشاره کرد و گفت: پرداختن به دو ساحت از پژوهش‌هاست؛ یکی پژوهش‌های بنیادی و دیگری پژوهش‌های کاربردی. زیرا پژوهش‌های بنیادی نقش پیش‌برنده در علوم دارند و اگر دست از این گونه تحقیق برداریم، در حقیقت از مسیر پیشرفت و تکامل دانش پیاده شده‌ایم و باز مانده‌ایم و سهم پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی را در این رویداد فوق العاده مهم از بین برده‌ایم. همچنین پژوهش‌های کاربردی که متکی بر تحقیقات بنیادیست، نیز علم را در مسیر تعامل با دیگر علوم و مقولات قرار می‌دهد و در صدد حل مشکلات علمی آن علوم و مقولات می‌باشد و به نوعی به نیازهای جوامع بشری در زندگی پاسخ می‌دهد و البته یکی از دغدغه‌های خیلی مهم پژوهشگاه برآوری نیازهای علمی و فرهنگی جامعۀ اسلامی بلکه جامعۀ جهانی است. پس بایستۀ گروه‌های علمی ورود در هر دو عرصه است.
وی ادامه داد: گروه عرفان از این بایستگی مستثنی نیست. از این رو اگرچه باید به پژوهش‌های بنیادی، مانند عرفان اهل بیتی و فلسفۀ عرفان بپردازد و در این راستا آثار گران‌سنگی را به ارباب عرفان تقدیم کند که چنین کرده است، باید نگاه کاربردی نیز داشته باشد که بر این اساس گام‌هایی نیز برداشته و به امید خدا بیش از پیش برخواهد داشت. افزون بر تحقیق و پژوهش در این عرصه، به برگزاری نشست‌ها و کرسی‌ها خواهد پرداخت و به این هدف، نه فقط به کشور سرافراز ایران زمین، بلکه به همۀ کشورهای جهان هدیه دهد و از این رهگذر دیدۀ خویش را جهانی سازد و میراث پرگهر عرفان اسلامی را به جهانیان تقدیم نماید که امروزه، جهان نیاز مبرم به عرفان دقیق و پرلایه و کارآمد ما دارد.
حجت‌الاسلام و المسلمین علی فضلی اظهار داشت: گروه عرفان در اولین گام باید به ماهیت و مؤلفه‌های عرفان کاربردی و همچنین عرفان اجتماعی بپردازد. آنگاه باید به عرفان و معنویت توجه نماید و پس از بررسی علل گرایش صدگانۀ قلوب جهان به معنویت و با تبیین ماهیت و اصول و مسایل معنویت راستین، به نقد و بررسی معنویت‌های نوین به عنوان عرفانواره‌ها بپردازد. سپس از رهیافت بحث پیشین، ورود در عرصۀ سلامت معنوی را که دغدغه و مطالبۀ جامعۀ اسلامی و دیگر جوامع است، جدی بگیرد و برای نظام سلامت معنوی تلاش وافر نماید. آنگاه با سرمایۀ عرفان موجود، عرفان اهل بیتی، معنویت و سلامت معنوی به تشریح و تبیین روان درمانی عرفانی روی آورد که خواستۀ امروز و آینده جامعه اسلامی و جامعۀ جهانی است. زیرا نه تنها سلامت معنوی جهان به شدت به مخاطره افتاده، که اختلالات متافیزیکی گوناگون دامن‌گیرش شده است و از این رهگذر باید به دو گام توجه وافر نماید؛ یکی آن که سبک زندگی معنوی و عرفانی را ترسیم کند و نظام الگو را برای زندگی معنوی به تصویر بکشد و دوم آن که نقش بسزای عرفان اسلامی در علوم شناختی را بیان کند و جایگاه آن را در این علوم روشن و ترسیم نماید. چنان که آگاهید این علوم امروزه از دغدغه‌های مهم جوامع علمی است. در کنار این تحقیقات در عرصه‌های مختلف، گروه باید از نسبت عرفان و غرب نیز پرده بردارد و نگاه غرب به عرفان و نقش و سهم عرفان اسلامی را در گفتمان دینی و فرهنگی مشخص کند و ارتباط این گفتمان را از این رهگذر از روزنه به پنجره مبدل سازد.
مدیرگروه عرفان پژوهشگاه در پایان گفت: افزون بر این گام‌ها، گروه نباید از دیگر نیازهای جامعه غافل شود. نخست باید از نقش تأثیرگذار عرفان در اصلاح و تعالی فرهنگ و تمدن پرده بردارد، به خصوص در تمدین نوین اسلامی که از اهداف برجسته و بلند نظام جمهوری اسلامی ایران و از مهم‌ترین منویات مقام معظم رهبری است. دوم باید از عرفان و سیاست سخن گوید که البته در این زمینه ورود داشته و یکی از حوزههای تمحض را به آن اختصاص داده و آثاری نیز به ارباب تحقیق ارائه داده است. سوم باید به عرفان و رسانه که فوق العاده اهمیت دارد، بپردازد، به خصوص رسانۀ مجازی که امروزۀ مدیریت ذهن جامعه را در دست گرفته، معنویات غیر دینی را به شدت ترویج کرده، ایجاد انحرافات و شبهات در سلوک و سبک زندگی معنوی را برنامۀ خویش ساخته و چهره سازی و الگو سازی بیگانه را هدف خویش قرار داده است. گروه عرفان و اعضای محترم آن با گزیده نویسی عرفانی و نغز نویسی معنوی و الگوی سازی عرفانی باید به گونۀ فعال در این عرصه ورود کنند و به فرهنگ دینی و معنوی این مرز و بوم خدمت وافر نمایند.
