به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر محمد محمدرضایی سردبیر فصلنامه علمی پژوهشی قبسات پژوهشگاه در گفتگو با شفقنا از دوران کرونا و پساکرونا سخن گفت.
محمدرضایی افزود:نباید به سهولت مراسم های دینی را نادیده گرفته یا تعطیل کنیم. اگر وضعیت اضطرار و فوق العاده است، اشکالی ندارد اما همانگونه که بدن ما به غذا نیاز دارد، روح ما هم به غذای معنوی و مناسک نیاز دارد. لذا همانگونه که برای بسیاری از کارها، طرح فاصله گذاری اجتماعی را اجرا می کنیم، در حوزه مناسک اجتماعی هم باید برنامه ریزی کرده و با رعایت همین فاصله گذاری ها این مراسم و مناسک را برگزار کنیم.
دکتر محمد محمدرضایی در گفت وگو با شفقنا، دین را مجموعه معارف و دستوراتی دانست که خداوند برای سعادت بشر در دنیا و آخرت نازل کرده است و اظهار داشت: اگر به این دستورات عمل کنیم سعادتمند می شویم و اگر به آنها عمل نکنیم در زمره کفوران قرار می گیریم.( إِنَّا هَدَیْناهُ السَّبیلَ إِمَّا شاکِراً وَ إِمَّا کَفُوراً )
او در مورد سنت های مذهبی و مناسک دین توضیح داد: فلسفه وجودی مناسک دین این است که باتقوا شویم ماننده روزه که خداوند در قرآن کریم می فرماید:«روزه برای شما نوشته شده است شاید که باتقوا شوید».
سردبیر فصلنامه قبسات با بیان اینکه مناسک دین، تقویت کننده اخلاق فردی و اجتماعی است، افزود: اگر به جایگاه وجودی مناسک توجه کنیم، ضروری است برای رعایت آداب و تعامل فردی و اجتماعی و خانوادگی با آغوش باز آنها را بپذیریم. راه و روش خوب و اخلاقی شدن را تنها انبیای الهی به ما نشان می دهند و فلسفه تزکیه و تعلیم انبیا این است که ما را آماده قهرمان شدن در انسانیت کنند لذا یکی از بهترین شیوه های انسان با فضیلت شدن، توجه و عمل به مراسم و مناسک دینی است.
برای برگزاری مراسمات مذهبی در این ایام باید برنامه ریزی کرد
او خواستار برنامه ریزی جهت تقویت و فراگیری انجام مراسم های دینی شد و اظهار عقیده کرد: ما باید برنامه ریزی کنیم و نباید به سهولت مراسم های دینی را نادیده گرفته یا تعطیل کنیم. اگر وضعیت اضطرار و فوق العاده است، اشکالی ندارد اما همانگونه که بدن ما به غذا نیاز دارد، روح ما هم به غذای معنوی و مناسک نیاز دارد. لذا همانگونه که برای بسیاری از کارها، طرح فاصله گذاری اجتماعی را اجرا می کنیم، در حوزه مناسک اجتماعی هم باید برنامه ریزی کرده و با رعایت همین فاصله گذاری ها این مراسم و مناسک را برگزار کنیم. چون اگر احساس کنیم این غذای معنوی برای انسان ضروری است به گونه ای دیگر برای آنها برنامه ریزی می کردیم.
محمدرضایی خواستار رعایت ملاحظات اجتماعی در جلوه دادن دین و مناسک شد و گفت: نباید مناسک دین را به گونه ای نادرست جلوه دهیم که متدینان را انسان های غیرعاقلی بپندارند که به علوم تجربی بی اعتنا هستند. لذا باید ملاحظات بهداشتی و سیاسی و اجتماعی را داشته و با برنامه ریزی مناسب این مراسمات را انجام دهیم.
انگیزه های دینی تقویت شوند
او با اشاره به تلاش های جهادی مردم برای مقابله با کروناویروس بیان داشت: ما باید انگیزه های دینی را هرچه بیشتر تقویت کنیم تا روحیه تعاون و ازخودگذشتگی در جامعه ما بیش از گذشته باشد.
رئیس بنیاد نخبگان استان قم با اشاره به طرح امر به معروف و نهی از منکر به عنوان فریضه اجتماعی اسلام گفت: کرونا سبب شده تا این نگرش ایجاد شود که رفتار انسان بر انسان دیگر اثر می گذارد و لذا این بحث تساهل و آزادی و عدم توجه به اعمال و رفتار دیگران که مورد تاکید نگاه های لیبرال و ماده گرایانه است، زیرسئوال رفته و حقانیت دستورات اسلام بویژه امر به معروف و نهی از منکر بیشتر خود را نشان می دهد.زیرا عمل و رفتار یک فرد از قبیل نوع انتخاب غذای یک فرد ممکن است کل جامعه بشری را درگیر کند.
او خاطرنشان کرد: انسان ها می بایست به فکر فرو روند که دانش بشری نتوانست جلوی کرونا و دیگر مشکلات را بگیرد و باید بیش از گذشته علاوه بر دانش، متوجه دین و دستورات خداوند شده و دستورالعمل زندگی را از دین گرفت.البته دین نافی پیشرفت های علمی نیست ولی اتکا و اعتماد تنها به علم را نفی می کند،زیرا علم حتی در ارایه فهرست غذاهای مناسب برای بدن ناتوان است.
اقبال و بازگشت به دین بیشتر خواهد شد
محمدرضایی تصریح کرد: کم کم متفکران و اندیشمندان به این نتیجه می رسند که باید رجوع به دین داشته باشند و از مباحث سکولاریسم عدول کنند. لذا به نظرم بازگشت و اقبال دیگری در تفکر دینی به وجود آمده است و مردم تصویر عقلانی تری از دین پیدا کرده و بر آنند که آن را سبک زندگی خود قرار دهند.
او ادامه داد: تفکرات فلسفی و نگاه های معرفتی و حتی نگاه های لیبرالیستی با مشکل مواجه شده و اندیشمندان باید نگاه مجددی به سبک زندگی خود بیاندازند و در شیوه سبک زندگی گذشته خود تجدیدنظر کنند.
استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه در پساکرونا با تغییر و تحول در نگرش های فلسفی و فکری مواجه خواهیم شد، گفت: مبانی فکری زندگی مدرن و لیبرال مورد چالش جدی و سئوال اساسی قرار گرفته و باید از نو آنها را مورد امعان نظر قرار داد.
کرونا می تواند آینده بهتری را برای ما رقم بزند
او افزود: این امادگی در دنیا وجود دارد که اگر اندیشه دینی و فلسفی درستی ارائه شود آن را بپذیرند چون در هر حادثه ای یکسری تبعات و پیامدهایی وجود دارد و اگر بتوانیم درست اندیشه کنیم، کرونا می تواند آینده بهتری را برای ما رقم بزند. لذا متفکران و اندیشمندان با طرح سئوالات و ایده ها می توانند به دنیا بقبولانند که شیوه ای که تا الان داشتیم با چالش اساسی مواجه شده است.
محمدرضایی در خصوص آینده دین در پساکرونا پیش بینی کرد: اقبال به دین بویژه دین اسلام با قرائت شیعی مورد قبول متفکران و اندیشمندان قرار می گیرد به شرط اینکه ما بتوانیم معرفی درستی از آن ارایه و پاسخ درستی به سئوالات و نیازهای روز جامعه بدهیم.
