به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب «لایک ممنوع» اثر دکتر سیدبشیر حسینی توسط گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی مرکز پژوهش‌های جوان به سامان رسید و در مدتی اندک با استقبال مخاطبان توانسته به چاپ چهارم خود برسد. در همین رابطه گفت‌وگویی با محمدحسن شاهنگی معاون مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به پژوهشگاه داشته‌ایم که در ادامه می‌آید.
انگیزه اصلی از نگارش این کتاب چه بوده است؟
امروزه می‌توان از فضای مجازی به عنوان یکی از پررنگ ترین بخش‌های زندگی بشری به ویژه جوانان و نوجوانان نام برد. عدم توانمندی در تولید محتوای صحیح موجب شده است تا جوانان امکان بهره‌گیری از ظرفیت‌های وسیع فضای مجازی را نداشته باشند. به همین منظور لزوم ارایه این آموزش‌ها به بخش‌های گروه‌های سنی پایین‌تر و جوانان که علاوه بر تاثیر گذاری بالا در این بستر آینده سازان این کشور می‌باشند، در سال هایی که بسیاری از رسانه‌های بیگانه در صدد ایجاد یک جریان فکری برنامه ریزی شده و نفوذ به ارکان جامعه اسلامی ایران می‌باشد بیش از هر زمان دیگری حس می شود. با توجه به گسترش روز افزون و رشد سریع فضای مجازی نیاز و همچنین حضور پر رنگ جوانان و نوجوانان به عنوان مهم ترین بخش حاضر در این شبکه‌ها، نیاز به ارتقا و رشد توانمندی‌ها بیش از پیش احساس می‌گردد.
رهبر انقلاب نیز بر این مورد بسیار تاکید داشته‌اند و فرموده‌اند «ایـن فضـا مثـل یـک رودخانـه ی پـر از آب و خروشـان اسـت، هــم بــر آب آن افــزوده و خروشــانتر کــه می آیـد و دائمــا می شـود. اگـر مـا بـرای ایـن رودخانـه تدبیـر کنیـم و برنامـه داشـته باشـیم؛ زهکشـی کنیم و هدایت کنیم این رودخانـه را تــا بــه ســد بریــزد، می‌شــود فرصــت. اگــر رهایــش کنیــم و برنامــه‌ای بــرای آن نداشــته باشــیم، می‌شــود یــک تهدیــد» بر همین اساس اهمیت این اثر بیش از پیش احساس می‌گردد.
در کتاب لایک ممنوع! به چه موضوعی پرداخته می‌شود؟
در بررسی علایق جوان امروزی، علاقه به فضای مجازی و بالتبع شبکه‌های اجتماعی انکارناپذیر است. حال در شبکه‌های اجتماعی آنچه بیش از همه خودنمایی می‌کند، شهوت لایک کردن و فوروارد کردن، بدون تأمل در متن و محتوای آن است. بر این اساس ما کوشیدیم در یک دفتر، به مخاطب مهارت درک، تفسیر و تحلیل پیام‌‌های رسانه‌ای را یاد دهیم و به نوعی او با مهارت تفکر انتقادی (مواجهه فعالانه و منتقدانه) آشنا شود. در این کتاب به مخاطب یادآوری می‌شود چه کسی پیام را ایجاد کرده است؟ از چه فن‌هایی برای جلب توجه استفاده کرده است؟ افراد مختلف چه برداشت‌هایی می‌توانند از پیام داشته باشند؟ چه ارزش‌ها و سبک زندگی و جهان‌بینی‌ای در پیام بازنمایی می‌شود و در نهایت چرا این پیام ارسال شده است؟
ویژگی‌های ممتاز این کتاب چیست؟
نگاه جامع و طبقه بندی شده از مبتدی تا پیشرفته به منظور آموزش حضور صحیح و هدفمند در فضای مجازی در این کتاب وجود دارد. خلاقیت نگارش و ارایه محتوای روان موجب می‌گردد اثر با توجه به نوع مخاطبان و رده سنی آنها از جذابیت بالایی برخوردار باشد. بیان نمونه‌ها، مثالها و داستان‌های مرتبط به منظور افزایش قدرت انتقال مطلب نیز در نظر گرفته شده است. از نظر تصویر و المان‌های طراحی نیز مجموعه مورد نظر با تصاویر و ترسیم‌های مرتبط تکمیل شده تا بتواند علاوه بر حفظ جذابیت اثر، در میزان افزایش درک مخاطب نسبت به مفاهیم ارایه شده موثر باشد. همچنین در گردآوری این اثر استفاده از تجربیات بین المللی مرتبط نیز فراموش نشده است.
چرا برای نگارش این کتاب به سراغ دکتر سیدبشیر حسینی رفتید؟
دکتر حسینی عضو هیات علمی تمام وقت دانشگاه صدا و سیما و هیات علمی پاره وقت دانشگاه امام صادق(ع) است؛ ایشان مدیر گروه علوم نوین رسانه دانشکده ارتباطات دانشگاه صدا و سیما هم بوده و کتاب درسیِ پایه دهمِ آموزش و پرورش با عنوان «تفکر و سواد رسانه‌ای» را نوشته است. در رزومه پر بار او ریاست شورای سیاستگذاری المپیاد بین المللی سواد رسانه‌ای هم دیده می‌شود. تدریس دوره‌های تخصصی و کارگاه‌های سواد رسانه‌ای در قاره‌های اروپا، آفریقا و آسیا به زبان‌های انگلیسی و عربی هم در کارنامه فعالیت‌های او وجود دارد این موارد سبب شد تا به سراغ ایشان برای نگارش این کتاب برویم.
رویکرد کلی در این کتاب چیست؟
در این کتاب گفته می‌شود که همه ما تصور نسبتاً غریبی از زودباوری داریم، هم آن را نکوهیده می‌دانیم و هم دور از خود! اما واقعیت این است که با یک تعریف ساده از زودباوری تمام تصورات قبلی ما درهم‌شکسته می‌شود، زودباوری فقط و فقط یعنی آنچه را می‌بینیم پذیرفته بپنداریم. در اینجا باید دقت کرد چه میزان از آنچه در روز می‌شنویم را می‌سنجیم، تحلیل می‌کنیم و در موردش تحقیق می‌کنیم، چه میزان از آن را بدون درنگ پذیرفته و گاه‌گاه در بین مکالمات نیز به‌عنوان سندی برای دیگران ارائه می‌کنیم؟با این بیان زودباوری دیگر خیلی دور از ما نیست، حتی اگر آینه باشید و چیزی از وقایع کم و زیاد نکنیم نیز باز به‌شدت در معرض زودباوری هستیم،در این کتاب گفته می شود در شنیده‌ها نباید آینه بود چون آینه قدرت تفکر ندارد!
