به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در حال حاضر با اعمال تحریم‌های ظالمانه امریکا علیه کشورمان در موقعیت جنگ اقتصادی قرار داریم؛ ناظر به این شرایط حساس گفت‌و‌گویی با آقای محمدحسن شاهنگی معاون مرکز پژوهش‌های جوان انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید.
با سلام؛ مرکز پژوهش‌های جوان تاکنون چه کتاب‌هایی را با محوریت جنگ اقتصادی در شرایط امروز منتشر کرده است؟
من هم به شما سلام می‌کنم؛ تا به حال آثار ارزشمندی مانند اقتصاد ایران (قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران) نوشته حسن دادگر، جهانی‌شدن اقتصاد از رویا تا واقعیت نوشته محمد رضا مالک، معنویت و اقتصاد نوشته علی‌اصغر هادوی‌نیا، ارزیابی رابطه با آمریکا از دیدگاه اقتصادی نوشته حسن دادگر و مروری بر تجمل و اسراف نوشته محمدعلی شاه آبادی در این مرکز منتشر شده است.
درکتاب اقتصاد ایران؛ قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران، نوشته حسن دادگر به چه موضوعی پرداخته می‌شود؟
در این کتاب با پرداختن به دو پرسش مهم در زمینه اقتصاد برای دستیابی به یک تحلیل ذهنی عاری از پیش‌داوری به نسل جوان یاری می‌رساند تا بتوانند به مقایسه درستی از دو دوره قبل و بعد از انقلاب بپردازند. اولین پرسش او را با تغییرات سطح رفاه عمومی و مولفه‌های موثر بر توسعه انسانی نسبت به قبل از انقلاب آشنا ساخته و پرسش دوم به وی از حرکت‌هایی می‌گوید که قبل و بعد از انقلاب در جهت استقلال اقتصادی و خودکفایی نسبی صورت گرفته است.
ساختار این کتاب چگونه است؟
این کتاب ابتدا به کلیات اقتصاد ایران اشاره داشته، شاخص‌های رفاه و استقلال اقتصادی را تعریف می‌کند. فصل دوم با بررسی استراتژی توسعه اقتصادی در ایران و جهت‌گیری‌های آن در قبل و بعد از انقلاب به مقایسه دو دوره می‌پردازد. فصل سوم و چهارم به ترتیب مروری بر برنامه‌های کلان توسعه و عملکرد بخش‌های مختلف اقتصادی است. در نهایت هم بخش پنجم کتاب، میزان دستیابی کشور به مولفه‌های توسعه انسانی در دو دوره را مقایسه نموده و به جمع بندی و ارائه پیشنهادات می‌پردازد.
جهانی‌شدن اقتصاد از رویا تا واقعیت نوشته محمدرضا مالک براساس چه دغدغه‌ای نگاشته شده است؟
در این کتاب بیان می‌شود که از آنجا که جهانی‌شدن دارای ابعاد متفاوت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است طبعاً آثار مطلوب و یا نامطلوبی را با خود به همراه دارد که از میان آنها می‌توان به کاهش خطر جنگ‌های جهانی و برنامه‌ریزی در سطح بین‌الملل و یا بحران دولت‌ها، تسلط فرهنگ غربی و تضعیف دموکراسی اشاره کرد. در بحث جهانی‌شدن اقتصاد، افزایش رقابت در سطح اقتصاد جهانی و انتقال تکنولوژی و بهبود استاندارد زندگی اثرات مثبت، و بحران‌های اقتصادی و وخیم‌ترشدن وضعیت محیط زیست، اثرات منفی این پدیده است. اما نمی‌توان در این میان از پیشرفت فن‌آوری ارتباطات، گسترش تجارت، رشد سرمایه‌گذاری‌های خارجی، افزایش جمعیت و نهادینه‌شدن بازارهای مالی به عنوان عوامل موثر در پدیده جهانی‌شدن غافل شد. امروزه اقتصاد مهم‌ترین دغدغه دولت‌هاست و ارزیابی پیوستن به اقتصاد جهانی و اثرات آن بسیار مهم و حائز اهمیت است. بنابراین پرداختن به وضعیت ایران در زمینه‌های جهانی‌سازی و دیدگاه دین اسلام به جهانی شدن ضروری می‌نماید؛ این کتاب از نزدیک به این امور می‌پردازد.
رویکرد کلی در کتاب ارزیابی رابطه با آمریکا از دیدگاه اقتصادی نوشته حسن دادگر چیست؟
سابقه تاریخی رابطه امریکا با کشورهای در حال توسعه، کشورهای مسلمان و ایران قبل از انقلاب همواره با هدف استعمارطلبی همراه بوده است و با توجه به این نکته که ضربه‌های اقتصادی امریکا به ایران-چه قبل و چه بعد از انقلاب اسلامی- چیزی جز نشان دشمنی آشکار وی با ایران نیست؛ تصور اینکه با ایجاد رابطه میان دو کشور می‌توان به اقتصادی مطلوب در ایران دست یافت، سخنی بی‌پایه به شمار می‌آید. ملت ایران که با وجود تمام مشکلات و تحریم‌ها به خوبی نشان داده است می‌تواند با بهره‌گیری از توانمندی‌های خویش بر مشکلات اقتصادی جامعه‌اش نیز فائق آید، نمی‌تواند ایجاد رابطه با امریکا را به خودی خود یک هدف به شمار آورد. بنابراین باید پیامدهای چنین رابطه‌ای در برنامه‌های توسعه در سطح کلان در نظر گرفته شده و ضرورت گفت‌وگو در چارچوب مصالح ملی، اسلامی و استقلال همه جانبه مورد بررسی قرار گیرد. کتاب حاضر با بررسی اهداف و انگیزه‌های امریکا، به تحلیل رابطه اقتصادی میان دو کشور می‌پردازد.
در کتاب معنویت و اقتصاد نوشته علی‌اصغر هادوی‌نیا به چه موضوعی پرداخته می‌شود؟
در این کتاب گفته می‌شود که آیا معنویت می‌تواند نقشی در شکوفایی اقتصاد داشته باشد؟ سوالی است که پاسخ تشریحی آن با ذکر جزئیات در دفتر حاضر آمده است. پژوهش حاضر به بررسی نقش معنویت و دین در شکوفایی اقتصادی جامعه پرداخته و از این رو به بررسی دو دیدگاه اقتصادی مختلف می‌پردازد. اول نظام اقتصاد سرمایه‌داری که در ان هرگونه دخالت تکوینی خداوند در زندگی بشر نفی می‌شود و بنیادی‌ترین نهادهای آن سودانگاری و آزادی فردی به شمار می‌رود که حاصلی جز بحران‌های اقتصادی-اجتماعی به دنبال نخواهد داشت. دوم نظام اقتصادی اسلام که ارائه دهنده اصل توحید و اصالت روح بوده و دستاوردهای آن آزادی فردی همراه با مسئولیت و تعاون می‌باشد. از این رو توانمندی نظام اقتصادی اسلام ریشه در دستیابی همزمان آن به رشد اقتصادی و عدالت اجتماعی و توجه آن به تحکیم ارزش‌های معنوی و اخلاقی دارد.
انگیزه اصلی از نگارش کتاب مروری بر تجمل و اسراف نوشته محمدعلی شاه آبادی چه بوده است؟
نیازهای بشر گسترده و مدام در حال دگرگونی است، لازمه زندگی مادی وی برآوردن نیازهایش می‌باشد. از دیدگاه اسلام نیز هرچند این تلاش پسندیده به شمار آمده، اما زیاده‌روی در این امر که موجب اسراف، تجمل‌گرایی و تشریفات می‌گردد مورد نکوهش قرار گرفته است. به این معنا که نظام اقتصادی اسلام که توجه به سعادت حقیقی را هدف اصلی خود می‌داند، استفاده عاقلانه از منابع خدادادی را نیز مورد تاکید قرار می‌دهد. اسراف چه در بخش خصوصی و چه در بخش عمومی آثار و نتایج زیانباری به همراه دارد. در بخش خصوصی، مانع دستیابی مطلوب نیازمندان به منابع ضروری شده و به علت مصرف بی‌رویه، موجب کاهش صادرات می‌گردد. در بخش عمومی نیز اتلاف اموال و رواج تشریفات دولتی موجب کاهش اعتماد به دولتمردان شده و وابستگی و کاهش نرخ توسعه را به دنبال خود می‌آورد. در کتاب حاضر ضمن بررسی مفهوم اسراف در اسلام، پیامدهای شوم اقتصادی آن نیز بیان می‌شود.
