به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر محمدرضا سنگری مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ در پاسخ به این سؤال که اکنون مهم‌ترین مطلبی که در خصوص محرم و عاشورا باید مطرح شود چیست؟ گفت: یکی از مهم‌ترین سؤال‌هایی که اکنون باید از خود بپرسیم و مردم را نیز تشویق کنیم که از خود سؤال کنند این است که اگر امام حسین(ع) اکنون حضور داشتند، از ما چه انتظاری داشتند و دوست داشتند چگونه به کربلا و عاشورا پرداخته شود؟
اگر قرار باشد هدف امام حسین(ع) را امروز جست‌و‌جو کنیم آن هدف چیست؟
وی ادامه داد: به عبارت دیگر باید به امروزی کردن عاشورا فکر کرد. امام حسین(ع) سال ۶۱ هجری در سال ۱۴۴۰ اگر باشند دوست دارند ما به چه مسائلی بپردازیم و اگر قرار باشد هدف امام حسین(ع) را امروز جست‌و‌جو کنیم آن هدف چیست؟
مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه در ادامه به بیان سؤال‌های مهمی پرداخت که باید در خصوص آنها تفکر و پاسخ مناسبی ارائه شود و گفت: از دیگر مسائل مهمی که باید اکنون به آن پرداخته شود انتظاراتی است که از مداحان و اهل منبر داریم و این پرسش مهم که تا چه حد در مراسم محرم باید به مسائل سیاسی پرداخت؟ مداحان و ذاکران ما آیا حق دارند و یا باید به مسائل سیاسی بپردازند؟ چگونه؟ این نکته مهمی است چرا که برخی افراط و تفریط‌ها در این زمینه وجود دارد. گاهی افراط به حدی صورت می‌گیرد که مداحان در نقش یک سیاست‌مدار یا تحلیل‌گر سیاسی رفتار و سخن می‌گویند و برخی هم سکوت می‌کنند و به این مسائل نمی‌پردازند.
وی به چهره شدن شاعران در مراسم مذهبی نیز اشاره و عنوان کرد: در محافل جدید شاعران هم جایگاهی را برای خود به دست آورده‌اند و در برنامه‌ها سه چهره مطرح می‌شود: سخنران، مداح و شاعر. اما مسئله و پرسش مهم این است که شاعران باید چه بخوانند؟ چه بگویند و چه مسائلی از عاشورا را مطرح کنند؟ آیا نباید چهره‌های ناشناخته کربلا را مطرح کرد؟ رسمی معمول شده که بر اساس آن روزهای دهه محرم به نام یکی از بزرگان کربلا نام گذاری می‌شود، این نام‌گذاری‌ها باعث می‌شود سایر یاران امام حسین(ع) مطرح نشوند. در حالی که برای درک تمامیت کربلا باید جزء به جزء افرادی که در این واقعه نقش داشته‌اند را شناخت.
وی با اشاره به اینکه در کتاب «آیینه‌داران آفتاب» اصحاب امام حسین(ع) معرفی شده‌اند، گفت: در این کتاب اصحاب به هفت دسته تقسیم و هر دسته با ویژگی‌ها و عملکردی که داشته‌اند معرفی شده‌اند. دسته‌ای از یاران امام حسین(ع) شهدای پیش از رسیدن امام به کربلا هستند مثل مسلم بن عقیل، قیس‌بن مسهر، سلیمان‌بن رزین که اولین شهید نهضت امام حسین(ع) است و … که کسی از آنها یاد نمی‌کند. معرفی هر کدام از این یاران به مردم کمک می‌کند که همذات پنداری با این شخصیت‌ها داشته باشند.
اسامی همسن خودتان در کربلا را به سینه بزنید
مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه اظهار کرد: سال گذشته پیشنهاد کردم که هر کس هر سنی دارد اسم فردی از کربلا که هم سن او بوده است را بر سینه بزند. اینگونه نام‌ها مطرح می‌شود و باعث می‌شود جامعه این شهدا را بشناسد و همه در اصل همذات پنداری، الگوگیری و اسوه شناسی تلاش کنند بر اساس انسی که با این شخصیت‌ها پیدا می‌کنند سلوک آنها را در زندگی خود جاری کنند.
وی خواستار توجه بیشتر شاعران، مداحان و اهل منبر به تمام شخصیت‌های واقعه عاشورا شود و گفت: یارانی بودند که در کربلا جانباز و پس از واقعه کربلا شهید شده‌اند. افرادی داریم که شش ماه و یک سال بعد از کربلا شهید شده‌اند و امام زمان(عج) بر ایشان سلام می‌دهد «که سلام بر آن مجروح اسیر شده»؛ اما این مسائل را کسی مطرح نمی‌کند.
وی با اشاره به تأکیدات و توجهات مقام معظم رهبری به درس‌ها و عبرت‌های عاشورا عنوان کرد: درس‌ها یعنی آنچه جنبه فردی دارد و در زندگی می‌توانیم از آنها استفاده کنیم و عبرت‌ها آنچیزی‌هایی است که در حرکت‌های اجتماعی ما می‌توانند راه‌گشا باشند.
واقعه کربلا باید مطالعه شود
سنگری یکی از مسائل و مشکلات کنونی عزاداری امام حسین(ع) را عدم مطالعه یا مطالعه کم مداحان و اهل منبر دانست و گفت: واقعه کربلا باید مطالعه شود. کتاب‌های بسیار خوبی در این زمینه هست مثل کتاب دو جلدی «تاریخ قیام و مقتل جامع سید‌الشهدا نوشته مهدی پیشوایی»، «حماسه حسینی استاد مطهری»، «با کاروان حسینی در شش جلد» که خواندن این کتاب موجب می‌شود موضوعات تازه‌ای در خصوص واقعه کربلا را دریابیم، کتاب «آینه در کربلا» که همه جریان کربلا از منظر عبرت بررسی شده است، کتاب انصارالحسین از سید مهدی شمس‌الدین و کتاب آیینه‌داران آفتاب که تمام اصحاب حضرت بررسی و مطرح شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا علی‌رغم این همه منابع غنی، برخی مداحان مسائلی را مطرح می‌کنند که در شأن عظمت واقعه کربلا نیست؟ گفت: عادت جامعه ما فرهنگ شفاهی است و افراد بیشتر بر روی شنیده‌ها تکیه می‌کنند تا خوانده‌ها و روحیه تحقیق، مطالعه، کار و پژوهش کم است؛ اما هر کسی هر حرف و مسئله‌ای را به امام حسین(ع) نسبت می‌دهد در قبال گفته خود مسئول است پس باید دقت کند چه می‌گوید.
مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه در پایان افزود: روزگار ما روزگاری است که مخاطبان ما رشد کرده، تحصیل کرده و اهل مطالعه و کنکاش هستند و فضاهای مجازی را دنبال می‌کنند. این فضا پر است از شبهات و القائات؛ پس اهل منبر هم باید این شبهات و القائات را بشناسند و بتوانند پاسخ درست و در خور توجه ارائه دهند.
