به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب «انسان در رمان» جدیدترین پژوهش اتمام یافته گروه ادب و هنر مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به پژوهشگاه است که توسط آقای محمدقائم خانی به رشته تحریر درآمده و آماده چاپ و انتشار است. از این رو فرصت را غنیمت دانسته و به سراغ این محقق برجسته کشور رفتیم تا بیشتر با کتاب «انسان در رمان» آشنا شویم.
در ادامه متن کامل مصاحبه با این عضو شورای علمی گروه ادب و هنر مرکز پژوهش‌های جوان پژوهشگاه از منظرتان عبور خواهد کرد.
با سلام لطفا در مورد موضوع کتاب توضیح بفرمایید؟
بسمه تعالی – بنده هم عرض سلام دارم- کتاب انسان در رمان که در گروه ادب و هنر مرکز پژوهش‌های جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی توسط بنده به سامان رسیده است، درباره اهمیت راهبردی ادبی رمان در شناخت انسان و ویژگی‌هایش می‌باشد. در این کتاب رفتن به سمت ابعاد معنوی و اخلاقی انسان و دور شدن از ابعاد مادی در نظر گرفته شده است. در فضای انسان شناسی معمولا از ابزارهای مختلفی استفاده می‌شود و رشته‌های مختلفی برای پاسخ به سوالات درباره انسان درگیر می‌شوند ولی به رمان توجه نمی‌شود. این کتاب در صدد دادن پیشنهاد برای توجه به رمان، برای مطالعه انسان است زیرا در این پژوهش‌ها نکاتی کمیاب و منحصر به فرد به دست می‌آید.
لطفاً درباره محورهای اصلی کتاب توضیح دهید.
طبیعتاً یکی از محورهای مهم کتاب درمورد خود انسان است و همچنین در مورد جایگاه انسان شناسی در رمان درون کتاب توضیح داده شده است و برای نمونه، کتاب در دو نوع ادبیات داستانی کشور روسیه و ایران ورود می‌کند و در هرکدام از این‌ها نشان داده می‌شود که چطور رمان می‌تواند خلاءهای مهم انسان‌شناسی را به خصوص در حوزه‌های اخلاقی و معنوی پر کند. کتاب انسان در رمان دارای سه بخش اصلی است:
بخش اول در مورد خود انسان‌شناسی و رمان؛ بخش دوم در مورد انسان‌شناسی ادبیات داستانی روسیه و در بخش سوم انسان‌شناسی در ادبیات داستانی ایران بررسی می‌شود.
اهمیت و ضرورت کتاب در عرصه پژوهشی امروز ادبیات چیست؟
کتاب یک اهمیت عام دارد که به ما نشان می دهد چطور می‌توان از این حجم بالای رمان‌ها برای دقیق‌تر شدن در بحث‌های مربوط به انسان‌شناسی استفاده کرد و به پرسش‌هایی مثل اینکه آیا انسان فقط دارای بعد مادی است یا ابعاد معنوی و اخلاقی را هم داراست؟ یا اینکه خداباوری چه نقشی در زندگی انسان دارد؟ و آیا زندگی انسان خداباور مثل زندگی انسان مادی‌گراست؟ با جدی شدن این پژوهش پاسخ داد. مخصوصا اگر امکان پژوهش‌های مفصل‌تری داشته باشیم و با پژوهشگران چند رشته هم کار تیمی داشته باشیم دست‌آوردهای بهتری را شاهد خواهیم بود. و یک فایده هم برای ما ایرانی‌ها دارد که حدود صد و پنجاه سال است با پدیده رمان نویسی و فراز و نشیب‌های آن آشنا هستیم ولی کمتر وارد پژوهش‌های ادبی و غیر ادبی آن شده‌ایم و توجه به این مهم، به ما کمک می‌کند برخی از ویژگی‌های انسان ایرانی معاصر را دریابیم.
کار نگارش کتاب به کجا رسیده است؟
در حال حاضر نگارش کامل این کتاب به پایان رسیده و برای بازبینی نیز ارسال شده است. و قرار است به زودی توسط سازمان انتشارات کانون اندیشه جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به زیور طبع آراسته شود. بنده امیدوار هستم که با این اوضاع نابسامان کاغذ و صنعت چاپ، کتاب انسان در رمان در نمایشگاه کتاب سال آینده حضور داشته باشد.
در پایان اگر نکته یا بحثی به نظرتان می‌رسد بفرمایید.
بنده تشکر می‌کنم از مرکز پژوهش‌های جوان که امکان مطرح شدن دیدگاه‌های جدید را فراهم می‌کند. این پژوهش‌ها در فضاهای دانشگاهی غریب است و هنوز شجاعت کافی برای ورود به این نوع موضوعات وجود ندارد. ورود هرچند مختصر پژوهشگران جوان به این موضوعات باعث توجه اساتید و پژوهشگران کارکشته به این عرصه‌ها می‌شود که باعث برطرف شدن نیازهای جامعه در حوزه ادبیات داستانی خواهد شد.
