به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از شبستان، همایش ملی «المیزان و علوم انسانی» اواخر آبان ماه به میزبانی دانشگاه‌ها و استان‌های مختلف برگزار می‌شود. با توجه به آنکه تا برگزاری این همایش زمانی باقی نمانده است، بر آن شدیم با حجت‌الاسلام محمدعلی اسدی‌نسب، دبیر علمی همایش «المیزان و علوم انسانی»، گفت‌وگویی داشته باشیم که مشروح آن به حضورتان تقدیم می‌شود:
به عنوان نخستین سوال و قبل از پرداخت به جزئیات برگزاری همایش «المیزان و علوم انسانی»، درباره ضرورت تحول علوم انسانی و تولید نوع اسلامی این علوم و اینکه این همایش چه کمکی می‌تواند به این هدف کلان داشته باشد، توضیح دهید.
اساسا در عرصه علوم انسانی فعلی که برگرفته از غرب است، در آن قسمتی که ارتباط با ارزش‌ها به ویژه ارزش‌های دینی مطرح می شود، غالبا مباحث به نوعی با آموزه‌های دینی اصطکاک دارند، این در حالی است که ما در توصیف مسایل اقتصادی، اجتماعی، حقوقی، روانشناسی و … بایدها و نبایدها و به طور کلی در همه زمینه‌ها آموزه‌های قرآنی و دینی فراوانی داریم، از سوی دیگر، علوم انسانی فعلی که در مغرب زمین نشو و نما داشته با ارزش‌ها، معیارها و مبانی پیش فرض‌های خاصی تدوین شده است که از حیث مبنا و بنا با آموزه‌های دینی مغایر است؛ در نتیجه ضرورت دارد که ما برای جامعه خودمان اقتصاد، جامعه شناسی، حقوق، مدیریت و … بنا نهیم که با آموزه‌های دینی تناقض نداشته باشد بلکه از این آموزه ها الهام بگیرد و در آن ریشه داشته باشد.
چرا علی رغم دغدغه مندی‌ها و فعالیت های مطرح آنطور که باید به صورت ملموس شاهد تحول علوم انسانی نبوده‌ایم؟
تغییر و تحول در علوم انسانی یک بحث جزئی و حاشیه ای نیست بلکه کلان پروژه تاریخی و نقطه عطف در تاریخ تمدن اسلامی به شمار می آید، ما می‌خواهیم روندی را که صد سال است در کشور وجود دارد، تغییر دهیم و وارد فاز بومی علوم انسانی شویم که همان علوم انسانی اسلامی است و به امکانات و دقت فراوان نیاز دارد در نتیجه نمی‌توان انتظار داشت که تاثیر این تغییر به سرعت در اجتماع لمس شود.
از سوی دیگر در این مسیر بسیاری از افراد مانع تراشی می‌کنند، لذا همه مدیران در واقع موافق و همراه این فرآیند نیستند. اما با تمام این اوصاف، علوم انسانی اسلامی حتی در حاضر نیز در گستره آکادمیک دیده می‌شود. اکنون کتاب‌ها و همایش‌های فراوانی در دانشگاه ها عرصه می شود که مبتنی بر علوم انسانی اسلامی و در واقع ثمره این فعالیت‌ها است.
با توجه به ضرورت و اهمیت تحول علوم انسانی و تولید علوم انسانی اسلامی، چه اهدافی باعث شد که «المیزان» علامه طباطبایی(ره) محور همایشی در این باره قرار بگیرد؟
در پاسخ به این سوال اشاره ای به سخنان و تاکید مقام معظم رهبری(مدظله العالی) می کنم که فرمودند: «ما باید منابع علوم انسانی را از قرآن استخراج کنیم». بنابر این، قرآن محور آموزه های دینی است و ما اگر ارتباطی بین علوم انسانی و قرآن برقرار کنیم درجه قبول آن برای مسلمانان بسیار بیشتر می شود، از سوی دیگر برای برداشت از قرآن که برداشتی متقن، مستحکم و استوار است باید از تفاسیر استفاده کنیم، آن هم تفاسیر بزرگان و بهترین تفسیر که در این عرصه مطالب فروان و مفید دارد تفسیر المیزان است که به مسایل فراوانی در عرصه علوم انسانی به صورت مستقیم و غیرمستقیم پرداخته است، لذا این همایش را «المیزان و علوم انسانی» نامگذاری کردیم تا برخی مسایل به ویژه مسایل مبنایی را از این تفسیر استخراج کنیم.
طی کردن روند همایش و رسیدن به مرحله برگزاری چقدر زمان برده است؟
این همایش چند سالی می‌شود که کلید خورده اما به دلیل خللی که در تامین بودجه ایجاد شد و همکاری‌های که قرار بود از سوی سازمان‌ها صورت پذیرد با کندی پیش رفت و کمی با تاخیر جلو رفتیم اما بالاخره این رویه تمام شد و امسال این همایش برگزار شود.
میزان استقبال پژوهشگران و صاحبنظران از همایش چگونه بوده و چه تعداد اثر به دبیرخانه رسیده است؟
دبیرخانه مقالات بسیاری را بالغ بر یکصد مورد دریافت کرد، اما تاکنون ۳۲ مقاله پذیرفته شده که از آن میان ۲۰ مقاله علمی پژوهشی و ۱۲ مقاله علمی ترویجی پذیرفته شده و قرار است این مقالات در دو جلد و نزدیک به هزار صفحه منتشر منتشر شود.
همایش المیزان و علوم انسانی در کجا برگزار می‌شود و سخنرانان این همایش چه کسانی هستند؟
این همایش در دانشگاه های علامه طباطبایی(ره)، آزاد اسلامی تهران، علوم اسلامی رضوی، دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) در قم، دانشگاه آیت‌الله بروجردی و دانشگاه آزاد بروجرد به طور همزمان برگزار می‌شود. در تمامی این برنامه‌ها روسای دانشگاه‌ها سخنرانی می‌کنند.
علاوه بر این، سخنرانی آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و سخنرانی آیت‌الله العظمی جوادی آملی در بیت علامه طباطبایی(ره) نیز در جدول برنامه های همایش دیده شده است.
آیا این همایش بین‌المللی است یا برنامه ای برای بین‌المللی شدن آن دارید؟
خیر، این همایش با توجه به دامنه هدف و اثرگذاری در سطح ملی برگزار می‌شود.
