به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجتپور عضو هیأت علمی پژوهشگاه در گفت‌وگو با شفقنا با بیان این که قرآن و دین برای انتقال مطلوب پیام‌های خود و تربیت و رشد مناسب مجموعه متدینینی که جذب می‌کند و مراقبت از آسیب‌ها، خطرها و آفت‌ها یک شبکه طراحی کرده است، اظهار کرد: به این دلیل که پیش‌بینی می‌شد جریانات مخالف و مقابل، رأس هرم قدرت یعنی امام را در چنبره‌ی اسارت یا کنترل شدید قرار دهند، یکی از اقدامات بسیار دقیق دین مبین اسلام و به‌خصوص مذهب جعفری و مذهب شیعه اثنی‌عشری این بود که یک شبکه‌ی با عظمت را طراحی کردند. شبکه‌ای که زیر نظر امام و پس از وی شکل می‌گیرد. این شبکه باید وظیفه‌ی خود را به نحوی ارزنده انجام دهد تا مجموعه‌ی متدینین، شیعیان و پیروان مکتب، به خوبی راه درست را بروند، توجیهات لازم برای آن‌ها انجام شود، در پیچ‌های تند و حوادث سخت مدیریت و راهبری شوند و همینطور رو به جلو رویم.
تضعیف مرجعیت، مجموعه‌ی تشیع را تضعیف می‌کند
او با اشاره به آیه‌ی «المؤمنون و المؤمنت بعضهم اولیاء بعض؛ بعضی از مومنین و مومنات، ولی و سرپرست گروه دیگر هستند» گفت: نسبت ولایت یعنی یک جذبه و یک تأثیرگذاری متقابل، همیشه بین مسلمانان وجود دارد؛ این دسته، امر به معروف، نهی از منکر و اقامه‌ی نماز می‌کنند. راه تضعیف مجموعه‌ی تشیع، تضعیف این شبکه است. این تضعیف می‌تواند در رأس هرم این شبکه که مرجعیت است، اتفاق بیافتد یا در جایی که حکومت اسلامی شکل گرفت است، رهبری نظام از بین مراجع و مستعدین تضعیف شود. همچنین این بحث می‌تواند در مورد گروه‌های دست دوم و دست سوم اعمال شود یعنی افراد موثر این شبکه در رتبه‌های پایین‌تر به میزانی که بتوانند شبکه را بر هم بریزند.
بهجتپور با بیان این که حضرت امام(ره) بسیار مراقب شبکه‌ی روحانیت یا علما بود و می‌فرمود اسلام بدون روحانیت مثل کشور بدون طبیب است، ادامه داد: اگر بتوانند رأس این هرم‌ها و سر این شبکه را تضعیف کنند، حتی اگر شبکه در پایین، بتواند کاری انجام دهد با تضعیف اصل روسای شبکه و تأثیرگذار اصلی در آن به طور طبیعی شبکه کارآیی خود را از دست می‌دهد. یکی از آن جنبه های اساسی تلاش دشمنان مذهب شیعه برای تضعیف جریان، به حاشیه راندن آن و در نهایت حذفش، این بوده است که سعی کرده‌اند در ابتدا رهبران این شبکه و بعد از آن عناصر آن را مدیریت یا تضعیف کنند.
او تصریح کرد: اگر رهبر و مرجع یا امام، چنان قوی بوده است که نتوانسته‌اند به آن نزدیک شوند، ابتدا از پایین شبکه شروع کرده‌اند و تأثیرگذاران در میانه -پیش از قله- را تضعیف کرده‌اند و با تضعیف این شبکه در پایین، رهبر شبکه را تنها گذاشتند. در آن زمان نیز با چند ضربه و ترور و تضعیف شخصیت، بدون این که در بدنه از وی دفاعی صورت بگیرد، او را ساقط کردند. همیشه مدل همین است؛ کسانی که امروز در حال تضعیف مرجیعت هستند نیز دانسته یا نادانسته زمینه‌ای را فراهم می‌کنند که پیروان مکتب اهل بیت(ع) به این مجموعه‌ی تأثیرگذار اعتماد نکنند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه بی‌اعتمادی به این مجموعه‌ی تأثیرگذار را موجب باز شدن فضا برای دیگران خواند و افزود: در آن شرایط نیز با این بهانه‌ها که شما مقلد نیستید، خودتان می‌توانید تصمیم بگیرید، این افراد، کارآمد نیستند و وظیفه‌ی خود را به خوبی انجام نمی‌دهند و در حقیقت با تضعیف امید در بین متدینین، می‌خواهند دو کار انجام دهند. در مرحله‌ی اول به او بگویند که خودت بنشین و تصمیم بگیر و در مرحله‌ی دوم با این بهانه، هر آن‌چه را که می‌خواهند از انحراف، اعوجاج، غلو و نظایر آن به خورد شیعیان دهند و آن‌ها را از مسیر خود خارج کنند.
او متدینینی که در برابر مرجعیت قرار می‌گیرند را در چند طیف تقسیم‌بندی کرد و گفت: یک گروه کسانی هستند که اصولاً تصور نادرستی از مرجیعت دینی دارند و بنا را بر این می‌گذارند که آن تصور نادرست خود را حاکم کنند. گروه دیگر، دلسوزانی هستند که شاید کمی عجول یا کم‌اطلاع نسبت به جریانات هستند و برای مثال احساس می‌کنند در فضای انقلابی و فضای حکومت دینی، حوزات علمیه باید یک پوست‌اندازی کنند و در سطح و مرتبه‌ای بالاتر حضور داشته باشند؛ مرتبه‌ای که از نظر آن‌ها امروز در آن قرار ندارد. این گروه به جای آن که تلاش کند در تولد و نوزایی حوزه مشارکت داشته باشد و همراهی کند، برای برپا شدن این حوزه و تحقق انتظاری که از حوزه وجود دارد، با ادبیات نادرست شروع به انتقاد می‌کند و با بیان انتظاراتی که بعضاً هنوز زمینه‌ی آن فراهم نشده است و اعلام این که اگر حوزه در حد امروزش بماند، بی‌سواد است، گذشته را له می‌کند؛ اشتباهای محاسباتی است. از نظر روشی این افراد به جای همراهی و کمک کردن در رشد حوزه با انتقادات خود، صفر تا صد کارآمدی‌های حوزه را زیر سوال می‌برند و این کار خطرناکی است.
بهجتپور با بیان این که اصحاب و وابستگان مراجع قاعدتاً باید وظیفه‌ی خود را برای تنویر افکار عمومی انجام دهند، اظهار کرد: نکته‌ی مطرح در این‌جا آن است که بهترین دفاع از مرجعیت، پاسخ به سوال است در عین حال که ممکن است این سوال یا این انتظار با بی‌ادبی یا تندی زبان بیان شده باشد. به جای این که وارد چالش با چنین فردی شوند، باید به آن اصل نگرانی توجه شود. به‌ویژه در مورد آن‌هایی که این شبهه و اشکال را از جبهه‌ی انقلاب و دلسوزی نظام مطرح می‌کنند، در عین حالی که کار خوبی انجام نداده‌اند و نباید در برابر، عامل تضعیف مرجعیت دینی شوند.
دفاتر، بیوت، حواشی و اصحاب مراجع باید به اصل انتقاد و نه زبان بیان آن توجه کنند
او در عین حال تأکید کرد: دفاتر، بیوت، حواشی و اصحاب مراجع باید به اصل اشکال و نه زبان بیان اشکال توجه کنند. تقاضا شده است که جریان مراجع عظیم‌الشأن در فقه حکومت، نظام را تنها نگذارند و از نظر اندیشه‌ورزی پشتوانه‌ی نظام باشند. اصل این تقاضا خوب است و باید هر چه پیش می‌رویم، رنگ و بوی دین و میزان نفوذ و اثر آن در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی، سیاسی و حکومتی تجلی بهتر، عمیق‌تر و روشن‌تری داشته باشد.
بهجتپور تصریح کرد: اصل اشکالاتی که گاهی بر حوزه‌ها وارد شده، قابل توجه و مناسب است که گزارشی به مردم و جامعه‌ی علمی داده شود و نگرانی‌هایشان را رفع کنند و از فرصت‌های موجود برای پاسخگویی به مطالبات نظری، فقهی و حقوقی نظام دینی استفاده کنند. این امری بسیار معقول و قابل اجرا است؛ لازم نیست حواشی مطلب که در زمان بد یا با ادبیات بدی گفته شده است، موجب بی‌توجهی به اصل پیشنهاد، انتقاد و نقصی شود که بر چهره مشعشع حوزات علمیه دیده شده است و موضوع را به نحوی مطرح کنیم که گویا مساله‌ای وجود نداشته است.
