به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر رمضان علیتبار عضو هیات علمی گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دینپژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دارای آثار ارزشمندی در حوزه منطق فهم دین است. از جملهی آثار ایشان میتوان به مفهومشناسی علم و یقین، علم دینی: ماهیت و روششناسی، معرفت دینی (حقیقت، ماهیت و ارزش)، فهم دین: مبانی کلامی، برایند و برونداد و… اشاره کرد.
منطق علوم انسانی اسلامی جدیدترین اثر رمضان علیتبار است که در آیندهای نزدیک توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به زیور چاپ آراسته خواهد شد. در ادامه یادداشتی به همین بهانه تقدیم میگردد:
«منطق علوم انسانی اسلامی» به مثابه یک دانش یا دانشواره، دارای مباحث و مسائل مختلفی است. از جمله محورهای پژوهشی مرتبط با این حوزه، بحث از معرفی و توصیف خود این حوزه و عنوان میباشد. جهت معرفی یک دانش یا دانشواره معمولاً به رئوس ثمانیه (هشت محور کلی) آن پرداخته میشود که از جمله میتوان به تعریف علم، غرض و غایت علم، موضوع علم، روش علم و… اشاره نمود. شناخت مسائل، اجزاء و جزئیات هر علمی به چنین تحقیقی وابسته است. این نوع مباحث از مسائل و اجزاء دانش به شمار نمیرود؛ بلکه به جهت نیاز و ضرورت اولیه، معمولاً در آغاز تحقیق یا دانش، مورد بررسی قرار میگیرند یا تحقیق مستقلی پیرامون آن تدوین میشود.
«منطق علوم انسانی اسلامی» به مثابه دانش یا دانشواره از این نکته مستثنی نبوده و پیش از ورود به مسائل درونی آن، ارائه تحقیقی کلی درباب معرفی و ارائه شناسنامه آن، امری لازم و ضروری است. این تحقیق از لحاظ اهمیت و اولویت زمانی، بر سایر مسائل درونی این حوزه، برتری و تقدم دارد. بر این اساس، تحقیق یادشده، درباره ویژگیها، عناصر رکنی و غیررکنی و الزامات «منطق علوم انسانی اسلامی» میپردازد تا اولاً نما و شمایی کلی از آن ارئه دهد؛ ثانیاً بتواند محور و مبنای تحقیقات بعدی در این زمینه قرار گیرد. برخی از مسائل و محورهای این تحقیق، از سنخ رئوس ثمانیهاند و برخی خارج از آن میباشند. مسائلی نظیر تعریف، موضوع، مسائل، هدف، کارکرد، رابطه آن با دانشهای مرتبط و… از سنخ رئوس ثمانیهاند و مسائلی نظیر ساختار، عناصر و مؤلفهها، چهارچوب نظری حاکم برآن و… را میتوان از سنخ مبادی تصدیقی آن به شمار آورد یا با مسامحه آنها را نیز ذیل رئوس ثمانیه قرار داد.