فاطمه از نگاه همسران پیامبر(ص)

همسران رسول خدا(ص) از نزدیک با شخصیت و جایگاه معنوی فاطمه(س) آشنا بودند و گزارش‌هایی از آنان درباره دختر پیامبر(ص) رسیده است. در میان همسران پیامبر(ص)، عایشه و ام‌سلمه روایات بیشتری در خصوص فاطمه(س) نقل کرده‌اند. عایشه دختر ابوبکر، چند ماه پیش از ازدواج علی و فاطمه(ع) با رسول خدا(ص) ازدواج کرد. از عایشه دو دسته گزارش درباره فاطمه(س) نقل شده که بخشی از آن، احادیث پیامبر(ص) درباره دخترش، و دسته دیگر، اظهارات و موضع‌گیری‌های خود عایشه درباره فاطمه(س) است.

عایشه راوی حدیث کساء و حدیث «فاطمه بضعه منی» و روایتی است که پیامبر(ص) در آن، فاطمه(س) را سرور زنان دو عالم خوانده است. او فاطمه(س) را محبوب‌ترین شخص نزد پیامبر(ص) می‌دانست که هرگاه رسول خدا(ص) از سفر یا جنگ بازمی‌گشت، دخترش را می‌بوسید و می‌گفت که بوی بهشت را از فاطمه(س) استشمام می‌کند.

از عایشه نقل شده که راستگوتر از فاطمه(س) ندیده است و در برخی ویژگی‌ها همچون راه رفتن، سخن گفتن، نشستن، ظاهر، وقار، رفتار و راه و رسم زندگی، به رسول خدا(ص) شبیه بود. همچنین روایاتی نیز درباره کرامات فاطمه(س) و جایگاه ایشان در آخرت نقل کرده است.

گزارش های عایشه پس از رحلت رسول خدا(ص) در مورد فاطمه(س) مهم است. او از گزارشگران اصلی ماجرای فدک و ممانعت ابوبکر از دستیابی فاطمه(س) به میراثش از رسول اکرم(ص) است و معترف است که خلیفه اول، در برابر درخواست فاطمه(س) مبنی بر بازگرداندن این اموال، به روایتی از پیامبر(ص) تمسک جست که کس دیگری مدعی صدور این روایات از رسول خدا(ص) نشده بود. همچنین گزارش می‌کند که پس از درگذشت پیامبر(ص)، فاطمه(س) دیگر با ابوبکر سخن نگفت و شش ماه بعد از دنیا رفت.

ام سلمه: هند، دختر ابوامیه‌بن‌مغیره مخزومی، از همسران پیامبر(ص) و زنان همراه فاطمه(س) بود. از او نیز همچون عایشه ـ دو گونه روایت نقل شده: گزارش سخنان پیامبر(ص) درباره فاطمه(س)، گزارش‌های شخصی ام‌سلمه درباره فاطمه(س).

ام‌سلمه مهم‌ترین راوی حدیث کساء است، چرا که آیه تطهیر در حجره او نازل شد. همو از پیامبر(ص) نقل کرده که اگر علی(ع) آفریده نمی‌شد، کسی هم‌تراز فاطمه(س) نبود، و اینکه مهدی(عج) از فرزندان فاطمه(س) است.

ام‌سلمه در ماجرای غصب فدک از سوی خلیفه اول، به دفاع از حق دختر رسول خدا(ص) پرداخت و سخنانی گفت که حاکی از حقانیت فاطمه(س) و جایگاه والای او نزد خدا و پیامبر(ص) بود.

از دیگر همسران پیامبر(ص) گزارش‌های اندکی درباره فاطمه(س) رسیده است. ازجمله: از حفصه، دختر عمربن‌خطاب، اشعاری در مدح فاطمه(س) نقل شده که در عروسی فاطمه(س) خوانده است. همچنین میمونه‌بنت‌حارث، کرامتی درباره حضرت فاطمه(س) را روایت کرده است.