دانشنامه ها و رشد فرهنگی – ۱۱۳

عنوان مقاله : دانشنامه ها و رشد فرهنگی – ۱۱۳
نویسنده : سجادی ، صادق
منبع :

سایت دائره المعارف بزرگ اسلامی.http://www.cgie.org.ir/showbuilderB.asp?id=159

قسمتی از متن مقاله :

دانشنامه نویسی در ایران و دنیای اسلام سابقه نسبتاً طولانی دارد. از اواخرسدة ۳ق تاکنون آثار متعددی پدید آمده که می توان آنها را دائرةالمعارف دانست. گرچه در مقام وصف و تعریف، با دانشنامه نویسی امروز در برخی جهات تفاوت دارد ولی موضوعاً خیلی مشابه است. مثلاً کتاب الحاوي رازی دائرة المعارفی پزشکی است. این اثر بزرگ که سالها پیش چاپ شده مشتمل بر کلیه بیماریهای شناخته شده در آن روزگار، نشانه شناسی و آسیب شناسی بیماریها ، شیوه های مداوا و انواع داروها ست. می توان گفت این دانشنامه تقریباً تمام اطلاعات مربوط به طب قرون وسطی را در بر دارد. در زمینه های دیگر هم همین طور. کتابی چون شفای بوعلی سینا هم یک دائرة المعارف فلسفة مشاء است که کلیه مسائل مطرح شده در این مکتب فلسفی اعم از یونانی، به دیدة متفکران مسلمان، و دنیای اسلام، دراین کتاب به نحوی بسیار دقیق و مفید بیان شده است. حتی ما در کتاب شناسی هم دانشنامه های متعدد داشتیم؛ مانند الفهرست ابن الندیم . در شاخه های علوم هم همین طور، مثلاً جامع العلوم فخر الدین رازی؛ یا کشاف اصطلاحات الفنون که هر دو دانشنامه هایی به شمار می روند که به ایجاز تمام دانشهای زمان خود را طبق بندی و تعریف کرده اند.
دانشنامه نویسی به شیوه جدید گرچه در ایران و جهان اسلام سابقه طولانی ندارد و در حقیقت باید گفت در ایران تا پیش از دانشنامة فارسی که شادروان دکتر مصاحب به تدوین آن همت گماشت، نگارش دانشنامه فارسی شروع شد؛ اما در اروپا، سابقة دانشنامه نویسی به سبک جدید از سابقة بس بیشتری برخوردار است و نقش و تأثیر ماندگاری در ایجاد جامعه و فرهنگ نوین داشته و دارد. در حقیقت دانشنامه های اروپایی ، از مهمترین ابزار تفاهم فرهنگی و القاء دانایی در طبقات مختلف مردم، از دوران رنسانس به بعد بوده است

دانلود مقاله : دانشنامه ها و رشد فرهنگی – ۱۱۳