على(ع)آیت عظماى الهى است و اوصاف ستوده فراوان دارد. بسیارى از این صفات در احادیث قدسى، سخنان پیامبر و معصومان و گفته هاى دیگران آمده است. برخى از این صفات، ناظر به رابطه آن حضرت با خداوند است. برخى از صفاتى که در این دسته جاى مى گیرند، بدین قرارند: برترین حجت خدا، بزرگ ترین نشانه او، زبان راستگوى خداوند، زبان گویاى او، چشم بیناى حق، دست خدا، ولى خدا، بنده خدا، برگزیده او، محبوب ترین کس نزد خدا، فانى در راه خدا، بر پا دارنده دین خدا، امین خدا.
دسته دیگرى از صفات على(ع)، از رابطه آن حضرت با پیامبر حکایت مى کند. على(ع)، جان پیامبر و شبیه او است، اصل و عترت پیامبر است و با او از یک ریشه است، خلیل پیامبر، ولى او، نزدیک ترین مردمان به او، وزیر و امین و مایه امید و رفیق پیامبر است. على(ع)، پرچمدار پیامبر است و انجام دهنده وعده ها و پشتیبان غمگسار و رازدار او. على داماد پیامبر است و گنجینه اسرار او و نگهبان علم او و وارث دانش او.
پاره اى از صفات على(ع)نیز به اسلام و ایمان ایشان ارتباط مى یابند. على(ع)سرپرست و مرد خدایى و راهنماى امت است و دروازه دین خدا و هدایت، و پرچم راهنمایى و پیشواى پرهیزگاران. او زاهدترین مردم است و رکن ایمان و زینت زمین و کلمه تقوا و عدل. على(ع)امین وحى است و راه خدا و صراط مستقیم و راه روشن. او ستون خیمه اسلام و ایمان است و عروه الوثقى و قرآن ناطق.
در میان اوصاف على(ع)، صفاتى هست که از نسبت آن حضرت با مردم و مؤمنان خبر مى دهد. آن حضرت سرور اصحاب است و سپر امت اسلام و پیشواى مؤمنان و مسلمانان. همچنین او زمامدار جامعه پس از پیامبر است و جلودار امت به سوى بهشت و پناه هر ناتوان و قبله عرفان و عهده دار عدالت.
پاره اى دیگر از اوصاف على(ع)به نسبت او با دشمنان و بیگانگان باز مى گردد. از این منظر، على(ع)کشنده بدان و کافران و ستم گران است. او شیر حجاز است و دلیرترین مردم و نخستین جانباز شکننده دشمنان پیامبر. بسیارى از اوصاف على(ع)درباره سبقت او در اسلام و ایمان و نماز است. برخى از صفات على(ع)نیز با لفظ «سید» آغاز مى شود. از این رو، او سیدالمسلمین است و سید الصدیقین. بعضى از اوصاف آن حضرت نیز با واژه «خیر» آغاز مى شود. براى نمونه، او خیر الناس و خیر البشر و خیر الرجال است. دسته اى دیگر از اوصاف على(ع)به علم و فقه او اشاره دارد و مقام معنوى و علمى او را وا مى نماید. همچنین على(ع)را اوصافى هست که از شأن و جایگاه او در آخرت خبر مى دهد. علاوه بر آن چه گذشت، على(ع)را در زیارتنامه ها، ادعیه، اشعار، نوشته ها و گفته ها، به اوصافى بسیار و بى شمار ستوده اند.
