به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی اصغر هادوی نیا عضو هیأت علمی گروه اقتصاد پژوهشکده نظام های اسلامی پژوهشگاه است که با حوزه تمحض اقتصاد از منظر قرآن کریم تاکنون آثار ارزشمندی را به جامعه علمی کشور تقدیم کرده است، در این بخش با یکی از آثار در دست چاپ وی بیشتر آشنا خواهیم شد.
” درآمدی بر تحلیل اقتصاد اسلامی با رویکرد شناختی(با تأکید بر عقلانیت)”
عنوان تحلیل اقتصاد اسلامی با رویکرد شناختی، حکایت از این دارد که تحقیق فقط درصدد معرفی رویکرد دیگری از اقتصاد اسلامی است. این ترکیب حاوی اجزایی است. یکی از اجزاء آن رویکرد شناختی است. رویکرد شناختی متکی بر علوم شناختی است. علوم شناختی حاصل ترکیب چند شاخه از علم از جمله فلسفه ذهن و روان شناسی است. رویکرد شناختی به اقتصاد حاصل تعامل دو گستره از علوم بشری یعنی علوم شناختی و اقتصاد است.
از سوی دیگر اقتصاد اسلامی، علمی است که درصدد تبیین رفتارهای واقعی انسان با تکیه بر آموزه های اسلامی می باشد. حال اگر بتوان چنین تبیینی را بر محوریت شناخت انجام بدهیم، در واقع توانسته ایم اقتصاد اسلامی با رویکرد شناختی را معرفی نماییم. با توجه به این‌که ماهیت موضوع انتخاب شده اکتشافی است، نمی توان انتظار داشت که در این باره فرضیه ای داشته باشیم.
به طور کلی تحقیق با طرح دو پرسش اصلی آغاز می شود:
۱ـ بررسی اقتصاد اسلامی با رویکرد شناختی از چه مزیت هایی برخوردار است؟
۲ـ مطالعه اقتصاد اسلامی با رویکرد شناختی، چه نتایجی برای رویکرد شناختی به اقتصاد به ارمغان می آورد؟
ابتدا باید رویکرد شناختی به اقتصاد که موضوع جدیدی در مطالعات اقتصادی می باشد، معرفی گردد. قسمت مهمی از مطالعات رویکرد شناختی به اقتصاد، درباره عقلانیت می باشد. بنابراین یک راه برای معرفی اقتصاد اسلامی با رویکرد شناختی این است که بحث عقلانیت در اقتصاد اسلامی با دقت بیش تری مطرح گردد. به همین خاطر در ابتدا گزارشی از آن‌چه درباره عقلانیت در اقتصاد اسلامی مطرح شده است ارائه می شود، تا نقطه شروع این بررسی معین شود. سپس تلاش می شود با پیمودن چند مسیر، برای این بحث به دست آوردهایی نائل آمد. این دست آوردها، همان مزیت هایی است که پرسش اول درصدد آن است.
مطابق یکی از مباحث مطرح شده، رفتار اقتصادی انسان با تکیه بر مبانی معرفت شناسی و انسان شناسی، مبتنی بر لذت معرفی گردیده است. با استفاده از این بررسی قاعده رفتاری به دست آمده است که قابلیت تبیین همه رفتارهای اقتصادی را دارد. این بحث موجب گردیده است که به بررسی ماهیت شناختی لذت از دیدگاه اسلامی پرداخته شود. روشن است که اگر چنین فرایندی مورد استدلال قرار گیرد، این امکان حاصل می شود که بتوان رفتارهای اقتصادی را با رویکرد شناختی مورد بررسی قرار داد.
لازم به یادآوری است اثر ارزشمند “درآمدی بر تحلیل اقتصاد اسلامی با رویکرد شناختی” به قلم حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی اصغر هادوی نیا عضو هیأت علمی گروه اقتصاد پژوهشکده نظام های اسلامی، به زودی توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر و در اختیار علاقمندان قرار خواهد گرفت.
