مشارکت ساختارمند و مردمی، راهبردی مهم در دهه پنجم انقلاب اسلامی

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در راستای برگزاری همایش «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی»، نشست علمی “راهبردهای دهه پنجم انقلاب اسلامی” به همت گروه سیاست پژوهشگاه با همکاری موسسه آموزش عالی طلوع مهر، روز شنبه ۱۹ بهمن ماه ۹۸ در  موسسه طلوع مهر قم برگزار شد.

در این نشست حجت‌الاسلام دکتر محسن مهاجرنیا به عنوان ارائه‌دهنده، حجج‌اسلام آقایان دکتر علی بنایی و دکتر سیدکاظم سیدباقری به عنوان ناقد و حجت‌الاسلام دکتر محمد ملک‌زاده به عنوان دبیر علمی حضور داشتند.

در ابتدای نشست حجت‌الاسلام دکتر محسن مهاجرنیا با اشاره به اینکه سوره فجر در قرآن کریم، گزارشی از یک رهایی و آزادی است، گفت: این سوره به سرنوشت مواجهه مستضعفان با مستکبران می‌پردازد و از این جهت، به نوعی مربوط به موضوع انقلاب اسلامی است. در انقلاب اسلامی، تعارض میان مستضعفان با استکبار و قدرت‌های جهانی است. دهه آینده و در گام دوم انقلاب اسلامی، این تعارضات همچنان بیشتر هم خواهد شد؛ زیرا دوگانگی و مواجهه مسلمین با کفر و استکبار، دائماً افزایش خواهد یافت.

ایشان در ادامه به برخی از مواجهه انقلاب اسلامی با استکبار جهانی پرداخت و اشاره کرد در این شرایط جنگ سرد و مواجهه جدی در دهه آینده باید راهبردهای ما قوی‌تر از راهبردهای دشمن باشد؛ جنگ دهه آینده و در گام دوم انقلاب، جنگ راهبردها است.

یکی از راهبردهای ما، مراقبت و رصد دائم از دشمن است؛ لحظه‌ای نباید از دشمن و استکبار جهانی به ویژه آمریکا غافل شویم. وقتی در برابر دشمن اصلی و جدی‌ قرار داریم، باید هنر مواجهه با آن را هم داشته باشیم. تأکید مقام معظم رهبری برای قدرت‌مندشدن در راستای همین راهبر است.

راهبرد تدبیری هم یکی از مهم‌ترین راهبردها است. راهبرد دیگر، راهبرد تنظیمی است؛ یعنی باید به ارزش‌های ناب انقلاب اسلامی برگردیم. راهبرد بعدی، راهبرد تأمینی است؛ یعنی به لحاظ امنیتی، باید قدرت‌مندتر شویم؛‌ ظرفیت‌ها باید تقویت شوند. راهبرد تسکینی هم راهبرد مهم دیگر است؛ یعنی باید جامعه تسکین و آرام گردد. در شرایط جنگی و بحرانی، نیاز به آرامش و سکونت قلب است. این وظیفه دولت و نظام است. راهبرد تألیفی هم یکی از راهبردهای مهم دیگر است؛ یعنی الفت و محبت افزایش یابد و اختلافات کم شودند.

در ادامه این نشست علمی حجت‌الاسلام دکتر علی بنایی به عنوان ناقد، در ابتدا به پیشینه بحث‌های مطرح شده پیرامون راهبردهای دهه پنجم انقلاب اسلامی که توسط جناب آقای مهاجرنیا در کتابی که تحت همین عنوان در حال تألیف و تدوین دارند اشاره کردند و پس از آن، راهبرد اصلی مباحث ایشان در این کتاب را راهبرد امید به آینده دانستند و آن را از محسنات بحث راهبردها در مباحث آقای دکتر مهاجرنیا در تحقیق‌شان دانستند. ایشان اذعان داشتند که اگر همه مباحث آقای مهاجرنیا را بخواهیم در این کتاب خلاطه کنیم در بحث دستور قرآن کریم به تقویت و قوی‌شدن انسان می‌پردازد.

ایشان همچنین به اشکالاتی پرداختند که از جمله آنها: منابع کتاب کم است و اگر محققی بخواهد ادامه مباحث را پیگیری کند، منبع چندانی ندارد. نکته دیگر این‌که احساس می‌شود مباحث مطرح‌شده چندان کاربردی نیستند. این مباحث باید به صورت یک عقبه فکری مورد توجه قرار گیرد.

حجت‌الاسلام دکتر سیدکاظم سیدباقری که به عنوان ناقد در این کرسی حضور داشت، نظرات خود را به شرح زیر ارایه کردند:

تمایزی میان راهبردها و راهکارها وجود دارد. راهبردها، حداقل به دو بخش نظری و عملی قابل تفکیک هستند. راهبردهای عملی و کاربردی بعضاً در مباحث آقای مهاجرنیا مطرح شد این بود که ایران باید امن باشد، قوی باشد و … در بحث راهبردهای نظری، در بحث آقای مهاجرنیا نیاز به دقت بیشتری دارد. یکی از مباحث عمده در اندیشه انقلاب اسلامی و آینده انقلاب، بحث آزاداندیشی و نظریه‌پردازی است. در این بحث به رغم تأکیدات فراوان مقام معظم رهبری، دچار نقصان هستیم. آزاداندیشی و نظریه‌پردازی در کتار عقلانیت‌محوری و قانون‌محوری تحقق می‌یابد. این عناصر در کنار یکدیگر باید وجود داشته باشند. ما به این مباحث نیاز فراوان داریم. تا در جامعه تضارب آرا نباشد جامعه رشد نمی‌کند و قوی نمی‌شود. در بحث مشارکت‌های سیاسی هم که یکی از ضرورت‌های نظام سیاسی است مشارکت سیاسی فعال است نه منفعل. مشارکت فعال فراتر از ساختار دولتی شکل می‌گیرد. باید از احزاب دولتی گذر کرد به احزاب ملی رسید. پس راهبرد مهم، مشارکت ساختارمند و مردمی است. راهبرد مهم سوم، برجسته‌سازی حقوق سیاسی اجتماعی در فقه است. در کنار فقه عباید باید فقه سیاسی اجتماعی هم رشد کند و باید حقوق سیاسی اجتماعی برجسته شود؛ همان حقوقی که در اندیشه دینی ما وجود دارد. این وظیفه اندیشوران سیاسی و دینی است. اگر این راهبردها در کنار هم قرار گیرند، ما به سوی حیات طیبه که راهبرد کلان جمهوری اسلامی ایران است، حرکت خواهیم کرد.