به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست نقد کتاب “فلسفه عرفان، ماهیت و مولفه ها”که توسط حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی فضلی و توسط گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به زیرور چاپ آراسته شده است با حضور صاحبنظران و ناقدان این حوزه برگزار شد.
در این نشست علمی حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی فضلی صاحب کتاب به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: در آغاز باید این سخن پایه را یادآور شد که این کتاب در مقام ترسیم و تبیین دانش فلسفه عرفان است؛ به تعبیری در مقام تبیین یک دستگاه سازوار منطقی از فلسفه عرفان است و جایگاه راهبردی دارد و از این جهت به شکل کلان به مسائل آن نگریسته و نگاهی خُرد نگر ندارد. البته نگارش با این رویکرد پیشینه ندارد و لذا الگوی ترسیمی برای نویسنده نبوده است؛ اگرچه از اندیشه بزرگان فلسفه مضاف به عنوان مواد و عناصر تحقیق بهره برده است.
وی افزود: فصول اصلی این اثر عبارتند از: چیستی فلسفه عرفان، هستی فلسفه عرفان، ماهیت موضوع و مسایل فلسفه عرفان، مسایل و مآخذ فلسفه تجربۀ عرفانی، مسایل و مآخذ فلسفۀ عرفان نظری و مسایل و مآخذ فلسفۀ علم سلوک و نسبت فلسفۀ عرفان با دانش های همگرا که برای توصیف هر یک به مهمترین نوآوری های این اثر می پردازیم.
حجت الاسلام فضلی در تعریف چیستی فلسفۀ عرفان بر مبنای محتوای کتاب گفت: در این اثر، فلسفه را به تعریف همگانی اندیشیدن عقلی بر پایۀ اصول عقلی دربارۀ پرسمان عقلی توصیف شده و آن را به دو قسم فلسفۀ عام که از مجموعه مسایل ضروری الصدق تشکیل شده و فلسفۀ خاص که از ترکیب اصول ضروری و مسایل نظری تشکیل شده تقسیم کرده و فلسفۀ خاص را به دو قسم فلسفۀ محض و فلسفۀ مضاف یا فلسفۀ تابع تقسیم نموده است و برای تعریف این دو فلسفه بر دو عنصر نظارت عقلی و واقعیت نفس الامری توجه داشته است.
وی همچنین هستی فلسفه عرفان را از دیگر مباحث مندرج در کتاب خواند و ادامه داد: چه این که عرفان با همه شکوه و جلال علمی و معرفتی آنگاه حجیت دارد که مبانی و مبادی آن بر پایۀ اصول عقلی و به روش عقلی استوار شده باشد وگرنه یک دانش بی پایه خواهد شد. بررسی و تبیین این مبانی و مبادی از سوی فلسفۀ عرفان صورت می گیرد.
وی در پایان با اشاره به مسایل و مآخذ فلسفه تجربۀ عرفانی این چنین گفت: فصل چهارم کتاب، نخست به تاریخچۀ فلسفۀ تجربه عرفانی؛ آنگاه به توصیف مهمترین آثار دربارۀ تجربۀ عرفانی مانند تنوع تجربه دینی (جیمز)، مفهوم امر قدسی (اتو)، عرفان و فلسفه (استیس)، ساخت گرایی، سنت و عرفان (کتز)، تجربۀ دینی ( پراودفوت ) و عرفان، ذهن، آگاهی ( فورمن) توجه داشته و در این توصیف، آرای اختصاصی آنان بیان شده است.
علی فضلی تصریح داشت: اما آنچه که این فصل را برجسته می کند؛ انعکاس مهمترین سؤالات موجود در این فلسفه است که نه تنها پرسش های پیش روی اهل تحقیق را نمایان میکند، بلکه زمینۀ مناسبی را برای تحقیقات گسترده بر اساس سؤالات اصلی در این حوزه فراهم می سازد.
گفتنی است این نشست علمی عصر چهارشنبه ۲۱ بهمن ماه جاری با حضور علاقمندان در تالار معرفت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در شهر مقدس قم برگزار شد.
