مراسم اربعین فرصتی برای افزایش همدلی‌هاست

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین سید کاظم سیدباقری مدیر گروه سیاست پژوهشگاه در گفت وگو با شفقنا اظهار داشت: اربعین به همراه خود مجموعه‌ای از آموزه‌های انسانی و الهی را به وجود ‌آورده و یکی از آن آموزه‌ها که مورد تاکید انديشه ديني هست، همکاری، همیاری و همدلی است. در مراسم اربعین، انسان بیش از هر امري می‌تواند این همکاری، همیاری و همدلی را ببیند. انسان‌ها و عاشقان امام حسین (ع) بدون هیچ چش­مداشتی هرآنچه را که دارند، تقدیم زائران امام حسین (ع) مي­ کنند. این نشان دهنده عظمتی است که مراسم اربعین و مكتب حسيني به وجود آورده است.

وی افزود: ایثار و از خودگذشتگی یکی از آموزه‌های اساسی اخلاقی در همه مکاتب الهی و حتی انسانی است که بیشترین جلوه آن را در مراسم اربعین می‌بینیم لذا از این جهت، اربعین دارای ظرفیت‌ها و گنجایش‌های عالی و متعالی است که همه دلدادگان امام حسین (ع) باید از آن پاسداری کنند.

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه تصریح کرد: درست است که مراسم اربعین در بزرگداشت قیام امام حسین (ع) انجام می‌شود و قیام حضرت در تقابل با ظلم و ستم انجام شد و این مراسم، بزرگداشتی برای زنده نگه داشتن آن روحيه و تقابل با ستم است، اما درعین حال توجه داشته باشيم كه این مراسم از شکل صرفاً  شیعی خود خارج شده و جاذبه و کشش متعالی که در مکتب عاشورا وجود دارد چنان است که همه مسلمانان حتی پیروان ادیان دیگر را هم به دنبال خود می‌کشاند لذا اگر بخواهیم بیشترین بهره را از این مراسم آئینی بزرگ ببریم باید تلاش کنیم این مراسم گرفتار مباحث فرقه‌ای و مذهبی و اختلاف انگیز نشود.

خرافات، اختلاف­ افكني، سياست­ بازي، كينه­ پراكني و عدم توجه به اشتراكات مي تواند ظرفیت‌های تمدنی که در اندیشه اسلامی و گفتمان اربعین وجود دارد را از بین ببرد.

وی بیان کرد: ما وقتی به ظرفیت‌های تمدن سازی اربعین می‌خواهیم مي پردازيم، باید این نکته را مدنظر داشته باشیم که اگر یک مراسم بخواهد رويكرد تمدن سازي پيدا كند، باید ظرفیت این را داشته باشد که مذاهب، مکاتب و نگره‌ها و نگرش‌های مختلف را در درون خود هضم و همراه کند. دايره گفتماني و گستره انديشگي تمدنها، فرامذهبي و فرافرقه اي است.

مدیر گروه سیاست پژوهشگاه گفت: در راستاي، وجوه تمدن سازی اربعین، باید کاری کنیم که همه عاشقان امام حسین (ع) بتوانند خودشان را در این کشتی احساس کنند و نجات دهنده و آموزگار خود را در این دانشگاه جستجو کنند. اين امر، به معناي آن است که دايره شمول و جامعيت مراسم، افزايش مي يابد و گنجايشهاي تمدنی آن مورد توجه قرار مي گيرد و آن را تبدیل به مراسمي صرفاً براي مذهب خاص نمی‌کند بلکه می‌کوشیم تا آن را چندان وسیع و گسترده ببینیم که همه پیروان اهل بيت (ع) و عاشقان آزادي و عدالت خواهان و مبارزه جويان با ستم، بتوانند این بهره را بگیرند و با آن هم­ذات پنداري و همراهي كنند.

آن سان كه ميزبانان همه داشته خود را تقديم زائران حسيني مي­ كنند و از متاع دنيا مي­ گذرند، مهمانان نيز بايد آداب زيارت را رعايت كنند، از خواسته هاي خود بكاهند و به حداقل بسنده كنند.

وی عنوان کرد: بر همه آنان كه نگرش‌های راهبردی و دوراندیشانه دارند لازم است تا مراقبت کنند این مراسم گرفتار خرافات و آسیب های اجتماعی یا اختلاف انگیز نشود بلکه به مظهر و جايگاهي براي وحدت میان ملت‌ها و اقوام و مذاهب تبدیل شود. اهل سنتی که از کشورهای دور، علاقمندانه و مشتاقانه حرکت مي كند و خود را به این مراسم مي رساند، نبايد احساس كند كه به مقدساتش توهین می‌شود كه بسیار ویرانگر است. خرافات، اختلاف­ افكني، سياست­ بازي، كينه­ پراكني و عدم توجه به اشتراكات مي تواند ظرفیت‌های تمدنی که در اندیشه اسلامی و گفتمان اربعین وجود دارد را از بین ببرد.

وی ادامه داد: در فرازی از زیارتنامه اربعین به نقل از امام صادق (عليه السلام) می‌خوانیم «اللّهُمَّ إنّي أشهَد أنَّهُ … بَذَلَ مُهجَتَهُ فيكَ لِيَستَنقِذَ عِبادَكَ مِنَ الجَهالَةِ وحَيرَةِ الضَّلالَةِ…»؛ بار خدايا، شهادت مي دهم كه امام حسين (ع) جان خويش را فداي راه تو كرد تا بندگانت را از ناداني و سرگرداني گمراهي نجات دهد. این بيان جاودانه، هشداری برای همه ماست که امام (ع) جان خود را تقدیم می‌کند تا انسان‌ها از گمراهی و نادانی رهایی یابند. لذا ما باید مراسم اربعین را فرصت و مجالی بی نظیر برای زدودن جهل‌ها و نادانی‌ها و گمراهی‌ها و البته افزایش همدلی‌ها بدانیم.

در ادامه به نكته اي مهم اشاره مي كند و آن كه دنياپرستان و آنان كه فريب دنيا را خوردند در روبروي امام حسين (ع) ايستادند و هميار شدند و بهرۀ اخروي خود را به پستي دنيا فروختند: «وقَد تَوازَرَ عَلَيهِ مَن غَرَّتهُ الدُّنيا وباعَ حَظَّهُ بِالأرذَلِ الأدنى»؛ اين جا نيز امام (ع) گوشزد مي كند كه دنياپرستي انسان را تا تقابل با نور و امام الهي جامعه پيش مي برد. بنابراين باز بياموزيم كه مراسم اربعين آلوده دنيا و دنياگرايي نشود. آن سان كه ميزبانان همه داشته خود را تقديم زائران حسيني مي­ كنند و از متاع دنيا مي­ گذرند، مهمانان نيز بايد آداب زيارت را رعايت كنند، از خواسته هاي خود بكاهند و به حداقل بسنده كنند.