در انديشه شيعى، واژه «آرمان» بر واقعيت هاى برين دلالت مى كند. آرمان، به واقعيت هاى موجود بسنده نمى كند، بلكه در فراسوى افق آن ها، به واقعيتى متعالى و برين معتقد است، و حركت انسان را از واقعيت هاى موجود به سوى واقعيت برين ممكن مى داند، و سرانجام تأكيد مى كند كه انسان ها براى يافتن ابزار سوق دادن واقعيت موجود به سوى واقعيت برين بكوشند. زندگى اجتماعى شيعيان، همواره در پرتو آرمان متحقق بوده است و نيز تاريخ حيات اجتماعى شيعه با جامعه آرمانى آغاز مى شود و به جامعه آرمانى پايان مى پذيرد. اما جهان معاصر با پديده مرگ تدريجى آرمان روبه رو است. در ديدگاه امام على(ع)مبانى تحقق جامعه آرمانى، محور بودن قرآن و سنت پيامبر و رهبران معصوم، يادآورى پياپى مرگ و معبر دانستن دنيا است. اين سه، مى توانند زمينه هاى تحقق جامعه آرمانى به شمار آيند.
عدالت محورى، حق محورى، آزادى مسئولانه در برابر خدا، وحدت بر محور الهى، مشاركت فعالانه مردم، و جهاد با تمايلات نفسانى فردى و گروهى، مؤلفه هاى اساسى جامعه آرمانى علوى محسوب مى شوند. آموزه هاى فراوانى از آرا و سيره امام على(ع)وجود دارد كه نشان مى دهد اين مؤلفه ها در عرصه هاى گوناگون حيات جامعه علوى بسط و تجلى يافته اند. در اين عرصه مى توان راهبردهاى گوناگونى را برشمرد.
راهبردهاى اقتصادى جامعه آرمانى علوى، صرفه جويى در هزينه هاى حكومت و توزيع عادلانه درآمدهاى عمومى است. لزوم موازنه ميان فقر و غنا، فاصله حاكمان از ثروتمندان، تعجيل در توزيع درآمدها، از نمونه هاى اين دو راهبرد است. در عرصه سياست، راهبردهاى جامعه آرمانى علوى بر چهار ركنِ هدايت جامعه به سوى حق، رعايت موازين عدالت، ترغيب مردم به مشاركت و رعايت موازين اخلاقى استوار است. در عرصه امنيت و دفاع، راهبردهاى جامعه آرمانى علوى بر سه محور مى چرخد: حفظ وحدت و كيان حاكميت؛ حفظ امنيت آحاد جامعه؛ سامان دهى نظامى در برابر دشمنان. راهبردهاى حقوقى نيز چهار محور اساسى دارد: رعايت موازين انسانى و شريعت اسلامى؛ عدالت قضايى؛ طى كردن مراحل دادرسى؛ استفاده از دانش بشرى. سيره امام على(ع)راهبردهايى در عرصه خانواده و فرهنگ و آموزش را نشان مى دهد كه به تحقق جامعه آرمانى يارى مى رساند. سرانجام بايد گفت كه عطش دنياى معاصر به جامعه آرمانى علوى روزبه روز بيش تر مى شود.
