واقعه غديرخم، اين رويداد بزرگ تاريخ اسلام، در طى سفر پيامبر از مدينه به مكه اتفاق افتاد. برنامه ريزى دقيق اين سفر، نشان از عظمت هدف آن دارد. تاريخ اسلام از جزئيات اين سفر نيز خبر مى دهد. رسول خدا(ص) آغاز سفر خود را رسماً اعلام كرد و نامه اى به يمن فرستاد و على(ع)را كه در آن ايام در آن جا بود به سفر حج فرا خواند. سپس با هفتاد هزار تن از مدينه رهسپار مكه شد. طى اين مسافت، ده روز طول كشيد. على(ع)نيز همراه دوازده هزار نفر به مكه رسيد. پيامبر در مسجد شجره احرام بست و سپس با ورود به مكه، تمام اعمال حج را به جاى آورد. آن حضرت در منا و مسجد خيف خطابه هايى ايراد كرد و مردم را براى پذيرش ولايت آماده ساخت. آيه ولايت و لقب اميرالمؤمنين براى على(ع)در مكه بر پيامبر نازل شد.
محمد(ص) پس از پايان مراسم حج دستور داد كه همگان در منطقه اى به نام غدير خم حاضر شوند و خود نيز شتابان روانه آن جا شد. با گردآمدن انبوه مردمان، پيامبر بر فراز جهاز شتران رفت و با نشان دادن على(ع)به همگان، ولايت و امامت او و دوازده امام(ع)را رسماً اعلام كرد. پيامبر پس از آن خطبه دقيق و عميق، فرمان داد تا همگان با على(ع)بيعت كنند. همه اين مراسم و دنباله هاى آن در سه روز انجام يافت. مورخان اسلامى گوشه گوشه اين رويداد را به دقت كاويده اند.
خبر غدير بى هيچ ترديدى بر ولايت و امامت على(ع)دلالت مى كند. تواتر، اسناد و متن آن چنان استوار است كه هيچ شبهه اى را برنمى تابد. هيچ حديثى در شماره راويان خود با اين خبر برابرى نمى كند. عالمان اهل سنت نيز آن را از احاديث قطعى شمرده اند. برخلاف شبهه برخى، واژه «مولا»، هم در لغت و هم در حديث غدير به معناى «اولى بالامر» و «متصرف در امور» است و به ابهام كشاندن معناى آن، تلاشى غيرعلمى محسوب مى شود. عالمان اسلام در اين باب سخن ها گفته و كتاب ها نوشته اند. اثبات دلالت متن حديث بر امامت، تواتر و انبوهىِ راويان آن، موضوع پژوهش هاى گسترده تاريخ اسلام است. حجم اين منابع و مصادر چنان است كه هر محققى را قانع مى سازد. الغدير، پژوهش نامه بزرگ تاريخ و حديث و كلام و ادب، از آن منابع عظيم به شمار مى آيد.
