باور به ظهور منجی در قرآن و سنّت ریشه دارد و قرآن در سه آیه به سرانجام نیک جهان اشاره کرده است. اندیشة مهدویت و قیام مهدی(عج) بازتاب اعتقاد به منجی موعود است و مباحث مربوط به آن از دوران امامان معصوم، مورد توجه اندیشمندان بوده و در میان شیعه و سنی، کتاب‌هایی دربارة آن به رشتة تحریر درآمده است. موضوع ارتباط حضرت فاطمه(س) و امام مهدی(عج) از جهات گوناگون درخور بررسی است.
فاطمی بودن امام مهدی(عج): انتساب منجی آخرالزمان به خاندان رسالت، در سخنانی از پیامبر اسلام(ص) آشکار می‌شود. چنان‌که رسول خدا(ص) بارها تأکید کرده که مهدی(عج) از نسل فاطمه(س) است. چنین روایاتی را راویان و مورخان فراوانی گزارش کرده‌اند و در صحت آنها تردیدی نیست. ازاین‌رو عباسیان نیز برای قیام خود بر ضد بنی‌امیه از این باور بهره بردند و یکی از فرزندان امام حسن(ع) را مهدی(عج) موعود معرفی کردند.
مشهورترین روایتی که به نام امامان، ازجمله امام مهدی(عج) در سخنان دختر رسول خدا(ص) اشاره می‌کند، «حدیث لوح» است که مفاد آن حدیثی قدسی است که بر لوحی بهشتی از جنس زمرد نقش بسته بود و نزد حضرت فاطمه(س) بود بر اساس گزارش‌های متعدد، در این لوح پس از توحید و نبوت نام‌های دوازده امام، آمده و امام مهدی(عج) کامل‌کنندة سلسلة امامت توصیف شده است. این حدیث دارای سندهای معتبر است و محتوای آن با مبانی و معیارهای شیعی مطابق است.
آرامش فاطمه(س) با یاد مهدی(عج): بنا بر روایتی، فاطمه(س) وقتی خبر قیام مهدی(عج) در آخرالزمان و برقرار کردن حکومت عدل و داد را از زبان پیامبر(ص) شنید، آرامش یافت. در روایات دیگری نیز، یاد مهدی(عج) تسلای خاطر دختر رسول خدا(ص) بیان شده است.
حضرت فاطمه(س) در سخن امام مهدی(عج): حضرت فاطمه(س) همواره از سوی امام مهدی(عج) مورد تکریم و تعظیم قرار گرفته و ایشان همواره با دید احترام به دختر رسول خدا نگریسته‌اند. به‌طوری‌که در توقیعی، حضرت فاطمه(س) را الگویی پسندیده برای خویش معرفی کرده‌اند که این مطلب، بیانگر شایستگی کامل دختر پیامبر(ص) برای پیروی است.
پیوند میان فاطمه(س) و مهدی در قرآن: بنا بر برخی روایات که در تأویل باطنی برخی سوره‌ها و آیات وارد شده‌اند، سورة قدر و آیات اول تا چهارم سورة دخان به رابطة میان فاطمه(س) و حضرت مهدی(عج) اشاره دارند.
