به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نشست علمی جریان‌شناسی “الحاد مدرن” توسط قطب علمی فلسفه دین پژوهشگاه و با همکاری مرکز امور نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه، دوشنبه ۱۳ اسفندماه در سالن اجتماعات انجمن‌های علمی حوزه قم برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمیدرضا شاکرین عضو هیأت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه در ابتدای این نشست علمی با اشاره به وسعت بحث اظهار داشت: در این جلسه نمی‌توان به بحث تفصیلی پرداخت، چرا غرض نقد و بررسی جزییات این بحث نیست، بلکه هدف نشان دادن ابعاد کلی از مسأله است.
ضرورت جدیت در بررسی های علمی جریان الحاد مدرن
عضو هیأت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه با تأکید بر جدی گرفتن بحث الحاد مدرن بیان کرد: بحث الحاد مدرن یا الحاد جدید، بایستی خیلی جدی گرفته شود، چراکه خطری بسیار بزرگ پیش روی ما قرار دارد.
وی ادامه داد: منظور این نیست که در آینده خطری به وجود خواهد آمد، بلکه ما با یکسری مشکلات رو برو شده‌ایم که بخشی از آن آشکار شده و بخش دیگری نیز ممکن است تحت پوشش‌هایی قرار داشته و خود را نشان نداده باشد.
حجت الاسلام والمسلمین شاکرین مطرح کرد: به طور معمول، غالب کسانی که واژه الحاد معادل(atheism) را به کار می‌برند، به طرز تفکری اشاره می‌کنند که وجود خداوند تعالی را انکار می‌کند که در واقع کاربرد اخص واژه است، اما کاربردهای عام‌تری دیگری همچون عدم باور به خداوند نیز دارد.
عدم باور به خدا، غیر از نفی و انکار وجود خداوند است
وی با اشاره به این که عدم باور به خدا، غیر از نفی و انکار وجود خداوند است، گفت: این تفکر در واقع تفکر «لا ادری» را هم شامل می‌شود، ندانم‌گویی در حوزه الهیات نیز یکی از گونه‌های تردید در وجود خداوند محسوب می‌شود.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: برخی معنای الحاد را از این هم عام‌تر به کار برده و چهار معنا برای الحاد ذکر می‌کنند که علاوه بر انکار و تردید در وجود خداوند، نفی ربوبیت تکوینی خدا و کنار زدن دین از صحنه زندگی(سکولاریزم) را برای معانی الحاد ذکر کرده‌اند.
وی با بیان این که تمرکز بحث ما روی همان نگرش انکار خداوند است، گفت: زمانی که جریان نفی وجود خداوند را در میان متفکران جست‌‌وجو می‌کنیم، متوجه می‌شویم که در گذشته خیلی به شکل کنونی مطرح نبوده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین شاکرین ادامه داد: هرچند کسانی بوده‌اند که خدا را باور نداشته و حرف‌هایی هم در این زمینه بیان می‌کرده‌اند که مناظرات اهل‌بیت(ع) و اصحاب آنها با دهری‌ها در این زمینه موجود است، اما به صورتی که امروزه، الحاد درحال مطرح شدن است، چندان سابقه‌ای نداشته است.
فاصله گرفتن از فلسفه، هدف جریان الحاد مدرن
وی تأکید کرد: باید توجه کرد که در جریان الحاد دوره جدید، چه اتفاقی افتاده است و چه ویژگی‌هایی دارد که حداقل از جهاتی سبب تمایز آن با گذشته می‌شود.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عنوان کرد: نکاتی در این زمینه وجود دارد؛ نخست این که جریان الحاد در نگاه گذشتگان، بیشتر با نگاه فلسفی مطرح می‌شد، اما امروزه با تمام وجود تلاش می‌کند که از مباحث فلسفی فاصله بگیرد.
وی افزود: هرچند زمانی که از بیرون به آن نگاه کرده و تحلیل می‌کنیم، به نظر دارای مبانی فلسفی هستند، اما تلاش سردمداران آن، این است که فلسفه را کنار گذاشته، سخن فلسفی نگویند، به صورت تام به دانش تجربی متکی شوند و از طریق علم و دانش‌های تجربی، بحث الحاد را مطرح کنند.
گفتنی است، مشروح این گزارش به زودی در سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا منتشر خواهد شد.
