موضع سعودی وهابی مدخلی در تحولات سوریه چیست؟

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان: پانزدهمین نشست از سلسله نشست‌های گفتمان مقاومت با موضوع «جریان‌شناسی بازیگران فکری و سیاسی سوریه» به همت گروه کلام اسلامی و الهیات جدید و مرکز  تعاملات علمی بین المللی پژوهشگاه با همکاری مشارکت مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه‌ علمیه قم به صورت حضوری و مجازی، چهارشنبه ۵ دی ماه در تالار فرهنگ پژوهشگاه برگزار شد.

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدباقر پورامینی با طرح این پرسش که وهابیت مستقر در عربستان سعودی چه نقشی را در تحولات شام دارد، گفت: وهابیت مستقر و حاکم همان وهابیت مدخلیه است، اگر نقطه مواجهه را درنظر بگیریم و از سوی دیگر جریانی که در سوریه مستقر شده اخوان باشد؛ در طول این هفتاد سال مواجهه‌های گوناگونی بوده است، برای پاسخ به این سوال باید نگاهی به این گذشته داشته باشیم. اثار متعددی نسبت به جدال اخوان و جامیه وجود دارد، سلفیت جامی و مدخلی، به نوعی نگرشی که بخواهد در آن از حاکم انتقاد شود را قبول ندارد، اما در این بین اخوان چه مواجهه‌ای با وهابیت مستفر داشت؟

مدیر گروه کلام اسلامی و الهیات جدید پژوهشگاه گفت: سعودی‌ها اخوانی‌ها را در شرایطی که کسی پذیرای آنها نبود قبول کردند، اخوان جریان تحصیل کرده‌ای بودند که می‌توانستند برای سعودی‌ها مفید باشند، یکی از اخوانی‌ها که در موج مهاجرت اخوان به عربستان آمد «محمد سرور زین‌العابدین» بود که تلفیقی را از مسایل اعتقادی وهابیت با مسایل توحید حاکمیتی و جنبشی اخوان ایجاد که دست‌چینی از ویژگی‌های اعتقادی وهابیت و خصایص ناهمگونی از اصول اخوان بود.

سوریه، قربانگاه ایدئولوژی‌ها و زیاده‌خواهی قدرت‌های سیاسی

وی گفت: در این میان موضع سعودی وهابی مدخلی در تحولات سوریه چیست؟ با توجه به این پیشینه و مواجهه ای که در ادوار مختلف بود و همچنین تعارضات هویتی که بین این دو جریان اخوان و جریان مدخلی وجود دارد، می توانیم موضع آنها را در سه گزینه خلاصه کنیم، اولا آنها همچنان که در این دهه‌ها موضع مخالف با جریان اخوان داشتند با زیرگروه‌هایی که ذیل اخوان هستند موضع مخالفت خواهند داشت چون درهویت با یکدیگر در تضاد هستند، همچنان که ممکن است برای مصر هم این دغدغه باشد، نکته دیگر آن است که صرفا ناظر سامت باشند و خود را در این تحولات نبییند، یا همراهی محافظه‌کارانه در کوتاه‌مدت داشته باشند از جمله دیدار اخیر هیات سعودی و قول برای بازگشایی سفارت‌شان نشان از این مساله دارد؛ به هر روی منافع دولت حاکم در عربستان سعودی اقتضا می‌کند که این همراهی را داشته باشند و اصلا عربستان نمی‌خواهد خود را درگیر کند و همان درگیری در یمن برایش کفایت می‌کرد، مساله دیگر محوریت نظام سلطه است؛

قرار است خاورمیانه جدید شکل بگیرد و اگر بخواهیم انتظار موضع مستقل از عربستان سعودی و جریان وهابیت حاکم داشته باشیم طبیعی است که چنین چیزی خلاف واقعیت است؛ نکته دیگر اینکه تضعیف مقاومت به مثابه نخ تسبیحی است که بسیاری جزو این نخ تسبیح هستند، جریان مقاومت موضع رسمی داشت، نکته پایانی که محور کلیدی است به این مساله برمی گردد که می خواهند در این جریانات ایران شیعی را محدودسازی کنند.