به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، همزمان با سالروز جهانی فلسفه همایش ملّی فلسفه فرهنگ؛ با تأکید بر دیدگاه های آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله العالی) چهارشنبه شب هفتم آذرماه ۱۴۰۳ با حضور خیل عظیم علاقمندان به مباحث فلسفی در شهر مقدس قم برگزار شد.
عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در همایش ملی فلسفه فرهنگ، گفت: آیا می توان ادعا کرد دستاوردهای ۴۵ ساله آن مبتنی بر فلسفه فرهنگ امامین انقلاب بوده است یا خیر؟ امروز می خواهم به این سؤال پاسخ بدهم.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه در ادامه با اشاره به سابقه پژوهشی خود گفت: سعی دارم به عنوان طلبه ای که اهل پژوهش است پاسخ به این سؤال را ارائه کنم. لازم است در ابتدا نگاه رهبری را دانسته و سپس به عملکرد شورا بپردازیم و در آخر ترابط این دو را بررسی کنیم. شورا فعالیت های مختلفی داشته است که دسته اول اقدامات آن نوشتن اسناد است مانند سند جامع علمی کشور و زیرمجموعه های آن و همچنین نقشه مهندسی فرهنگی، سند دانشگاه اسلامی، سند موسیقی، سند صنایع دستی و سند سینما و هنرهای نمایشی که در حال تدوین است.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه فعالیت دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی را ساختارسازی دانست و گفت: جهاد دانشگاهی، معاونت علمی، دانشگاه تربیت مدرس، انتشارات سمت و… ساختارهایی هستند که شورای عالی انقلاب فرهنگ تأسیس کرده است؛ بنیاد شهید مطهری نیز پیشنهاداتی بوده که در شورا تصویب و انجام شده است.
وی دسته دیگر فعالیت های شورای عالی انقلاب فرهنگی را راهبری اسناد معرفی کرد و گفت: نقشه مهندسی فرهنگی که با تأخیر هم تصویب شد یک برش در هر استانی دارد که شأن راهبری شورا است. فعالیت دیگر این نهاد در طول ۴۵ سال گذشته، نظارت است که نسبت به مصوبات خودش نظارت هایی داشته وبعضی اسناد را پس از چند سال بررسی کرده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی رصد و شناخت مسئله را وظیفه جدید شورا دانست و گفت: وقتی از فلسفه فرهنگ سخن می گوییم به دنبال چیستی فرهنگ هستیم و ابعاد و بنیان های آن را در نظر می گیریم و سپس ساحت چگونگی فرهنگی در جامعه شناسی فرهنگ را دنبال می کنیم؛ چگونگی فرهنگ در سخنان رهبری تفصیل بیشتری از مباحث چیستی فرهنگ دارد.
وی در ادامه با بیان اینکه منشأ فرهنگ در نگاه رهبری مجموعه ای سیال در جامعه بوده که بخشی ثمره تلاش نسل حاضر است، گفت: بخشی از فرهنگ نوظهور است و بخش دیگر نیز از گذشتگان گرفته شده از این رو در جامعه امروز فرهنگ ما از تمدن غرب، تمدن چین، تمدن اسلام و تمدن ایران تأثیر پذیرفته است برای مثال مباحث طبی ابن سینا از یونان تأثیر داشته و در قرون بعد، از طب چینی استفاده شد. ابن سینا کیمیا را قبول نداشت و در طب خود استفاده نکرد اما از قرن پنجم که تأثیر آن از هند به ایران آمد استفاده شد.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه با قرائت سخنانی از رهبر معظم انقلاب در خصوص چگونگی فرهنگ، گفت: استقلال یک عنصر فرهنگی است و اینکه انسان تسلیم دشمن شده یا مقاومت کند نیز عنصری فرهنگی است. بحث مفصل رهبر معظم انقلاب در خصوص تقلید کورکورانه از غرب و ایجاد هرج و مرج و ناکارآمدسازی و ایستادگی بصیرت ساختارسازی و گفتمان سازی مباحثی پیرامون چگونگی فرهنگ است.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه به بحث بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور اشاره کرد و گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی باید شأن قرارگاهی پیدا کند تا ذهنیت مردم را بازسازی انقلابی کند و چگونگی و روش آن را تعیین کند. شورای عالی انقلاب فرهنگی که نقشه فرهنگی کشور را نوشته است، آیا قبل از آن فلسفه فرهنگ رهبر معظم انقلاب را استخراج کرده است؟ باید بگویم اجمالا اعضای شورا از فرمایشات رهبری بیگانه نیستند اما به صورت تفصیلی سیاست های کلان فرهنگی نداریم.
عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: هیچکدام از اعضا نسبت به سخنان رهبری و اندیشه های آن بی اعتنا نبودند و در موارد زیادی علم تفصیلی به فرمایشات رهبری داشتند اما کار دقیق در این بود که فلسفه فرهنگ را استخراج کنند.
وی ادامه داد: هدایت گری های رهبری در سایر فعالیت های شورا نقش جدی تری داشته زیرا رهبری در چگونگی فرهنگ، به ساختارسازی اشاره داشته اند و هر جا که بعد از سند ساختار ایجاد شد، موفقیت بیشتری حاصل شد رهبری به قرارگاه هم توصیه می کنند که همه ذیل یک قرارگاه تصمیم گرفته که اصلا وجود ندارد. شورای عالی انقلاب فرهنگی در بودجه نگاری فرهنگی هیچ اختیاری ندارد.
حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه با بیان اینکه هیچ متفکری به اندازه رهبری در جهان اسلام در خصوص فرهنگ سخن نگفته است، تصریح کرد: اعضا شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیر شورا مسئولیتی در پیوند این دو مقوله سنگین سیاست و فرهنگ دارند. اگر بخواهم نمره ای معدل از ۴۵ سال عملکرد شورا داشته باشم به بخش علم و فناوری می توانم نمره ۷۰ بدهم و شاهدش رتبه چهارمی نانو است چراکه اگر شورا نبود، این پیشرفت محققق نمی شد اما در حوزه فرهنگ نمره شورا، به ۴۰ نمی رسد و در فرهنگ عمومی در پیوند نظام فکری رهبری با عملکرد شورا باید بگوییم نمره خوبی نداریم. البته همه چیز دست شورا نیست.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه در پایان خاطرنشان کرد: برخی فکر می کنند اسلامی سازی علوم اسلامی و یا فرهنگ مانند خم رنگرزی است که با یک تکان دادن مطلوب حاصل شود اما فرهنگ مقوله ای پیچیده است. اعضای شورا و کارمندان برای فرهنگ اشک می ریزند و دغدغه دارند و می اندیشند و تعارفی در مباحثات با هم ندارند و شورای عالی انقلاب فرهنگ یک شورای جدی بوده و کار بسیار سنگین است.
