به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه، در آئین تجلیل از برگزیدگان فراخوان ایده اعتکاف دانشجویی به سخنرانی پرداخت و گفت: یکی از دستاوردهای مهم نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، ازدواج دانشجویی بود که موفقیت بسیار زیادی داشته است و امیدواریم بیشتر تقویت شود. همچنین معرفت‌زایی و دانش‌افزایی برای اساتید و برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و راه‌اندازی دروس معارف، از صدقات جاریه‌ای هستند که نهاد رهبری در طول این سال‌ها مخصوصا از دهه هفتاد به بعد راه‌اندازی کرد و برکات خوبی هم داشت. یکی دیگر از برکات فعالیت‌های ارزنده‌ای که نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه انجام داده و از صدقات جاریه است همین اعتکاف دانشجویی است که نه تنها در دانشگاه‌ها گسترش پیدا کرد بلکه بر فرهنگ عمومی کشور هم تاثیر گذاشت. اگر امروزه در کشور ستاد اعتکاف داریم که کاری مردمی است منشأ آن اعتکاف دانشجویی بوده است. این نشانه خلوص نیت دوستان در راستای تقرب به خداست و پایدار هم خواهد بود. بحث اعتکاف دانشجویی به برخی دیگر از کشورهای اسلامی هم سرایت کرد.
حجت‌الاسلام خسروپناه بیان کرد: بنده در این جلسه به نقش حکمت اعتکاف در حکمرانی کشور می‌پردازم. شما جوان‌ها و دانشجویان حکمرانان آینده این کشور هستید و آینده این مملکت و مسئولیت‌هایی از مدیر یک مدرسه گرفته تا استاد و رئیس دانشگاه، وزارت و وکالت و مسئولیت‌های بالاتر در دست شما خواهد بود. ما همیشه می‌گوییم چرا برخی از مسئولان دچار فساد می‌شوند و چرا از اموال بیت المال به شکل بدی استفاده می‌کنند؟ البته همیشه در هر حکومتی مفسدینی وجود دارند چون شیطان انسان‌ها را وسوسه می‌کند همانگونه که آدم و حوا را وسوسه کرد اما گاهی ممکن است نفس اماره، انسان را فریب دهد. خداوند در قرآن کریم در سوره مائده می‌فرماید نفس اماره قابیل باعث شد هابیل را بکشد بنابراین تصور نکنیم که شیطان همیشه سراغ افراد می‌رود بلکه گاهی همین نفس اماره، انسان را گرفتار فساد و خودبینی می‌کند.
ثمرات اعتکاف
عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه با اشاره به اهمیت سلامت قلب انسان تصریح کرد: امراض قلبی که چند بار در قرآن مورد اشاره قرار گرفته گاهی باعث کینه‌توزی و فساد در میان افراد می‌شوند چون اگر قلب بیمار و گرفتار مرض شود انسان غلیظ القلب می‌شود و دیگر قلب سلیمی نخواهد داشت. در برخی آیات هم گفته شده که قلب انسان سخت می‌شود. وحی هم بر قلب نازل می‌شود و قلب عالی‌ترین مرحله روح انسانی است، به همین دلیل است که آیات زیادی از قرآن به قلب اشاره کرده‌اند و گفته شده اگر قلب سالم بماند بقیه حواس انسانی هم سالم می‌مانند.
وی گفت؛ ثمره این اعتکاف صرفاً عزلت و گوشه‌نشینی نیست بلکه حتی برخی پیشنهاد داده‌اند اعتکاف در مساجد جامع برگزار شود تا افراد در جمع همدیگر باشند چون قلب در چنین مراسم‌ها و مکان‌هایی اجتماع پیدا می‌کند و دیگر شاهد پراکندگی قلب و روح نخواهیم بود و قلب ما سلیم خواهد شد و انسان در این فرصت به محاسبه و مراقبه نفس می‌پردازد. در قرآن کریم آمده است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّكُمْ وَافْعَلُوا الْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ ای اهل ایمان، در برابر خدا رکوع و سجود آرید و (با توجه و بی‌ریا و خالص) پروردگار خود را بپرستید و کار نیکو کنید، باشد که رستگار شوید» (حج/ ۷۷) این آیه عجیبی است که خداوند فرموده در رکوع و سجود و عبادت پروردگار باشید چون رکوع و سجود، برترین عبادت خداوند است و اگر انسان بنده خدا باشد از وی فعل خیر سر می‌زند و در این صورت انسان به رشد و بالندگی می‌رسد.
نقش اعتکاف در خودسازی
حجت‌الاسلام خسروپناه تأکید کرد: در قرآن کریم آمده است؛ «وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ۖ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا؛ و همیشه خویش را با کمال شکیبایی به محبت آنان که صبح و شام خدای خود را می‌خوانند و رضای او را می‌طلبند وادار کن، و مبادا دیدگانت از آنان بگردد از آن رو که به زینتهای دنیا مایل باشی، و هرگز از آن که ما دل او را از یاد خود غافل کرده‌ایم و تابع هوای نفس خود شده و به تبهکاری پرداخته متابعت مکن» (کهف/ ۲۸) در این آیه تأکید شده با انسان‌هایی که شب و روز مشغول بندگی خداوند هستند نشست و برخاست داشته باشید چون نباید از کسی که از قلب خود غافل است تبعیت کنید به این علت که گرفتار افراط و هوای نفس می‌شوید و نمی‌توانید جزیی از امت وسط باشید و زیست اعتدالی داشته باشید. اعتکاف به ما زیست اعتدالی می‌دهد و باعث می‌شود قلب از پراکندگی بیرون آمده و دل با خدا ارتباط برقرار کند. وقتی این خودسازی صورت گرفت آن وقت نوبت به جامعه‌پردازی می‌رسد. رهبر انقلاب هم اول بر خودسازی، سپس جامعه‌سازی و در نهایت تمدن‌سازی تاکید می‌کنند.
وی ادامه داد: اگر مقام معظم رهبری، هر روز دو ساعت و گاهی بیشتر قبل از اذان صبح مشغول مناجات با خدا هستند به علت تاکیدی است که بر خودسازی دارند. علت موفقیت رهبر انقلاب همین شب زنده‌داری‌ها و تهجدهاست چون حاکمی که اهل تهجد شبانه نباشد دچار معصیت می‌شود. اینکه می‌بینیم سیدحسن نصرالله؛ در بسیاری از شب‌ها، شب زنده‌دار است و بعد از نماز صبح استراحت می‌کند به این علت است که این شب زنده‌داری باعث می‌شود انسان دست به خودسازی بزند. کاش می‌شد در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه‌ای می‌گذاشتیم که همه مسئولان موظف باشند در اعتکاف شرکت کنند چون گاهی برخی افراد فراموش می‌کنند از کجا آمده‌اند و هدف و وظیفه آنها چیست.
عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه گفت: راه رسیدن به حکمرانی اسلامی، خودسازی است و مهمترین مناسک خودسازی همین اعتکاف است. البته باید تلاش کرد، این دور هم جمع شدن‌ها صرفاً با هدف بحث سیاسی نباشد بلکه بحث‌های معرفتی و اعتقادی را مطرح و دنبال افزایش خودسازی باشیم. اگر ما مسئولیتی را می‌پذیریم یا در آینده قرار است بپذیریم ولو اینکه مسئولیت کوچکی همانند تشکیل خانواده باشد باید ابتدا به خودسازی بپردازیم وگرنه دچار مشکل می‌شویم. کارهای علمی و هنری هم که شما انجام داده‌اید قطعاً باعث ترویج بیشتر اعتکاف می‌شود. ان‌شاءالله خداوند به ما توفیق دهد حکمت اعتکاف را درک کرده و از آن در راستای حکمرانی بهره ببریم.
