به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب جمهوری اسلامی ایران و امنیت منطقهای اثر دکتر غلامعلی سلیمانی در گروه مطالعات انقلاب اسلامی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.
بعد از پایان جنگ سرد، مناطق اهمیت خود را باز یافتهاند. با این وجود آسیای جنوب غربی یکی از غیرهمگراترین مناطق جهان است و با وجود اشتراکات فرهنگی و تمدنی این منطقه مهم هنوز نتوانسته گامهای موثری برای همگرایی بردارد و ادامه این روند آسیبهای زیادی به میراث مادی و معنوی منطقه زده و در عین حال به تداوم بحران در اشکال مختلف آن دامن زده است. با پیروزی انقلاب اسلامی، راهبرد نه شرقی و نه غربی، ترتیبات امنیتی رژیم پهلوی را به خاطر پیوند آن با منافع غرب در منطقه برنمیتافت، ضمن اینکه با بلوک شرق و متحدان اقماری و منطقهای آن نیز سرسازگاری نداشت. بنابراین رویکرد جدیدی در سیاست منطقهای ایران شکلگرفت. تبیین رویکرد جمهوری اسلامی ایران، جایگاه منطقه در ایران پسا انقلابی و امنیت منطقهای را میتوان مهمترین دغدغه پژوهش حاضر دانست.
در بخشی از مقدمه این اثر ارزشمند آمده است:
به نظر میرسد مناطق بار دیگر اهمیت خود را باز یافتهاند. این اتفاق مهم بعد از پایان جنگ سرد سرعت بیشتری گرفته است. ابداع مفاهیمی همچون «جهان مناطق» پیتر کاتزنشتاین و یا «الگویی فدرالی از همکاری منطقه ای- جهانی» والت روستو و «مناطق و قدرتها»ی باری بوزان و ویور و «دنیای متشکل از بلوکهای منطقهای» ماندل حکایت از اهمیت روز افزون مناطق در معادلات جهانی میباشد. مناطق را در معنای حقیقی خویش میتوان به مثابه یک مجموعه هویتی در نظر گرفت که آنها را از دیگر مناطق، نظمهای سیستمیک و جهانی شدن متمایز می کند. جایگاه مناطق در ساختار جهانی، میزان و نحوه همگرایی در مناطق و عوامل و موانع ان، روابط میان منطقهای و مباحث مربوط به امنیت و چالشهای امنیتی مناطق همه از مهمترین مسائلی هستند که در بحث های مربوط به مناطق مورد بررسی قرار میگیرند. زمانی که کشورهای واقع در یک منطقه در زمینه مسائل امنیتی به اتفاق نظر میرسند، میتوان درجه بالایی از همگرایی را شاهد بود.
امنیت و مباحث مربوط به این حوزه وسیع مطالعاتی از پویایی بسیار خاصی برخوردار است که در پویشهای منطقهگرا میتواند بسیار حائز اهمیت باشد. بررسی پژوهشهای امنیتی حکایت از منازعه بین دو نگرش سنتی، محدود یا مضیق در برابر تفاسیر جدید و موسع است. تفسیر سنتی چنانکه در رویکرد واقعگرایان و نحلههای مختلف آن دیده میشود، امنیت را به معنای فقدان تهدید نظامی تعریف میکند. قائلان به تفسیر سنتی از امنیت، نگرش موسع به امنیت را موجب استحاله معنایی امنیت و جلوگیری از امکان فهم و یافتن راه حل مشترک برای آن میدانند، این در حالی است که مقولات مهمی به ویژه در حوزه اقتصاد، فرهنگ، مسائل زیست محیطی و تروریسم، نگرش سنتی به امنیت را با چالش جدی روبهرو ساخته است. «باری بوزان» به عنوان پیشکسوت رویکرد موسع در تحلسیل امنیت، آن را به پنج حوزه، نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تسری میدهد. همچنین مکتب کپنهاگ ابعاد مختلفی همچون مهاجرت (مسایل اجتماعی)، مسایل فرهنگی، محیط زیست و رفاه اقتصادی را به عنوان مسائل امنیتی مورد توجه قرار میدهد. از نگاه برخی از محققان تفسیر موسع از مقوله امنیت مورد توجه رویکرد اسلامی نیز میباشد. نگاه اسلام به امنیت آن را شامل حوزههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و زیست محیطی میداند.
کتاب جمهوری اسلامی ایران و امنیت منطقهای اثر دکتر غلامعلی سلیمانی با قیمت ۱۲۵۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شد.
علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی میتوانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.