به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب منطق علوم انسانی اسلامی (فراروش) اثر دکتر رمضان علی‌تبار در گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.
منطق علوم انسانی اسلامی، به عنوان روش عام و مشترک، با تکیه بر مبادی اسلامی، عهده‌دار مطالعه سازوکارهای تولید علوم انسانی اسلامی از منابع معتبر می‌باشد. این منطق جامع، افزون بر عناصر و مؤلفه‌های درونی روش (قواعد، فرایندها، مهارت‌ها و ابزارها)، به مبادی و مبانی آن نیز میپردازد. اثر حاضر به مثابه فراروش و با نگاه پیشینی و فلسفی و با ابتنای بر مبادی و مبانی حکمت اسلامی، به ویژگی‌ها، عناصر رکنی و غیررکنی و الزامات «روش علوم انسانی اسلامی»، میپردازد تا هم نما و شمایی کلی از آن ارائه دهد و هم نسبت آن با سایر دانش‌های مرتبط را بررسی کند.
در بخشی از مقدمه این اثر آمده است:
علم و معرفت، محصول و برآیندِ فرایندی است که به آن فرایند، «روش» اطلاق می‌شود. روش علم، عبارت است از: سازِکار و فرآیند شناخت. شناخت این سازکار، «علم روش» یا «روش‌شناسی» نام دارد که با تسامح، از آن، «منطق علم» نیز اطلاق می‌کنیم. منطق علم، به مثابه دستگاه روشگانی جامع، افزون بر روش، به مبادی و مبانی روش نیز میپردازد؛ از اینرو منطق علم، نسبت به علمِ روش و روش‌شناسی، دارای دامنه و گستره وسیع‌تری است. علمی که با نگاه درجه دو به مطالعه روش‌ها و روش‌شناسی میپردازد، «فلسفه روش‌شناسی» نام دارد. علوم انسانی نیز از این امر، مستثنی نبوده و دارای روش، علم روش (روش‌شناسی)، منطق جامع و فلسفه روش‌شناسی می‌باشد. مسأله تحقیق حاضر، درباره «منطق علوم انسانی اسلامی» به مثابه «دستگاه روشگانی جامع» است. مطالعه و پژوهش در این باب، مستلزم طرح مباحث و مسائل مختلفی است که هر کدام نیازمند تحقیق مستقل و مجزا است که از جمله محورهای پژوهشی مرتبط با این حوزه، بحث از معرفی، توصیف و تحلیل (پیشینی و پسینی) خود این دانش می‌باشد. جهت معرفی یک دانش یا دانش‌واره معمولاً به رئوس ثمانیه (هشت محور کلی) آن پرداخته می‌شود که از جمله می‌توان به تعريف علم، غرض و غايت علم، موضوع علم، روش علم و… اشاره نمود. شناخت مسائل، اجزاء و جزئیات هر علمی به چنین تحقیقی وابسته است. این نوع مباحث از مسائل و اجزاء دانش به شمار نمیرود؛ بلکه به جهت نیاز و ضرورت اولیه، معمولاً در آغاز تحقیق یا دانش، مورد بررسی قرار میگیرند یا تحقیق مستقلی پیرامون آن تدوین می‌شود. این مسأله درباره منطق علوم انسانی نیز صادق است. با توجه به اینکه واژه «منطق» در اینجا به معنای «دستگاه روشگانی جامع» اخذ شده و تحقیق حاضر نیز درباره این دستگاه روشگانی است؛ از اینرو، مطالعه درباره این دستگاه معرفتی، خود، نه از سنخ روش است و نه از سنخ علم روش؛ بلکه فلسفه «روش‌شناسی»، «فراروش»، «پیراروش» یا «فرامنطق»، محسوب می‌شود. توضیح اینکه فلسفه روش‌شناسی، مشتمل بر محورهای مختلفی است نظیر: چیستی روش‌شناسی، مبادی روش‌شناسی مطلوب، نسبت و مناسبات آن با دانش‌های مرتبط، بررسی انواع روش‌ها، اعتبارسنجی روش‌های موجود، ارائه مدل مطلوب و….؛ که تحقیق حاضر، عهده‌دار بخشی از محورهای یادشده (یعنی چیستی، مبادی و نسبت و مناسبات) می‌باشد. به عبارت دیگر، این اثر، مدخل و مقدمه‌ای برای ورود به منطق علوم انسانی است؛ از اینرو نه به مطالعه و بررسی انواع روش‌ها میپردازد و نه مدل و روش خاصی ارائه می‌دهد؛ بلکه به مطالعه و بررسی ماهیت و مبادی منطق علوم انسانی اسلامی (دستگاه روشگانی جامع، مشترک و بنیادین) و نسبت و مناسبات آن با علوم مرتبط میپردازد.
کتاب منطق علوم انسانی اسلامی (فراروش) اثر دکتررمضان علی‌تبار با قیمت ۱۵۰۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شد.
علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی می‌توانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.
