مجموعه دو جلدی جستارهایی در فلسفه عرفان منتشر شد

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مجموعه دو جلدی جستارهایی در فلسفه عرفان (دفتر اول) و (دفتر دوم) اثر حجت‌الاسلام والمسلمین علی فضلی از سوی گروه عرفان پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی پژوهشگاه و توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد.

فلسفۀ عرفان یک دانش نوپیداست که به دلیل علاقه وافر و نیاز شدید به درک تجربۀ معنوی و عرفانی، فرانگرانه به نظارت و سنجش عقلی و تفسیر و تبیین فلسفی بر عرفان پرداخته؛ در راستای استخراج و تحلیل دقایق مبانی عرفان از میراث ارباب سلوک و شهود در طول تاریخ گام برداشته؛ با توجه به نوع مکتب­‌ها، رویکردها و دغدغه‌­ها در غرب و شرق به تحلیل نشسته است؛ از سوی خویش آثار بدیعی با روش­‌های تجربی، تحلیلی و استدلالی به جامعۀ علمی هدیه داده و زمینۀ برداشتن گامی بس بلند در جهت تحول عظیمی در عرفان به خصوص عرفان اسلامی – چه عرفان نظری و چه علم سلوک – فراهم ساخته که البته تلاش وافر و ورود جدی را به تمامی عرصه­‌های این دانش می­‌طلبد. که می­‌توان برخی از مهم‌ترین حوزه­‌های آن را برشمرد:

نخست دربارۀ خود فلسفۀ عرفان یعنی ماهیت، امکان، ضرورت، غایت، تطوّر، موضوع، روش، ساختار و مسائل فلسفه عرفان، چه فلسفۀ عرفان نظری، چه فلسفۀ علم سلوک و چه فلسفۀ عرفان ذوقی، حتی نسبت فلسفۀ عرفان با علوم و امور همگن و تبیین جایگاه عرفان در تولید علوم انسانی – اسلامی و  در تولید عرفان دینی؛

دوم دربارۀ مسائل فلسفۀ عرفان یعنی درباره مسائل فلسفه تجربۀ عرفانی، مانند ماهیت، اقسام و کارکرد تجربۀ عرفانی و تعبیر عرفانی یا نسبت تجربۀ عرفانی و گزارۀ عرفانی یا ارزش شناختاری تجربۀ عرفانی و گزاره عرفانی، دربارۀ مسائل فلسفۀ عرفان نظری، مانند ماهیت و ساختار عرفان نظری یا مبانی معرفت‌شناختی و روش‌شناختی عرفان نظری دربارۀ مسایل فلسفۀ علم سلوک، مانند ماهیت و ساختار علم سلوک یا مبانی معرفت‌شناختی، روش‌شناختی، انسان‌شناختی، وجود شناختی و ارزش‌شناختی علم سلوک؛

سوم درباره نسبت عرفان با علوم و امور همگن یعنی نسبت عرفان با فلسفه­‌های مضاف، مانند فلسفۀ دین، فلسفۀ اخلاق و نسبت عرفان با علوم همگن، مانند فلسفه، اخلاق، معرفت‌شناسی، روان‌شناسی، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی و علوم سیاسی و نسبت عرفان با امور متناسب مانند عقل، فرهنگ، معنا و سبک زندگی.

در بخشی از مقدمه این مجموعه ارزشمند آمده است:

این تحقیق در یک نگاه کلی به سه دستۀ کلی تقسیم می‌­شود:

بخش اول، فلسفۀ تجربۀ عرفانی

بخش دوم، فلسفۀ عرفان نظری و عملی

بخش سوم، نسبت عرفان با دیگر علوم و امور متناسب.

هر یک از سؤالات اصلی به چندین و چند سؤال فرعی تبدیل می­شود که هر یک از مقالات پاسخی به یکی از آن سؤالات هستند که در بخش متناسب خودشان قرار داده می­شوند. این بخش­ها نیز در دو جلد به محققان گرامی تقدیم می­شوند.

در بخش اول، نخست از ماهیت و اقسام تجربۀ دینی و تفاوت آن با تجربۀ عرفانی سخن به میان آمد، آنگاه بیان­پذیری و بیان ناپذیری تجربۀ عرفانی به تحقیق درآمد و آرای مختلف همراه با نقد و ارزیابی تبیین شد. در جلد اول به این بخش پرداخته است.

در بخش دوم، نخست عرفان نظری که دستگاه سازوار از گزاره­های عرفانی است، مورد بحث قرار گرفته، سپس اصول معتبر در آن به خصوص اصل برهان در عرفان تبیین شد و تفاوت آن با فلسفه روشن گشت، آنگاه کارکردهای عقل بیان شد. سپس مسألۀ خطاپذیری گزاره­‌های عرفانی و ضرورت سنجش آن گزاره­ها اثبات شد، زان پس جایگاه شهود، عیار شهود، رفع تعارض شهودها و معیار صدق و خطای گزاره‌‌های عرفانی بررسی شد. بخشی از این بخش در جلد اول و بخشی از آن در جلد دوم آمده است.

در بخش سوم، نسبت عرفان و علوم انسانی مانند کلام، قدرت و سیاست به بحث نشست و از زوایای مختلف بررسی شد. این بخش در جلد دوم مورد بحث قرار گرفته است.

این همایش از محققان این مقالات که از برجستگان حوزۀ فلسفه و عرفان و فلسفۀ عرفان به رشتۀ تحقیق در آمده­اند، بسیار سپاسگزار است؛ به خصوص از حکیم متأله حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی و اساتیدی چون حجه الاسلام و المسلمین سید یدالله یزدان‌پناه، حجه‌السلام و المسلمین دکتر قاسم کاکائی، حجه‌السلام و المسلمین دکتر امیر دیوانی و آقای دکتر فنایی اشکوری کمال تشکر را دارد.

کتاب جستارهایی در فلسفه عرفان اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد رودگر با قیمت ۱۴۵۰۰۰ تومان برای دفتر اول و ۱۵۵۰۰۰ تومان برای دفتر دوم راهی بازار نشر شد.

علاقمندان جهت تهیه کتاب و یا اطلاعات تکمیلی می‌توانند به وبگاه رسمی سازمان انتشارات پژوهشگاه به نشانی: www.poiict.ir مراجعه کنند.