وی در خصوص کارکرد سیاسی و اجتماعی پیاده روی اربعین حسینی، عنوان کرد: حضور شیعیان به خصوص اهل سنت از سراسر جهان در مراسم اربعین یکی از کم نظیرترین اجتماعات مذهبی جهان را شکل داده و سبب شده که اقتداری وصف ناشدنی مبتنی بر قدرت نرم شیعیان به نمایش گذاشته شود به ویژه اینکه این مراسم در اوج تهدیدات امنیتی گروه‌های سلفی تکفیری داعش برگزار می‌شود اما این تهدیدها نه تنها مانع حضور شیعیان در عراق نشد بلکه اشتیاق آنها را برای زیارت اربعین دوچندان کرده است؛ لذا بسیار ضرورت دارد که ما آیین بسیار مهم اربعین حسینی را که در طول تاریخ نقش به سزایی در حیات شیعه داشته و یکی از عوامل گسترش تشیع در طول تاریخ بوده است از جهات علمی و در ابعاد مختلف بررسی و تبیین کنیم که تاثیرگذاری آن در حوزه معرفت و اندیشه سیاسی بیشتر شود.
رئیس دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه کارکردهای اربعین حسینی و به ویژه پیاده روی اربعین حسینی را می‌توان در سه بخش بررسی کرد، اظهار کرد: یک کارکرد آن در بعد سیاسی اربعین، دیگری کارکرد اجتماعی و سومی کارکرد فرهنگی آن است. یکی از کارکردهای سیاسی اربعین بحث اقتدارآفرینی در سایه وحدت است، همانگونه که می‌دانید راهپیمایی اربعین سبب اقتدار شیعیان و دیگر مسلمانان در برابر دشمنان به ویژه جریان های تکفیری خواهد شد و بدون تردید مهمترین کارکرد سیاسی اربعین در مقطع کنونی با توجه به گسترش گروه های سلفی و تکفیری در کشورهای منطقه یک بسیج سیاسی شیعیان است.
حجت الاسلام والمسلمین باباپور با تاکید بر اینکه عنصر اصلی و نقطه و مهم کارکرد سیاسی در اربعین حسینی را می شود بسیج سیاسی شیعیان در نظر گرفت، عنوان کرد: راهپیمایی ۲۰ میلیون نفری اربعین به مصداق قدرتی برای بسیج جهان اسلام تبدیل شده است که هویت جمعی شیعه و کاربرد مناسک مذهبی به عنوان منابع قدرت و فعال شدن آن از نظر سیاسی می‌توان در نظر گرفت.
وی ادامه داد: مهمترین پیام سیاسی اربعین که به عنوان یکی از بزرگترین تجمعات دینی جهان و امت اسلامی در سایه محبت و ارادت به خاندان مطهر اهل بیت(ع) این است که مکتب امام حسین(ع) قابلیت و قدرت بسیار بالایی برای بسیج کردن مردم دارد؛ لذا مراسم اربعین افزایش قدرت نرم شیعه، امنیت‌سازی و ارتقاء وحدت ملی در جهان اسلام به خصوص در عراق را به دنبال دارد.
رئیس دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه راهپیمایی اربعین به عنوان مناسک دینی به بسیج سیاسی و اجتماعی منجر می‌شود بسیجی که ابعاد آن جهان‌شمول و فرامرز حبیبی است، اظهار کرد: مهمترین نتیجه راهپیمایی اربعین ارائه تصویری حقیقی از شیعه در سپهر عمومی جهان اسلام و تمام دنیا است.
حجت الاسلام والمسلمین باباپور با اشاره به کارکرد دیگر اربعین از نظر سیاسی، بیان کرد: کارکرد دیگر اربعین وحدت بخشی به جهان اسلام است، عبادات افزون بر جنبه فردی و تاثیری که در دگرگونی روحی، فکری و اخلاقی افراد دارند به نوعی با مسائل اجتماعی و حقوق جمعی نیز در ارتباط هستند؛ در این میان اربعین از آیین‌های اجتماعی است که به دلیل فرادینی و فراملی بودن قیام عاشورا ظرفیت‌های بسیاری را برای زمینه‌سازی تحقق امت واحده اسلامی دارد؛ لذا ما می‌توانیم بگوییم پیاده‌روی و برگزاری آیین اربعین صرفاً یک حرکت شیعی و ایرانی نیست بلکه نقطه عطف وفاق در جهان اسلام است.
وی با تاکید بر اینکه اربعین در جهان اسلام وفاق ایجاد می‌کند، گفت: این وفاق در راستای بینش تمدنی امام خمینی(ره) است چرا که ایشان فرمودند راه قدس از کربلا می‌گذرد، راهپیمایی اربعین اقدامی در مقابل تمدن غرب و در راستای رسیدن به آرمان‌های اسلامی است، این همگرایی اسلامی از دیگر کارکردهای آیین عاشورایی است که در ادبیات حسینی اصلاح امت نبوی نام گرفته است و از این جهت این مسئله می تواند یک کارکرد بسیار مهمی را داشته باشد.
رئیس دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه کارکرد سیاسی دیگر اربعین تقویت مناسبات میان دو کشور ایران و عراق است، ابراز کرد: راهپیمایی شکوهمند اربعین می‌تواند به ترمیم و بهبود برخی شکاف‌های ارتباطی و دردهای ناشی از جنگ میان زائران ایرانی و عراقی بپردازد و یکی از سه کارکرد مهم فرهنگی این حرکت عظیم در ایام اربعین باشد.
حجت الاسلام والمسلمین باباپور با بیان اینکه مراسم باشکوه اربعین حسینی با حضور ملیت‌ها و مذاهب مختلف کارکرد های بسیاری دارد که اندیشمندان مسلمان شیعه باید این کارکردها را مطرح و تبیین کنند، تاکید کرد: ابعاد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی راهپیمایی اربعین در تقویت و توسعه مناسبات کشور ایران و عراق آثار و برکات زیادی را در پی خواهد داشت و نقش شیعیان در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی را بارزتر خواهد کرد.
وی با بیان اینکه پاسداشت یاد و خاطره امام حسین(ع) در مراسم راهپیمایی اربعین از مهمترین کارکرد آن است که در پرتو شناخت فلسفه قیام و شهادت آن امام عزیز قابل اکتساب است، گفت: اربعین زمان پایان یافتن اسارت اهل‌بیت(ع) و کامل شدن رسالت اسراء در رسوا ساختن یزید و یزیدیان و پیام پیروزی حق بر باطل است.
رئیس دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی راهپیمایی اربعین یکی از برجسته‌ترین عوامل تقویت هویت شیعی است، اظهار کرد: با اربعین هویت شیعه جان تازه گرفته و نیروی پر قدرت خود را در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و نظامی به نمایش می‌گذارد، دستگاه یزید و یزیدیان که برای نابودی حرکت عدالتخواهانه امام حسین(ع) به میدان آمده بودند در اربعین به شکست خود اعتراف می‌کنند و اهل بیت را با احترام به سوی مدینه روانه می‌سازند از این پس ما شاهد قیام و نهضت‌های بزرگی همچون قیام توابین، قیام مختار و قیام های دیگر در جهان اسلام آن زمان هستیم.
حجت الاسلام والمسلمین باباپور افزود: بنابراین شیعه با پاسداشت اربعین پیروزی امام حسین(ع) و یارانش را فریاد می زند، ثمره قیامی که امام حسین(ع) در عاشورا آغاز کرد اربعین به بار نشست. کارکرد سیاسی اربعین جریان ساز بودن آن است بنابراین دعوت به زیارت اربعین و پیاده رفتن در این مسیر دعوت به جریان‌سازی درباره قیام عاشورا است که در جهان اسلام و در جهان تشیع در حال شکل‌گیری است.
وی با بیان اینکه کارکرد دیگر راهپیمایی اربعین ظرفیت‌سازی آن است، گفت: وقتی ما بتوانیم فرهنگ عاشورایی را شکل دهیم ظرفیت‌سازی رخ می‌دهد چرا که انسان عاشورایی در حقیقت این سوال را از خود خواهد پرسید که حالا چه باید کرد تا عاشورا امتداد پیدا کند، ایجاد این ظرفیت بر عهده اربعین است و لذا از اربعین می‌توان به عنوان یکی از ظرفیت‌های مهم در جهت جریان‌سازی درون مکتب شیعه برای حق استفاده کرد.
رئیس دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه کارکرد دیگر راهپیمایی اربعین نمادسازی آن است، ابراز کرد: اربعین به عنوان نماد می‌تواند در ایجاد نهضت و جنبش‌های دینی و شیعی تاثیرگذار باشد.
حجت الاسلام والمسلمین باباپور با بیان اینکه انسجام اجتماعی یکی از مهمترین کارکردهای اربعین است، گفت: انسجام اجتماعی، تقویت روحیه جمع گرایی و همگرایی مسلمانان و شیعیان، تألیف قلوب و تقویت روح اخوت بین آنها از دیگر کارکردهای اجتماعی اربعین است که می‌تواند سبب نادیده گرفتن تمایزات قومی، قبیله‌ای، ملی، شغلی، تحصیلی شود.
وی با اشاره الگوسازی در کارکرد سیاسی، بیان کرد: از کارکردهای موثر هیئت‌های مذهبی الگوسازی مبتنی بر دین‌باوری و رعایت هنجارها و ارزش ها و اخلاقیات است. یکی دیگر از کارکردهای راهپیمایی اربعین تربیت اخلاقی، جهان اندیشی متعالی و فضیلت طلبی است، کارکرد فرهنگی پیاده روی اربعین را نمی شود از نظام فرهنگی جدا دانست پیاده روی اربعین امت اسلام یک حرکت بزرگ فرهنگی را به نمایش می‌گذارد که پیام های زیادی دارد. همه افراد با اقشار و فرهنگ مختلف هدفی مشترک دارند، این نشان می‌دهد که با حرکت فرهنگی که ذات مخلصانه و خالصانه دارد می‌توان برخی موانع سیاسی را از بین برد و بین ملت‌ها پیوند و آشتی ایجاد کرد. در اربعین حسینی همه افراد با نگاه الهی حرکت می کنند و این سبب دوستی بین مردم کشورهای مختلف می‌شود و این اثر حماسه راهپمایی اربعین و حماسه حسینی است.
رئیس دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی افزود: نباید از نظر دور داشته باشیم که راهپیمایی اربعین در حال تبدیل شدن به یک پدیده کلان فرهنگی و تمدنی در مقیاس جهان اسلام و دنیای امروز است. راهپیمایی اربعین و سفر به سمت کربلا همایش بزرگ انسانی و اخلاقی است که حقایق باطنی و پنهان آن بسیار فراتر از جلوه‌های ظاهری آن است، نباید از این پدیده کلان فرهنگی و تمدنی غفلت کنیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین از کارکردهای مهم اربعین شکل‌دهی به اندیشه های تمدنی در صورت عمومی و تخصصی است. اربعین این ظرفیت را دارد که تفکر، عقلانیت و معرفت اجتماعی در تعاملات بین‌المللی را تقویت کند و محلی برای بارورسازی آنها باشد و تحقق این مهم به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در نهادهای متولی احتیاج دارد که بتواند به هدف خود برسد.
