پژوهشگاهی در تراز انقلاب و در امتداد تمدن نوین اسلامی
نوشتاری از حجت الاسلام سیدسجاد ایزدهی رییس پژوهشکده نظام های اسلامی
به مناسبت آغاز بیست و هشتمین بهار تاسیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
انقلاب اسلامی، به عنوان پدیده ای که در سال هزار و سیصد و پنجاه و هفت محقق شد تنها تقابل با نظام استبدادی شاهنشاهی را مدّ نظر قرار نداد بلکه طرحی نو در نظم و نظام زندگی بشری مبتنی بر آموزه های دینی و انسانی است که با گذشت کمتر از نیم قرن، بالندگی یافته و مخاطبان فراگیری در جهان یافته است؛ به گونه ای که داعیه داران تمدن کنونی جهان به هماوردی انقلاب اسلامی با تمدن غربی اذعان کرده و می توان امروزه اقبالی فراگیر و مردمی در جهان از نظم متمایز مبتنی بر نظام اسلامی را مشاهده کرد.
انقلاب اسلامی با این داعیه که باید فلک را سقف شکافت و طرحی نو درانداخت، تمام و هنجارهای مرسوم جهانی و معادلات قدرت جهانی را به هم زده و ایده ای جدید برای جهان ارائه کرده است.
انقلاب اسلامی همانند دیگر انقلاب های جهان، مرهون مبانی فلسفی، کلامی بوده و به جهت اداره مطلوب جامعه، نیازمند ارائه نظام های معرفتی درعرصه های مختلف جامعه است و عملا ساختار، شکل و قوانین نظام اسلامی را نیز بر اساس هنجارهای دینی و علوم انسانی برآمده از همین هنجارها تنظیم کرده است، بلکه در نهایت، سبکی از زندگی مناسب با غایات و اهداف انقلاب اسلامی را ارائه داده است.
تبیین مبانی و اهداف انقلاب اسلامی در سطح ملّی و ارائه آن به عنوان الگوی تمدنی در سطح بین المللی نیازمند طرح مباحث علمی دقیق و روزآمدی است که جز از طریق اندیشمندانی متخصص، انقلابی و سخت کوش حاصل نمی شود بلکه جز از طریق موسسات علمی، اندیشکدهها، پژوهشکدهها و پژوهشگاههایی که تبیین و تولید معارف مبتنی بر تحقّق و پیشرفت انقلاب اسلامی را عهده دار شوند، میسّر نمی شود.
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با گذشت سه دهه از تأسیس، به مثابه منبعی جوشان از تولید معارف اسلامی در بستر انقلاب اسلامی، حراست از مرزهای علوم انسانی اسلامی را عهده دار شده و سدّ محکم در پاسخ به شبهات مخالفان و منکران انقلاب اسلامی بوده است؛ و از آنجا که انقلاب اسلامی، گستره ای وسیع در حوزه مبانی و باورها، نظام های رفتاری، ساختارها، و مسائل مورد نیاز جمهوری اسلامی است، لذا ساختاری برای پژوهشگاه در این راستا تعبیه شده که با وجود امکانات اندک، بتواند به حجم وسیعی از مسائل فکری، ذهنی، عقیدتی پرداخته و ضمن تبیین و تعمیق مباحث مرتبط با انقلاب اسلامی، الزامات پایداری و توسعه آن را نیز فراهم آورد.
بر این اساس، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی را میتوان در تراز انقلاب اسلامی مورد ارزیابی قرار داد و از آنجا که انقلاب اسلامی در مسیر خود به سمت ظهور، با راهبری امام خمینی(ره) و رهنمودهای حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب آیت الله خامنه ای(مدظله)، رویکردی تمدّنی به خود گرفته است لذا در مسیر پیش روی خویش، ضمن این که همه اندیشمندان و نخبگان را مخاطب خویش، فرض می کند، بازتولید علوم اسلامی انسانی در تراز تمدنی انقلاب اسلامی را در نظر گرفته و تحقق الزامات ذهنی و نرم افزاری آن در قالب ایجاد نظام های معرفتی را مدّ نظر قرار داده است.
باشد که این درخت بارور، به مدد اندیشمندان توانا و انقلابیاش، به گلستانی از اندیشه بیانجامد و با ارائه ثمراتی کارآمد، روزآمد، در تراز جهانی، در رویکردی تمدنی، پایگاهی استوار در تثبیت و باروری انقلاب اسلامی تا عصر ظهور باشد.