علامه محمدتقی مصباحی یزدی؛ مرزبان ایدئولوژی اسلام
نوشتاری از حجت الاسلام محمدصفر جبرئیلی عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
آیت الله محمدتقی مصباح یزدی(۱۳۱۳-۱۳۹۹ش) شخصیت ارجمندی که درحدود هفتاد سال تلاش علمی ومدیریتی به حق در عرصه های فکری ، فرهنگی و سیاسی در ارائه اندیشه ناب اسلامی در شماراندیشمندان نام دار ونام آور معاصر جهان اسلام وایران جای دارد . ایشان درعرصه تولید فکر واندیشه متفکری برجسته و جامع منقول ومنقول بود و درعرصه مدیریتِ فکری مدیری شایسته ، طراح و پیشگام در تحول خواهی وتحول انگیزی بود . درعرصه سیاسی ازپیشگامان نهضت وانقلاب اسلامی ، یار وفادار امام ورهبری ومدافع آرمان های و ارزش های اصیل اسلام وانقلاب بود و در عرصه عملی از سلوک معنوی ، روحانی و اخلاقی برخوردار بود اهل پارسایی وپرهیزکاری وبسیار متواضع وفروتن بود ویژگی های علمی وعملی او موجب شده بود تا به خوبی توفیق سلوک در طریق معرفت توحیدی را بیابد واز بصیرت به معنای حقیقی کلمه برخوردارباشد ایشان در علوم عقلی وبه طورخاص در کلام وفلسفه صاحب نظر و ایده پرداز بود با اندیشه های فلسفی وفکری غرب آشنا و از آنها آگاه بود. مهمترین خدمات او در حوزه معارف دینی را می توان در چند محور کلی ارائه کرد.
۱٫ مرزبانی ازاندیشه اسلامی : او که در ارائه اندیشه اسلام محوریت را به «الله» می داد وبه منبعیت قرآن وسنت پای بندبود در مراحل مختلف حیات خود در مرزبانی اندیشه توحیدی وپاسداری از ایدئولوژی اسلام از هیچ تلاشی فروگذار نکرد برای حفظ اسلام ومعارف دین باهرگونه التقاط به مبارزه برمی خواست که حداقل سه مرحله آنرا می توان در دهه ۱۳۴۰ در چالش علم ودین ، دهه ۱۳۶۰ در چالش جهان بینی مادی گرای مارکسیستی و جهان بینی الهی توحیدی و در دهه ۱۳۷۰ در چالش نوگرایی دینی با دین گرایی معتقد به حکومت دید
۲٫ شناسایی نیازهای اساسی جامعه وارائه برنامه های بنیادین برای رفع آنها: او تنها به برنامه های زودبازدهی چون نشر مجله وکتاب وارائه سخنرانی اکتفا نمی کرد بلکه به برنامه های بنیادین و دیربازدهی که با واقع گرایی بازدهی آنها را چه بسا درنسل ویانسل های بعدیمی جست نیز می اندیشید وبرای انجام آنها اقدام می کرد.
۳٫ تنوع در ابزار : ایشان برای تحقق اهدافش در مرزبانی از اندیشه ناب اسلامی به تناسب نیازها وضرورت ها از ابزار های متنوعی چون نشریه ، کتاب ، سخنرانی ، مناظره ، تأسیس وراه اندازی مراکز و مؤسسه و تربیت شاگرد بهره می گرفت.
۴٫ تحول در دانش های حوزوی : او و برخی دیگر هم سن وسالان وهم دوره هایش متأثراز شخصیت های تحول خواه و تحول انگیزی همچون آیت الله العظمی سیدحسین بروجردی ، علامه سیدمحمد حسین طباطبایی وبیشتر تحت تأثیر حضرت امام خمینی ( رضوان الله علیهم) توانست در پنج عرصه مدیریتی ، روشی ، متنی ، پژوهشی و محتوایی در علوم انسانی اسلامی با محوریت کلام وفلسفه تحولی قابل تحسین ایجادکند.
بدیهی است توصیف وتحلیل هریک ازاین خدمات و دیگر خدمات آن فقید سعید بیانگر جایگاه نقش آفرین ایشان درعلوم عقلی بویژه در دانش کلام وفلسفه اسلامی و درکل در اندیشه اسلام معاصراست. روحش شاد، درجه اش عالی وحشربا اولیاءالله نصیبش باد.
محمدصفر جبرئیلی . حوزه علمیه قم . پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی
