حوزه با وجود تحول و پیشرفت، گرفتار مدرک‌گرایی شده است

به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه در میزگرد تخصصی «حوزه از آنچه هست تا آنچه باید»، با اشاره به وضع موجود حوزه، اظهار کرد: حوزه امروز ما انصافاً خیلی تحول پیدا کرده و با قبل متفاوت شده است؛ البته در مدرک‌گرایی غش کرده‌ایم، «حجت‌الاسلام» رها شده و «دکتر» غلبه پیدا کرده، زیرا پُز دارد، در حالی که ما قرار نیست، دکتر داشته باشیم.

او افزود: چه بسیار حوزه امروز به خاطر ارتباطات زیاد با جامعه عرفی شده و تعبدیات و معنویات کمتر شده است. در حالی که حوزه نجف درگیر ارتباطات بیرونی چندانی نبود و با دیگران تعاملی نداشت. الان خیلی «آن طرف آبی» شده‌ایم و بخواهیم و نخواهیم با مسائلی طرف هستیم که نمی‌توان نادیده گرفت.

رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه با بیان اینکه حوزه باید برای علم‌آموزی استراتژی تعریف کند؛ گفت: راهبرد شهید صدر برای دوره خود عجیب و پیشرفته است، ولی حوزه امروز باید برای جامعه، نخبگان، تمدن اسلامی و سطح جهان علم تولید کند که این رویکرد در فلسفه، کلام، فقه و … نهادینه نشده است.

او با ذکر این مطلب که باید علم را برای هدایت و حل مسائل جامعه بخواهیم، عنوان کرد: اگر بخواهیم فضای فکری قم را به تهران ببریم، حتی فقه ما هم متفاوت خواهد شد؛ هنوز لمعه خواندن عجیب است، ولی جایگزین هم نداریم. امروزه فقه کار خود و حقوق کار خود را و فلسفه و جامعه هم کار خود را می‌کند؛ هدفمند نبودن و ناظر به عینیت نبودن، حوزه را جامانده کرده، ولی انصافاً کارهای بزرگی هم در حوزه صورت گرفته است.

ایزدهی ادامه داد: حوزه پیشرفت داشته است، ولی جهش‌های زیادی در حوزه علمی، باورها و سبک زندگی‌ها رخ داده است که نتوانسته‌ایم به این جهش برسیم و اگر به این جهش نرسیم، عقب خواهیم بود؛ لذا نباید سراغ اصول و انتزاعیات برویم. باید سراغ مرز دانش برویم والّا عقب‌ماندگی‌ها اضافه خواهد شد و قابل جبران نخواهد بود؛ چه بسا مردم از دین خواهند برید و سراغ سبک زندگی غربی خواهند رفت و بی‌جهت نیست که چندین سال است از بانکداری اسلامی می‌گوییم، ولی اتفاقی رخ نداده است.