به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاعرسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از مفتاح، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمیحاجی رئیس پژوهشکده دانشنامه نگاری دینی پژوهشگاه در یادداشتی، در پاسخ به شبهاتی که درباره حضور روحانیون در بیمارستانها و سایر مراکز خدماتی و کمکرسانی به مردم و تناسب آن با کارکرد روحانیت مطرح میشود نکاتی را تبیین کرده است که در ادامه ملاحظه میکنید؛
۱- حوزه و روحانیت دارای کارکردهای متعددی است؛ از وظیفه اهم هدایت علمی و فکری جامعه، تولید نظریههای بنیادین در عرصه تمدن اسلامی و فقه نظام و اداره جامعه براساس دیدگاه اسلام تا وظایف اجتماعی و مردمی را شامل میشود.
همانگونه که احکام و مناسک عبادی نیز مانند نماز جماعت، حج و خمس بر اساس آموزههای دینی و تصریح امام راحل، دارای ابعاد عبادی، سیاسی و اجتماعی است. به کارکردهای متنوع مسجد در اسلام نیز میتوان توجه کرد.
۲- در سیره عملی امیرمؤمنان(ع) و امامان معصوم(ع) افزونبر بیان مطالب عمیق توحیدی، علمی و احکام شریعت، رسیدگی به امور اجتماعی مانند بردن نان و غذای شبانه به در خانه محرومان دیده میشود؛ از اینرو عالمان و ستارگان علمی حوزه نیز در کنار تولید مباحث عمیق علمی، انجام وظایف اجتماعی را نیز وظیفه خود میدانسته و میدانند، چه بسا نگران این بودهاند که شاید به قدر وسع و توان تلاش نکردهاند.
۳- مجموعه حوزه و سیاستگذاری کلان آن باید همه وظایف و کارکردها را پوشش دهد و در کنار تولید علم، مجاهده علمی، پاسخگویی به نیازهای فکری جامعه و تبلیغ مطالب تولید شده، به دیگر وظایف اجتماعی نیز عمل نماید. البته بر اساس تواناییها تقسیم وظایف عقلایی است.
برای نمونه شیخ اعظم انصاری(ره) در نجف مشغول تلاش علمی بوده ولی هم مباحثهای ایشان که فرد فاضل و عالمی بوده در شهرستان سکونت کرده و در عرصه مردمی و اجتماعی خدمت میکرده است. حتی عالمان و مجتهدان در گذشته وقتی در شهرستانها و بلاد مستقر میشدند در کنار ارشاد دینی، تنظیم سند ملکی نیز انجام میدادهاند.
۴- برای ارشاد مردم میتوان از ابزار مختلفی استفاده کرد. برخی از ابزارهای غیرمستقیم چه بسا مؤثرتراند. امروزه حضور طلاب در خدمات اجتماعی به غیر از انجام آن امور، فرصتی برای ارشاد و بیان ظریف برخی مسائل است. طلبهها از این فرصت نیز در جای خود استفاده میکنند، مگر نه این است که شنیدهایم در گذشته مبلغان مسیحی از بیمارستان و مدارس جدید استفاده میکردند.
۵- انجام برخی امور مانند رسیدگی به مریض با وجود تراکم کاری پرستاران و حفظ جان انسان واجب کفایی است که در پاسخ به استفتاء برخی مراجع نیز اخیراً به آن اشاره شده است. همچنین تجهیز میت در زمانی که کادر رسمی برخی غسالخانهها ترسیده و انجام نمیدهند، واجب کفایی است و انجام آن از طلبهها شایسته است.
۶- امروزه با وجود حکومت دینی و حضور روحانیت در عرصه سیاست و برخی عملکردهای ضعیف، شبهات زیادی درباره استفاده حوزه از امکانات مادی نظام و عدم حضور در خدمت به مردم، وجود دارد. این همراهیها و حضور روحانیت پاسخ عملی به بسیاری از شبهات بوده و سبب استحکام رابطه روحانیت با مردم و اعتماد بیشتر میشود که تاثیر آن بعدها در عرصه تبلیغ دینی نیز ظهور پیدا میکند.