به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، عزیز نجف پور رییس مرکز مطالعات فضای مجازی پژوهشگاه پیرامون اقدامات امنیتی اخیر در اختلال اینترنت گفت: تجربه تلخ ولی گرانقدر قطع چند روزه اینترنت نشان داد که اولا امکان استقلال از اینترنت وجود دارد ولی ما با این وضعیت زیرساخت و سرویسهای داخلی توانایی و امکان آن را نداریم. ضعف اشراف و عدم امکان اعمال سیاست هم دلیلی دیگری بر این عدم امکان است چرا که اگر این امکان موجود بود نیازی به قطع اینترنت نبود.
وی ادامه داد: باید دقت کرد که استقلال از اینترنت و شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع کردن اینترنت نیست بلکه طبق مصوبه جلسه پانزده شورای عالی به معنای امکان استفاده امن و قابل مدیریت از اینترنت برای کاربر ایرانی می باشد و اینترنت به عنوان یک سرویس در بستر شبکه ملی اطلاعات ارایه می گردد. در شبکه ملی اطلاعات علاوه بر استقلال و ارائه اینترنت، به امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم با تضمین کیفیت هم اشاره شده است. سرویسها و خدماتی چون پیام رسان، موتور جستجو، رایانامه و …
رییس مرکز مطالعات فضای مجازی افزود: در طی این چند وقت که اینترنت موجود که مسامحتا اینترنت می¬نامم، قطع شد و ما شاهد هجوم مردم به سرویسهای داخلی و ترافیک ۷۵۰ مگابیت بر ثانیه بودیم که نسبت به پیک ترافیک قبل یعنی ۳۵۰ مگابیت بر ثانیه، افزایش ۴۰۰ واحدی داشتیم، سرویسها و خدمات پایه داخلی از ارایه خدمات با کیفیت مورد انتظار مردم بازماندند و علیرغم تلاش و جدیت، نتوانستند کیفیت مورد انتتظار مردم را تامین نمایند.
نجف پور با اشاره به نظرسنجی هایی که قبل از فیلرتینگ تلگرام انجام شده بود گفت: بالغ بر یک سوم کاربران نظرشان بر این بود که حاضرند به پیام رسانهای بومی مهاجرت کنند و یک سوم دیگر قائل به استفاده از هم خارجی و هم داخلی بودند و صرفا یک سوم حاضر به استفاده از پیام رسانهای داخلی نبودند. از این یک سوم آخر، بالغ بر دو سوم دلیل این نظر خود را حضور قاطبه مردم در پیام رسانهای خارجی و طبعا نیاز کسب و کارها و ارتباطاتشان بود و صرفا یک سوم از ایشان، یعنی در کل یک نهم کل کاربران تلگرام عامل امنیتی را دلیل خود برای عدم مهاجرت به داخلی ها می¬دانستند. این امارها نشان می¬داد و می-دهد که اگر ما سرویس و خدمات مناسب و با کیفیت و با البته با قیمت ارزانتر به مردم ارایه بدهیم مردم با کمال میل به داخلی ها مهاجرت خواهند کرد.
وی در توضیح اینکه چرا سرویسهای داخلی رشد لازم را نکرده¬اند بدین موارد اشاره کرد: ضعف جدی در حوزه زیرساخت و نبود دیتا سنترها و سرورهای مورد نیاز سرویسها و خدمات و متعاقبا فضای رقابت ناعادلانه بین خارجی ها و داخلی ها، به طور مثال در حالی که سرویسهای داخلی درگیر مشکلات دیتا سنتر و سرور هستند خارجی¬ها مثلا به راحتی میتوانند از خدمات زیرساختی امازون استفاده کنند. استقرار پیشینی سرویسهای خارجی و عادت مردم بدانها عامل دیگری برای عدم رشد داخلی هاست. عدم حمایت روشمند حاکمیت از سرویسهای داخلی در این رقابت نابرابر، عامل دیگری در بروز این مشکل است.
عضو سابق شورای معاونین مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به ضعف جدی سواد حکمرانی فضای مجازی مسوولان، نخبگان و مردم ادامه داد: ما شاهد افسانه¬هایی فراگیر در حوزه اینترنت و فضای مجازی هستیم که همانگونه که در عصر گالیله زمین مرکزی در اذهان قاطبه جامعه حاکم بود الان هم ما با افسانه هایی چون آزاد و دموکراتیک بودن اینترنت و خنثی بودن آن و همچنین حاکم نداشتن پلت فورمها و عدم اعمال مدیریت در اینترنت و پلت فورمها و سرویسها و … مواجه هستیم. در حالی که مثلا کلان داده¬ها منبع ارزشمندی هستند که صاحبان پلت فورمها و حاکمان اینترنت از طریق آنها اقدام به شناخت و مدیریت جوامع میکنند و یا اینکه الگوریتمهای ارتباطی شبکه های اجتماعی جهت مند است و نوع خاصی از رفتار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را تجویز و ترغیب و نوعی دیگر را تحدید و ممانعت میکند.
وی فناوری شیفتگی را صورت دوم فناوری هراسی دانست و توضیح داد که فناوری شیفتگی بدین معنا که نفس توسعه فناوری به صورت خطی و مستقیم و حتمی منجر به توسعه کشور خواهد شد فلذا بدون هیچگونه ملاحظه اجتماعی باید با حداکثر قدرت نسبت به توسعه همه نوع فناوری اقدام کرد، یکی از عناصر کلیدی در پارادایم سیاسی حاکم است.
این صاحبنظر حوزه مطالعات علم و فناوری افزود: برخی ادبیات شبکه ملی اطلاعات و اینترنت ملی و … را با عباراتی چون “اینترانت داخلی” تحقیر میکنند در حالی که دقت ندارند که اینترنت موجود به نوعی اینترانت جهانی آمریکایی هاست و توسط آنها مدیریت و راهبری میشود و سایر کشورهای دنیا بیشتر مصرف کنندگان و کاربران آن هستند
وی با اشاره به وضعیت و کیفیت سرویسهای داخلی در روزهای قطعی اینترنت گفت: الان فرصت خوبی برای ارزیابی ادعای پیشرفت ۸۰درصدی شبکه ملی اطلاعات است. موضوعی که در برنامه پنجم توسعه برای دولت تکلیف شده و در سال ۱۳۹۰ با تشکیل شورای عالی مجازی در سیاستهای کلان ابلاغ شده و تابحال مکرر تاکید و مطالبه شده است. در حالی که روسیه بعد از تهدیدات حملات مجازی ترامپ در سال ۲۰۱۸، در عرض یکسال از اینترنت مستقل خود رونمایی کرد که خدمات بسیار خوبی چون موتور جستجوی یاندکس و پیام رسانهایی چون وونتاک و موی میر به کاربران روسی ارایه میدهد.
نجف پور با اشاره به واژه independent internet روسیه که بر استقلال زیرساخت و خدمات روسها از اینترنت آمریکایی تاکید دارد توضیح داد که برخی از کسانی که بر وابستگی مجازی کشور متعهد هستند حتی به ترجمه این واژه هم رحم نکردند و به جای استفاده از عبارت اینترنت مستقل، از جدا شدن روسیه از اینترنت جهانی اشاره کردند که مشخص است از این پارادایم شبکه ملی اطلاعات در نمی آید. وی تصریح کرد: استقلال از حاکمیت مجازی آمریکا مساله خیلی از کشورهای پیش رو است و اروپایی¬ها در چندسال گذشته متوجه عمق فاجعه شده اند و صحبتهای چندسال قبل مکرون در همین راستا بود.
ولی در خاتمه افزود: فقط شعار حقوق شهروندی کفایت نمیکند بلکه باید امنیت و زیرساخت تحقق حقوق شهروندی را هم مهیا نمود و مثلا مردم حق دارند به سیاستها و اقدامات حاکمیت و گروههای سیاسی اعتراض کنند ولی حاکمیت چه زیرساختی برای جلوگیری از سواستفاده معاندین کشور و مردم از اعتراضات مدنی مردم مهیا کرده است؟ شبکه ملی اطلاعات یکی از زیرساختهای این مهم میتواند باشد که مردم بتوانند بدون نگرانی از سو استفاده منافقین آلبانی نشین و وهابی های سعودی و صهیونیستها و غربی¬ها، از حقوق طبیعی خود دفاع کنند و نظرات اعتراضی خود را به حاکمیت اعلام نمایند.
