به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در ادامه سلسله گفتگوهای علمی با مدیران گروه‌های پژوهشکده های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به سراغ حجت‌الاسلام و المسلمین قاسم ترخان مدیر گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی پژوهشگاه رفتیم تا از کم و کیف فعالیت‌های گذشته و آتی این گروه علمی باخبر شویم. متن این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
اهم برنامه ها و اهداف گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی در سال ۱۳۹۸ کدامند؟
گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی در راستای دستیابی به مبانی آموزه‌های وحیانی در خصوص علوم انسانی در سال ۱۳۸۹ تأسیس و به صورت مشخص وظایف ذیل را در دستور کار خود قرار داد:
- دستیابی» به مبانی، اصول، مفاهیم و روش‌های حل مسائل بر اساس آموزه‌های وحیانی در خصوص علوم انسانی؛
- پاسخ‌یابی» جهت نیازها و پرسش‌های روزآمد در حیطه علوم انسانی با بهره‌گیری از آیات قرآن و آموزه‌های وحیانی؛
- داوری» نسبت به مبانی، اصول، تک گزاره‌ها و روش‌های حل مسائل طرح شده از سوی صاحبان علوم بشری با محک قرآن و آموزه‌های وحیانی در خصوص علوم انسانی؛
- ۴٫ نظریه‌پردازی» در موضوعات و روش‌های حل مسئله در خصوص علوم انسانی بر اساس آموزه‌های وحیانی؛
- ارائه نظام‌واره در خصوص علوم انسانی بر اساس آموزه‌های وحیانی.
تاکنون چه آثاری از گروه به چاپ رسیده است؟
مجموعه مقالات همایش تفسیر المیزان و علوم انسانی اسلامی در دو جلد و همزمان با سالگرد ارتحال علامه طباطبایی طی همایشی با همین عنوان منتشر و رونمایی گردید. در حال حاضر سه اثر از گروه با عنوان “فلسفه حقوق(مبانی و منابع)” به قلم حجت‌الاسلام و المسلمین سعید داودی، “مبانی سیاست از منظر قرآن کریم” به قلم حجت‌الاسلام و المسلمین محمد عابدی و نیز “جهان فرهنگی قرآن” به قلم دکتر سیدحسین فخرزارع، در نوبت انتشار قرار دارد که امیدوار هستیم در سال ۱۳۹۸ منتشر گردد.
چه تحقیقاتی در گروه در دست اجرا ست؟
گروه قریب به هفده اثر تحقیقاتی (موظفی یا قراردادی) در حال انجام دارد که امیدوار هستیم دو یا سه اثر از تحقیقات تا پایان امسال به اتمام برسد. اکثر این تحقیقات حول محور مبانی علوم انسانی از منظر قرآن در حال تدوین است و شامل موضوعات ذیل می‌باشد:
مبانی سبک زندگی اسلامی از منظر قرآن؛ فلسفه اجتماعی در قرآن؛ مهارت‌های زندگی در قرآن؛ هویت اجتماعی در قرآن؛ مبانی انسان‌شناختی علوم انسانی از منظر قرآن؛ مبانی جهان‌شناختی علوم انسانی از منظر قرآن؛ فلسفه دین در قرآن؛ مبانی مدیریت در قرآن؛ مبانی روان‌شناسی از منظر قرآن؛ مبانی حقوق جزایی در قرآن؛ مبانی تربیت در قرآن؛ مبانی اقتصاد در قرآن؛ مبانی قرآنی پارادایم شبکه‌ای؛ مبانی اخلاق در قرآن؛ مبانی روش‌شناسی آینده‌پژوهی از منظر قرآن؛ مبانی معرفت‌شناختی علوم انسانی اسلامی از منظر قرآن کریم.
چه نشست یا همایش هایی برای برگزاری توسط گروه تدارک دیده شده است؟
در حال حاضر هماهنگی‌های لازم جهت برگزاری دو کرسی «مبانی و اصول حاکم بر ارتباط با خلق در سبک زندگی اسلامی» و «مبانی هستی شناختی مدیریت قرآن» از سوی گروه صورت پذیرفته است که انشاالله در فصل پاییز برگزار خواهند شد. ۴ نشست و کرسی دیگر نیز تا پایان سال انشاالله برگزار خواهد شد.
میزان همکاری شما با گروه های علمی پژوهشگاه به چه صورت است؟
به یکی از دو صورت ذیل در حال اجراست:
الف. سفارش موضوع پژوهش به گروه مربوطه و نظارت بر آن
ب. تعریف پروژه‌های ضروری با همکاری اعضای گروه‌های دیگر پژوهشگاه یا محقق بیرونی
آیا برنامه‌ای برای برگزاری نشست های مشترک با مراکز پژوهشی دیگر در نظر گرفته‌اید؟
تلاش گروه آن است که حتی‌المقدور نشست‌ها، کرسی‌ها و همایش‌های مربوطه را با همکاری و مشارکت دیگر مراکز هم‌سو برگزار نماید. کما اینکه در سال گذشته سه نشست و یک همایش گروه به ترتیب با مشارکت مدرسه علمیه امام کاظم(ع)، مجمع عالی حکمت اسلامی، حوزه علمیه امام رضا(ع) و دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) برگزار گردید.
شما چه راهکاری برای شناسایی و نفوذ بیشتر آثار گروه مربوطه در بین مخاطبین خود، اندیشه اید؟
گسترش فعالیت رسانشی در قالب مصاحبه و معرفی کوتاه آثار و تهیه (کلیپ‌های کوتاه) انتشار در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، رونمایی از آثار و نیز برگزاری جلسه نقد کتاب در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه می‌تواند در معرفی بیشتر آثار منتشره موثر باشد.
در انتها، مهمترین دغدغه شما به عنوان مدیر گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی چیست؟
با توجه به ضرورت تولید علوم انسانی اسلامی و رسالت پژوهشگاه در سه محور مبانی، منطق و تولید مسائل و عدم تأمین اهداف مذکور در برخی محورها با ساختار فعلی؛ تهیه نقشه راه جامع در عرصه علوم انسانی قرآنی که دربردارنده محورهای سه‌گانه مذکور بوده باشد، به عنوان یکی از مهمترین دغدغه گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی شمرده می‌شود.
