تاملی بر رویکرد دوگانه برخی مسئولان به موضوع مذاکره
نمایش دودستگی در برابر آمریکا به زیان منافع ملی است
دکتر محمد ملک‌زاده عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
پرده اول؛ امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه به خوبی می‌دانست که ترامپ شیفته دیدارهای نمایشی با رهبران مشهور و سران قدرت‌های مخالف در جهان است. مهمترین قدرت و کشور خارجی در وضعیت فعلی که پرچمدار مقاومت در برابر زیاده خواهی‌های غرب به رهبری آمریکا می‌باشد جمهوری اسلامی ایران است که پس از چهار دهه ایستادگی در برابر فشارها و تحریمهای ظالمانه حاکمان ایالات متحده اکنون توانسته است ضمن افزایش اقتدار و پیمودن مسیر پیشرفت، خود را به عنوان قدرت برتر، و بسیار بانفوذ و تاثیرگذار در منطقه به جهانیان معرفی نماید و تاکنون نیز حاضر به سازش و تسلیم در برابر زورگویی‌های دشمنانش نگردیده است. بدیهی است تحقق رویای دیدار رئیس جمهوری این مهمترین قدرت سازش ناپذیر و مخالف آمریکا با ترامپ می‌توانست بزرگترین امتیاز برای غرب به ویژه شخص ترامپ به حساب آید تا نشان دهد بالاخره دولت آمریکا در زمان تصدی وی توانست ایران را پس از چهار دهه فشار و تحریم به زانو درآورد و زیر بیشترین تحقیرها و اعمال محدودیت‌ها علیه ملت ایران، این کشور را به سازش در برابر غرب وادار کند. امتیازی که برای فرانسه به عنوان دلال تحقق این رویای دیرینه غرب نیز بسیار ارزشمند تلقی می‌گردید.
پرده دوم؛ در اوج فشارهای گسترده غرب علیه ملت ایران و به رغم تجارب ارزنده‌ای که در طول چهار دهه مبارزه و مقاومت ملت ایران در برابر غرب به ویژه دولتهای گوناگون آمریکا بدست آمده و بطور مکرر ثابت نموده است هر گونه مصالحه و نرمش مقطعی با دولتهای حاکم بر کاخ سفید در دوره‌های مختلف، افزایش دشمنی و گستاخی آنان را در پی داشته و به زیان منافع ملی ایران تمام شده است، زمزمه‌های مذاکره با آمریکا از سوی برخی معدود مدعیان اصلاحات در ایران به گوش می‌رسد تا جایی که جناب آقای روحانی رئیس جمهوری ایران نیز به دنبال چند هفته وساطت و تلاش رئیس جمهور فرانسه برای فراهم نموده دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا اعلام نمود وی حاضر است برای حل مشکلات و رفاه مردم با هر کسی دیدار و مذاکره نماید! ایشان در همایش «دستاورد‌های دولت در توسعه زیرساخت‌های روستایی» گفت: «معتقدم برای منافع کشور از هر ابزاری باید استفاده کرد. اگر بدانم که به جلسه‌ای بروم و با کسی ملاقات کنم که در نتیجه کشور آباد شده و مشکلات مردم حل می‌شود، دریغ نمی‌کنم؛ اصل منافع ملی ما است.» این سخنان که به طور آشکار ناظر به شرایط موجود و تلاش ماکرون جهت برقراری دیدار روسای جمهور ایران و امریکا بود، در حالی مطرح گردید که غالب کارشناسان و صاحب نظران جناح‌های مختلف در ایران بارها و به صراحت اعلام نموده‌اند مذاکره ایران و آمریکا در شرایط فعلی که دولت آمریکا با افزایش فشار و دشمنی علیه ملت ایران سعی در وادار نمودن این کشور به مذاکره و در واقع سازش با آمریکاست، هیچ سودی برای ملت ایران به دنبال نخواهد داشت؛ بلکه از آنجا که چنین مذاکره‌ای به معنای ضعف و تسلیم شدن جمهوری اسلامی ایران در برابر آمریکا تلقی خواهد گردید، پس مشکل ملت ایران نه تنها حل نخواهد شد بلکه باید خود را برای تحمیل مشکلات بیشتر ناشی از درخواستهای غیر منطقی و زورگویانه آمریکا آماده نماید. بگذریم که حتی مقامات آمریکایی نیز به صراحت اعلام نموده‌اند «مذاکره با ایران به معنای رفع تحریمها نیست» و… از این رو بسیاری سخن گفتن از مذاکره با آمریکا در این شرایط و تبلیغ این دیدگاه در کشور را به واقع ضد منافع ملی و خیانت به ملت ایران دانسته‌اند.
نتیجه؛ گرچه ریاست محترم جمهوری ایران یک روز پس از اعلام آمادگی جهت دیدار و مذاکره با هر شخصیتی در جهان، موضع خود را کاملا تغییر داد و «هر گونه تحول مثبت در روابط تهران-واشنگتن را به رفع تمام تحریمها» مشروط کرد اما همان موضع گیری نخست ایشان کافی بود تا به دنبال آن، غالب تحلیل گران و شخصیت‌های سیاسی جهان از اعلام امادگی ایران برای دیدار با ترامپ سخن بگویند. در واقع همانطور که انتظار می‌رفت اظهارات اولیه آقای روحانی به طور گسترده از سوی ناظران بین المللی، به عنوان آمادگی رئیس‌جمهور ایران برای دیدار با همتای آمریکایی‌اش تفسیر شد. برخی رسانه‌های داخلی و خارجی از موفقیت وساطت فرانسه میان ایران و امریکا و فراهم شدن یک دیدار تاریخی میان روسای جمهور دو کشور سخن گفتند تا انجا که ماکرون در پایان اجلاس سران گروه هفت در بیاریتس بوضوح از اعلام آمادگی آقای روحانی برای دیدار با ترامپ و احتمال تحقق دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا در هفته‌های اینده سخن گفت و ترامپ نیز با ابراز شادمانی اعلام نمود احساس خوبی نسبت به نتایج این دیدار دارد! او البته با تحقیر ایران و ذلیل نشان دادن این کشور گفت: «احساس خوبی درباره ایران دارم. فکر می‌کنم او (روحانی) قرار است بخواهد (با من) دیدار کند و وضعیت‌شان را حل کند. آن‌ها به شدت رنج می‌کشند.»! و باز تاسف بارتر اینکه رسانه‌های بین المللی وانمود می‌کردند که دولت ایران در برابر حصول یک توافق بی‌ارزش رئیس جمهور فرانسه با ترامپ مبنی بر موافقت دولت آمریکا با معافیت موقت برخی از خریداران نفت از ایران و برخی دیگر از وعده‌های بی‌ارزش در ازای پای بندی کامل ایران به برجام، حاضر به این دیدار گردیده است! ترامپ هم که ظاهرا با صدور این معافیت‌ها موافقت کرده بود، در نشست خبری مشترک خود با ماکرون در پایان اجلاس سران گروه هفت ضمن معرفی مجدد ایران به عنوان کشور حامی تروریسم در جهان گفت: وضعیت اقتصادی ایران بسیار بد و تحریمها کارساز بوده‌اند اما در عین حال او با این موضوع موافق نیست که به ایران پولی پرداخت شود و چنین معافیت‌هایی بسیار محدود خواهند بود!
این بدان معناست که حتی در صورت پای بندی کامل ایران به برجام نیز قرار نیست آمریکا دست از دشمنی با ملت ایران بردارد؛ جان بولتون رسما اعلام کرد: «(موضع) رئیس‌جمهور (ترامپ)، واضح است: قرار نیست ایران به خاطر بازگشت به یک توافق کاملا ناکافی، منافع اقتصادی ملموس از جانب آمریکا بدست بیاورد. توقف تحریمها منوط به یک توافق جدید و جامع(در مورد موشکها و …) است»!
ابراز چنین مواضع گستاخانه‌ای از سوی مقامات غربی و آمریکایی تنها یک دلیل عمده می‌تواند داشته باشد و آن اینکه آنان به این نتیجه رسیده باشند که در داخل ایران با وجود تمام دشمنی‌های دولت آمریکا علیه ملت ایران، هنوز اجماعی برای عدم مذاکره و تداوم مقاومت شکل نگرفته و آنان کماکان می‌توانند امیدوار باشند که با تشدید فشارها، ایران را وادار به سازش و تسلیم نمایند!
