فلسفه مضاف، عنوان مستحدثی است که به مانند دانش درجه دوم و با نگاه متافیزیکی عهده‌دار بحث از اصول و مبانی مابعدالطبیعی علوم و مضاف‌الیه‌هاست. فلسفههای مضاف در حقیقت از مصداق‌های فلسفه مضاف است و گونه‌های متنوعی دارد که پیش از عنوان «فلسفه مضاف» شکل گرفته است. به نظر می‌رسد پس از شکل‌گیری گونه‌هایی از فلسفههای مضاف مانند: فلسفه علم، فلسفه دین، فلسفه روان‌شناسی، فلسفه فیزیک و … ذهن اندیشه‌وران به این سمت سوق یافته است که فلسفه مضاف چیست؟ چه هویت و ماهیتی دارد؟ چه اقسامی می‌تواند داشته باشد؟ آیا تقسیم آن به فلسفههای مضاف به علوم حقیقی و اعتباری و مضاف به امور حقیقی و اعتباری درست و جامع است؟ روش یا روش‌های که در فلسفه مضاف به کار می‌رود، کدام هستند؟ فلسفه مضاف و در پی آن فلسفههای مضاف چه پیشینه‌ای دارند؟ چه تعریف‌هایی از سوی اندیشه‌وران درباره فلسفه مضاف گفته شده است؟ آیا می‌توان به تعریفی بین‌الاذهانی و جامع رسید؟ چه آسیب‌ها و نقدهایی متوجه فلسفههای مضاف کنونی است؟ رابطه فلسفه مضاف با حکمت اسلامی چگونه است؟ فلسفههای مضاف چه اهمیت، ضرورت و کارکردهایی دارند؟ آیا ترابطی میان فلسفه مضاف و علوم گوناگون به ویژه علوم انسانی وجود دارد؟ ارتباط فلسفههای مضاف با مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی، غایت‌شناختی و ارزش‌شناختی علوم انسانی چگونه است؟ نقش فلسفههای مضاف در تولید علوم گوناگون چیست؟ این پرسش‌ها و ده‌ها پرسش دیگر که در حوزه فلسفه مضاف مطرح می‌شود پاسخی مناسب می‌طلبد. یکی از هدف‌های اساسی و مهم مجموعه مقالات و گفت‌وگوهایی که در این اثر آمده است، به دنبال پاسخ به پرسش‌های پیش‌گفته و طرح مسایل جدید در حوزه فلسفه مضاف است.
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به حق در بحث فلسفه مضاف و گونه‌های متنوع آن در جامعه علمی کشور پیشتاز است. مرور اجمالی کارنامه پژوهشگاه در این‌باره نشان می‌دهد که یکی از دغدغه‌های اصلی پژوهشگاه بحث از فلسفههای مضاف و تبیین حقیقت فلسفه مضاف و نسبت آن با فلسفه محض است. در این جهت، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در کارنامه خود تولید کتاب، مقاله، برگزاری همایش، نشست‌های علمی و مصاحبه‌ها را دارد. هر چند آشنایی تفصیلی با فعالیت‌های پیش‌گفته مجالی مناسب و جداگانه می‌طلبد؛ در عین حال، جهت آشنایی اجمالی می‌توان گفت: پژوهشگاه بیش از صد کتاب در حوزه‌های فلسفه مضاف در گروه‌های گوناگون تولید کرده، بخشی از این آثار منتشر و به جامعه علمی کشور عرضه شده و بخشی در شرف انتشار است. همچنین نزدیک به دویست مقاله درباره فلسفههای مضاف نوشته و در مجله‌ها و مجموعه‌های گوناگون منتشر شده است. نیز چند همایش ملی و نشست ملی مانند: همایش فلسفه هنر، همایش علامه طباطبایی;؛ فیلسوف علوم انسانی اسلامی، نشست رابطه فلسفه با سینما، نسبت عرفان اسلامی با فلسفه هنر، معماری و شهرسازی، فلسفه دین و … برگزار شده است. در آثار مکتوب، همایش‌ها و نشست‌ها، بسیاری از مسایل و بحث‌های مربوط به فلسفه مضاف طرح و بحث شده و پرسش‌های پیش‌گفته بررسی و تحلیل شده و ادبیات لازم تولید شده است. سیاست پژوهشگاه بر اساس پافشاری ریاست محترم آن؛ حضرت آیت‌الله رشاد دامت برکاته بر این استوار است که ضمن ادامه تحقیق و پژوهش درباره فلسفههای مضاف، اهتمام ویژه‌ای برای معرفی حقیقت و ماهیت فلسفه مضاف و بحث‌های مرتبط به آن صرف شود. در این جهت پژوهشگاه به برگزاری همایش ملی فلسفه مضاف اقدام کرد. تمرکز محوری همایش بحث و گفت‌وگو درباره حقیقت و چیستی فلسفه مضاف است و در کنار آن کارآمدی و نقش فلسفه مضاف در تولید علوم انسانی اسلامی نیز بحث و بررسی می‌شود. گروه فلسفه پیش از برگزاری همایش اصلی به برگزاری سه پیش‌نشست: «چیستی و ماهیت فلسفه سایبرن» با همکاری دانشگاه دفاع ملی، «فلسفه مضاف، چیستی، ضروت و هدف‌ها» با همّت و همکاری مجمع عالی حکمت اسلامی و «فلسفه پزشکی» اقدام کرده است.
مجموعه پیش‌رو در دو بخش تدوین شده است: بخش اول در برگیرنده دو فصل می‌باشد: فصل اول، گفت‌وگوهایی است که با صاحب‌نظران حوزه فلسفه مضاف انجام شده است. در این بخش با صاحب‌نظرانی که در حوزه فلسفه مضاف طرح و سخن تازه‌ای دارند گفت‌وگو شده است. محور اصلی گفت‌وگوها را بحث‌هایی مانند: پیشینه فلسفه مضاف، تعریف‌ها و تلقی‌ها درباره فلسفه مضاف، ضرورت‌ها و الزام‌های بحث از فلسفه مضاف، ساختار، روش، نظام مسایل، نقش فلسفه مضاف در تولید علم و … تشکیل داده است.
فصل دوم، در برگیرنده مقاله‌هایی می‌باشد که درباره فلسفه مضاف نوشته شده است. در این بخش دیدگاه‌های برخی از اندیشمندان معاصر درباره چیستی فلسفه مضاف یا فلسفه مضاف به دانش خاص تحلیل شده است تا در نتیجه نظر اندیشمند درباره فلسفه مضاف اصطیاد شود.
بخش دوم، مقاله‌هایی است که محور کلی آن‌ها به فلسفههای مضاف مربوط است. در این بخش از فلسفههای مضاف به علوم و دیگر متعلقات آن بحث و گفت‌وگو شده است. کوشش برخی از نویسندگان مقاله‌ها بر این است که افزون بر معرفی هویت فلسفه مضاف به متعلق خاص، نقش فلسفههای مضاف در تولید علم نیز نشان داده شود.
در مجموع می‌توان گفت هدف اصلی مجموعه معرفی فلسفه مضاف به عنوان دانش جدید و نشان‌دادن اهمیت، ضرورت و کارکرد فلسفههای مضاف در تولید علوم انسانی و در پی آن فرهنگسازی در میان جامعه علمی، نخبگان و استادان کشور و پدیدساختن زیرساخت لازم برای تشکیل قطب فلسفههای مضاف در پژوهشگاه است.
