به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کتاب «شاعر هشت هزارساله!» (سیری در افکار و اشعار احمد عزیزی) به قلم دکتر مرضیه دانیالی مراحل انتهایی آماده سازی خود را طی میکند و به زودی توسط گروه ادب هنر مرکز پژوهشهای جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر خواهد شد. از این رو در گفتوگو با محمدحسن شاهنگی مدیر گروه ادب و هنر مرکز پژوهشهای جوان از کم و کیف این کتاب باخبر شدیم که در ادامه میآید.
*چرا در این کتاب به سراغ احمد عزیزی رفتید و او اراز میان شاعران معاصر سوژه قرار دادید؟
احمد عزیزی در میان شاعران متعهد و آیینی معاصر، به دلیل ترویج روحیه معنویت گرایی در ابیات شور انگیزش و دارا بودن رویکردهای اصیل فکری و معرفتی که منجر به تاثیرپذیری سبک وی از سوی نسل شاعران هم دوره و بعد از او میشد، یک نمونه شاخص محسوب میشود. او در حصار شعر، خودش را هیچگاه محدود نمیکرد، پرواز مینمود و به هفت آسمان عرفان، اخلاق، فلسفه، هنر، فرهنگ، تاریخ و سیاست سَرک میکشید و قافیهها را ماهرانه ردیف میکرد تا پشت سر هم بینظمی ذهنی ما را موزون کند.
*ساختار کتاب «شاعر هشت هزارساله!» چگونه است؟
این کتاب در ۲ بخش سامان یافته است؛ در بخش نخست نگاهی به زندگی احمد عزیزی و معرفی آثار وی به طور اجمالی صورت میگیرد و در ادامه ضمن بررسي تحليلي اقدامات شاخص احمد عزيزی، در خصوص تأثيرپذيري و تأثيردهي وی بر فضای شعری کشور صحبت میشود. در بخش دوم نیز بررسي تحليلي اشعار ديني عزيزي (خصوصا عاشورايي) در دستور کار قرار گرفته وحوادث مهم اجتماعي در اشعار این شاعر مورد توجه قرار میگیرد.
*ویژگی ممتاز احمد عزیزی که در این کتاب مورد توجه قرار دارد چیست؟
احمد عزیزی، یکی از پرکارترین شعرای انقلاب و شعر آیینی است که آثار و اشعار او، چنانکه باید، مورد توجه و محل غور و فحص پژوهندگان نبوده است. وی با بیش از ۵۰ اثر، از پرکارترین شعرای نسل حاضر است که تا کنون، فقط زوایای اندک و محدودی از شعر او، موضوع پژوهشها و نقدها بوده، به نحوی که به نظر نگارنده این سطور، بخش قابل توجهی از ابعاد مختلف و متنوع آثار وی، مغفول مانده است. شاید این غفلت، بیارتباط با فترت شعری چند سال اخیر وی نباشد. هرچند احمد عزیزی، در بیشتر زمینه و مضامین و قالبهای شعری آثاری دارد، اما تمرکز این مجموعه، معطوف به آثار عزیزی در حوزه آیینی و انقلابی است، حوزهای که به جرأت میتوان عزیزی را یکی از ارکان آن در سالهای پس از انقلاب به شمار آورد.
*مختصات شعری احمد عزیزی چگونه است؟
به اعتقاد بسیاری از محققان و پژوهندگان حوزه شعر و ادب، عزیزی به لحاظ سبک و شیوه شاعری در سطوح آوایی، واژگانی و نحوی از سبک هندی و خصوصا بیدل دهلوی و صائب تبریزی تأثیر پذیرفته است. او از جمله شاعراني است که بيشتر او را با مثنويهاي درخشانش ميشناسيم. مثنويهايي با طراوت، جاندار و از جنس زمان او با مجموعه شعر «کفشهاي مکاشفه» در دهه شصت به شهرت رسيد و به شايستگي توانست خود را به عنوان شاعري توانمند، جسور، خلاق، نوآور و مضمون ياب به جامعه ادبي معرفي کند.
*رویکرد اصلی کتاب «شاعر هشت هزارساله! » چیست؟
در این کتاب گفته میشود عزیزی یکی از جریان سازترین شعرای معاصر در حوزه ادبیات مقاومت و پایداری است که همراه با شعرای هم عصر و هم عقیدهی خود اقدام به وارد نمودن مفاهیم دینی و مذهبی و انعکاس جلوهها و نگرشهای انقلابی و دینی به شکلی فراگیر و تخصصی در شعر معاصر نمودند. همچنین وارد نمودن ترکیبات جدید به زبان و ادبیات فارسی یکی دیگر از اقدامات شاخص عزیزی است. او با بهرهمندی از قالبی سنتی برای بیان مسائل اجتماعی روز و شرح وقایع تاریخی و آمیختن قالب مثنوی با شعر غنایی که منجر به احیای قالب غزل مثنوی شد اقدام شاخصی در عصر معاصر نمود و با این اقدامات توانست نام خود را در زمره شعرای تأثیرگذار و نامدار ثبت نماید.