به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر مسعود پورفرد عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشگاه در جدیدترین یادداشت خود به موضوع “همزیستی مسالمت‌آمیز بین ادیان الهی” پرداخته است که در ادامه می‌خوانید:
اسلام با مهیا نمودن زمینه همزیستی مسالمت‌آمیز بین ادیان الهی در صدد ساختن جامعه‌ای بدون خونریزی و سرشار از دوستی است. بی شك صلح و امنیت در پرتو همزیستی مسالمت آمیز بشریت به ارمغان خواهد آمد و یقیناً همه ادیان آسمانی و پیامبران الهی مروج توحید و منجی بشریت و منادی صلح، امنیت و رفتار محبت آمیز نسبت به پیروان دیگر مذاهب می‌باشند. قران در این راستا بعد از اینکه بر منبع الهی بودن همه ادیان الهی دارای کتاب و شریعت تاکید می‌ورزد. شرایطی را تبیین کرده تا موحدین با رعایت آنها و با به کار گیری مکانیزم و راهکارهای توصیه شده درکمال آسایش و آرامش به سربرند.
اصل همزیستی ؛ نفی و نهی از تفرقه، در همه ادیان قبل از اسلام، مورد توجه و تاکید همه پیامبران الهی بوده است. در تورات، به روزگاری اشاره شده است که انسان‌ها با یکدیگر در صلح وصفا بودند واز طریق زبان[واحد] همبستگی و اتحاد داشتند. و نیزدر انجیل، به دوری از اختلاف وجدایی، ودعوت به اتحاد در هدف ومقصود اشاره شده است. در قرآن نیز آمده است که زندگی انسانهای اولیه، مبتنی بر همبستگی و اتفاق بوده و مشاجره و مرافعه ای در امور زندگی و نیز اختلافی در مذهب و عقیده نداشتند.( كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمْ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُوا فِيهِ) زیرا به جهت بساطت و سادگی زندگی، تزاحم منافعی وجود نداشته و به مقتضای سرشت انسانی که مبتنی بر زندگی جمعی بود، ادامه زندگی خویش را در تعاون و همکاری می‌دیدند؛ ولی باگذشت زمان، اختلافات شروع شد، تا اینکه به تدریج، خداوند پیامبران را برای رفع اختلاف میان انسان ها مبعوث کرد، تا همانطور که در آغاز امر، مردم امت واحدی بودند، بار دیگر انسان‌ها، یکتا پرست ودارای وحدت اولیه شوند. قرآن کریم، بارها و با تعبیرات گوناگون، مومنان را به وحدت فرا خوانده است، و « وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا (آل عمران، ۱۰۳) مورد توجه قرار گرفته است. مباحث همزیستی، در روایات اهل بیت پیامبر(ص) مورد تاکید و توجه قرارگرفته است.
از نظر ائمه علیهم‌السلام، یکی از مهمترین راه‌های ایجاد همزیستی و جلوگیری از تفرقه واختلاف، رعایت ادب در کلام واحترام به فرد مورد گفتگو است. در این زمینه، امام صادق(ع) در تفسیر آیه « وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا »(بقره،۸۳) معتقد است که، با رعایت این آموزه؛ قلوب دیگران به سمت وسوی سخن حق و وحدت متمایل می‌گردد. در مورد تشابهات میان ادیان ابراهیمی باید گفت که قرآن کریم در مورد انبیا الهی به” مصدقاً لما بین یدیه” ( سوره آل عمران ،آیه ۳) تعبیر می‌کند؛ یعنی هر پیامبری، پیامبر قبل از خود را تصدیق کرده است و این نشان می دهد همه انبیاء الهی از یک اصل خبر می‌دهند، همه آنها به انسان می‌گویند که ما باید باور کنیم ابدی هستیم، لذا انسان موجودی همیشگی است. “خداوند در موارد متعددی،قران و پیامبر را تصدیق کننده کتب و رسولان الهی پیشین معرفی کرده است. همه ادیان الهی دارای یک اصول مشترک هستند، نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنْزَلَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ ” ( سوره آل عمران ،آیه ۳) آن خدایی که قرآن را به راستی بر تو فرستاد که تصدیق کننده کتب آسمانی قبل از خود است و (پیش از قرآن) تورات و انجیل را فرستاد، نکته مهم اینکه كتاب‌هاى آسمانى انبيا، همه مؤيّد يكديگرند یعنی «مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ»هستند و نکته دیگر، تصديق كتب آسمانى پيشين، عاملى براى وحدت خداپرستان خواهد بود. با آنكه كتب آسمانى دارای مراحل تربيت الهى و ابزار و دستورالعمل‌هاى متفاوت بوده‌اند، ولى از آهنگ تكاملى و وحدت در هدف برخوردارند.
در حقيقت در ميان ادیان الهی موحدینی هستند كه به اصول توحيد ، قيامت و نبوت ايمان دارند و به عمل صالح مي‌پردازند. اين گونه ستايش و توصيف مومنان شرايع ديگر موجب مي‌شود كه نوعي هماهنگي فكري و عملي ميان آنان با مسلمانان پديد آيد بر پايه همين آموزه‌هاي دینی است كه اسلام شرايع ديگر آسماني را به عنوان شرايع توحيدي به رسميت مي‌شناسد. اسلام براى تأمین هم زیستى مسالمت‌آمیز راه‌هاى گوناگونى را سفارش نموده است كه مهم ترین چالشها و آسیب‌های همزیستی شامل نفی اهانت به ادیان، هتک حرمت به مقدسات یکدیگر، بدگمانی و سوء ظن، فقدان رفتار اخلاقی میان فرق و مذاهب وطرح مسائل اختلاف برانگیزاست. و مهم ترین آثار همزیستی ادیان شامل، ثبات، امنیت ، صلح، پرهیز از بهره کشی ، استضعاف و تقويت روحيه تعاون و همكاري می باشد.
