به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از ایکنا، حجت‌الاسلام فرج‌الله هدایت‌نیا عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه با طرح بحث در زمینه «همدلی در خانواده بین همسران و راهکار‌هایی برای تقویت آن» در برنامه زنده آفتاب شرقی از شبکه اول سیما بیان کرد: بعد از تعریف همدلی در دو لایه و یا در دو شاخه این بحث دنبال شده است؛ نخست همدلی در روابط اجتماعی است که از ضرورت همدلی کارگزاران با مردم و از همدلی مردم در روابط اجتماعی با یکدیگر سخن به میان آمد تا اینکه به بحث همدلی در روابط خانوادگی رسیدیم.
وی در ادامه افزود: نقطه مقابل همدلی، خودخواهی و فردگرایی است که در پی آن انتقام‌جویی و تلاش برای ایجاد اخلاف خواهد آمد، اما به‌وضوح آثار همدلی را در خانواده می‌شود دید که روحیه فداکاری و تلاش برای جلب رضایت دیگری را دارد. اما دغدغه مردم این است که چطور می‌توان به همدلی رسید، وقتی کسی در تنگنا قرار داد، همدلی کردن کسی با این شخص، این فرد را از تنهایی بیرون می‌آورد و به او کمک می‌کند و عبور از مشکلات را برای وی تسهیل می‌کند.
هدایت‌نیا بیان کرد: حضور ما کنار دیگری و خود این نفس حضور کمک می‌کند، مثلا کسی مشکل اقتصادی دارد و یک فرد دیگر به او کمک می‌کند که این روش یک طریق کمک کردن است، اما این که مثلا به یک نفر بگوییم من هم در کنار تو هستم، همین همدلی و همراهی به او کمک می‌کند. فراوان دیده شده که یک راننده می‌خواهد از کویر عبور کند، اما اگر تنها باشد احساس خطر می‌کند، اما اگر با یک راننده دیگر همراه باشد، اضطراب دور می‌شود.
عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه تصریح کرد: نکته دیگر نیز ناظر به سخن امام علی (ع) است؛ وقتی کسی از امام (ع) به خاطر نوع پوششی که داشتند انتقاد می‌کند، امام (ع) فرمودند: «چون من پیشوا هستم و خدا از امامان حق، تعهد گرفته تا برای رفع فقر بکوشند و اگر این امر محقق نشود، خود در سیمای فقرا زندگی کنند»، اما سؤال این است که چطور می‌شود همدلی کرد و این روحیه را تقویت نمود.
وی در ادامه افزود: یک قسمت روش معنوی است و در روش بعدی به راهکارهای عملی می‌پردازیم؛ باید توجه داشت که اگر از همدلی حرف می‌زنیم یعنی باید یکدل شویم و این بدون یاری‌طلبی از آفریدگار دل‌ها شدنی نیست، خالق دل اگر کمک نکند، دل‌ها کنار هم قرار نمی‌گیرند؛ لذا مثل همه کار‌های دیگر که باید از خداوند کمک بخواهیم و در نماز‌ها نیز مکررا از خداوند طلب استعانت می‌کنیم، همدلی را نیز باید از خداوند طلب کنیم.
هدایت‌نیا بیان کرد: خداوند نیز در آیه ۶۳ سوره انفال اشاره می‌کند که خود در دل‌های آن‌ها الفت ایجاد کرده است و الفت نیز به معنای انس است. تالیف قلوب یعنی به دست آوردن دل دیگران، خداوند در این آیه می‌فرماید که اگر همه داشته‌ها و دارایی‌ها را خرج کنید نمی‌توانید بین مردم الفت ایجاد کنید، بلکه خداوند است که باید چنین چیزی را بخواهد.
عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه در ادامه افزود: به تمام خانواده‌ها عرض می‌کنم که باید از خدا کمک بخواهید. حتی در برخی از روایات داریم که زن و شوهری کدورت داشتند و خدمت رسول خدا (ص) رفتند و ایشان برای رفع مشکل آن‌ها دست به دعا برداشت. البته برخی‌ها از روش‌های غیراخلاقی نیز استفاده می‌کنند و روایت هم داریم که زنی برای این که شوهر خود را نسبت به خود مهربان کند، دست به کار زشتی زد که رسول خدا (ص) نیز از این کار ناراحت شدند.
وی با بیان اینکه دعا کردن نقش بسیار مهمی دارد تصریح کرد: البته لازم هم نیست که برای دعا کردن نزد برخی از شیادان و دعانویسان برویم و پولی بدهیم تا برای ما دعا کنند. در واقع خودمان باید با خدا سخن بگوییم، البته که اگر انسان اهل معرفتی وجود داشته باشد و از او بخواهیم تا برایمان دعا کند خوب است، اما منظور بنده این است که لازم است خودمان دعا کنیم.
هدایت‌نیا در ادامه افزود: باید خودمان دعا کنیم تا کدورت برطرف شود، البته که صرف این کار کافی نیست و باید در کنار روش معنوی به توصیه‌های عملی نیز توجه داشت. یکی از راهکارهای عملی به‌ویژه بین زوجین شنونده بودن است. شاید در اینجا اصطلاح گوش بودن، خوب باشد، البته به این معنا نیست که هر کس هر چه گفت: آن را قبول و به آن عمل کنیم، به این معنا است که شنونده خوبی باشیم و ما معمولا حوصله شنیدن نداریم.
وی بیان کرد: در اینجا نیز به قرآن اشاره می‌کنم؛ رسول خدا (ص) در قرآن از سوی برخی به «اذن»، به معنای گوش نام‌بردار شده است، در آیه ۶۱ سوره توبه آمده است که «وَ مِنْهُمُ الَّذِینَ یُؤْذُونَ النَّبِیَّ وَ یَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَیْرٍ لَکُمْ»، می‌گویند او گوش است، خدا فرمود: بگو این حالت برای شما خوب است و این خصوصیت رسول خدا (ص) برای شما مطلوب است.
وی در ادامه افزود: البته حرف‌شنو بودن لزوما به معنای زودباوری نیست و گاهی اجازه می‌دهید که طرف مقابل مشکلات را بگوید؛ مثلا یک کسی به هر دلیلی در تنگنای روحی است و نزد شما آمده تا حرف بزند و آرام شود و در اینجا لازم است که شما حرف او را خوب بشنوید.
هدایت‌نیا بیان کرد: البته باید توجه داشت که صرف گوش دادن هم کفایت نمی‌کند و باید این گوش دادن با خصوصیاتی باشد، اول این است که این گوش دادن باید به صورت دقیق باشد و همچنین توجه کنیم که از ارائه راهکار در این زمینه خودداری کنیم؛ همچنین وقتی طرف مقابل دارد از مشکلی صحبت می‌کند ما نباید او را پیش‌داوری و قضاوت کنیم و مشکل او نباید کوچک شمرده شود.
