به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و به نقل از خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین سید‌سجاد ایزدهی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در پیش نشست علمی «فلسفه علم کلام» که در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد، بیان داشت: فلسفه هر علمی متأثر از همان علم است.
وی با بیان این که تا فلسفه یک علم مورد بحث قرار نگیرد، تحولی نیز در آن علم صورت نخواهد گرفت. افزود: علم شکل می‌گیرد و پس از آن فلسفه علم آن علم را بازخوانی می‌کند تا بررسی شود آیا مسیری که این دانش رفته است مسیر درستی بوده است یا خیر و آیا مسیر بهتری می‌توان رفت؟!
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی اظهار داشت: اگر مباحث علم کلام نبود هم بنیاد‌های فکری مردم دچار مشکل می‌شد و هم نگاه نقد شکل نمی‌گرفت و علوم دیگر مانند فقه و اخلاق نیز با خلل جدی مواجه می‌شدند.
وی ابراز داشت: امروزه در فضای جمهوری اسلامی، علم کلام، رشد و تحول زیادی داشت و زحمات بسیاری در اینباره کشیده شده است، ولی آیا این تحولات تراز نظام اسلامی بوده و روزآمد است یا در برخی موارد دچار روزمرگی است؟!
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: به طور مثال در عرصه سیاست، مباحث پیوند دین و حکومت، فقه و حکومت و سکولاریسم و… بحث شده است؛ اما نکته مهم این است که عمده این مباحث، رویکرد سلبی دارد در حالی که باید رویکرد اثباتی داشته باشیم؛ مثلا بگوئیم رابطه دین و سیاست چیست؟
وی تصریح کرد: نظام سیاسی ما بنا بود بر اساس فقه الحکومه اداره شود نه فقهی که وامدار حکومت است؛ فقها براساس فضای فرد محوری گذشته روی فقه کار می‌کردند، اما هنگامی که حکومت اسلامی ایجاد شده انتظار این است که چگونه می‌تواند سیاست، اقتصاد، فرهنگ، رابطه بین المللی و… را تبیین کند که این مباحث عمدتاً رویکرد فردی دارد و اصرار رهبر معظم انقلاب بر رویکرد فقه حکومتی نیز به همین علت است.
مدیر گروه سیاست پژوهشکده نظام‌های اسلامی عنوان کرد: برای رسیدن به این مرحله نیازمند این هستیم که فقها به صورت منظم وارد مباحث شوند، اما اگر در مباحث کلام که استفاده حداقلی از آن داریم متحول شود و آن را وارد فقه کنیم می‌توانیم نتایج بهتری بگیریم، اما متاسفانه عملاً فقه حکومتی نداریم، چرا که شاید علم کلام را به کمک نگرفته‌ایم.
وی گفت: امام راحل ولایت فقیه را مطرح و بحث کلامی آن را تبیین می‌کنند و نتیجه می‌گیرند که ولایت فقیه در تداوم ولایت الله است؛ بنابراین اگر با این نگاه وارد فقه شویم استنتاجات ما فرق خواهد کرد. امام نه فقط از یک استدلال کلامی استفاده کردند بلکه یک پارادایم کلامی را ایجاد کردند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه اظهار داشت: فقه نباید تنها برای جوامع مؤمنانه بیان شود بلکه باید برای همه مسلمین و حتی غیرمسلمین توسعه داده شود و برای این توسعه نیازمند کلام هستیم.
وی افزود: بر خلاف نظام‌های غربی که الهیاتشان جنبه اجتماعی پیدا کرده ما فقه و فلسفه را به مثابه یک علم اندیشمندانه و عالمانه می‌نگریم و وارد زندگی مردم نشده است همچنین توحید وارد بحث نظام سیاسی ما نشده است و آن را زمینی نکرده و وارد زندگی خود نکرده‌ایم.
حجت الاسلام والمسلمین ایزدهی ابراز داشت: بسیاری از مباحث علم کلام وارد عرصه‌های جدی زندگی نشده، روزآمد پاسخ نداده و آن را متحول نکرده است در حالی که سطح انتظار از نظام اسلامی بالاتر از این حرف‌ها است و کلام باید نقشه و مسیر‌های جدیدتری تولید کند، چرا که نظام و انقلاب به این فضا به شدت نیاز دارد.
