به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مجموعه طرح «از نگاه نبوي (ص)»، سلسله دفاتر كم حجم و متنوعي است كه با زبانی ساده و روان موضوعات مختلفی را از زاويه سنت پيامبر اكرم(ص) مورد واكاوي قرار داده است.
کتاب «اهل کتاب از منظر پیامبر(ص)» دفتر چهاردهم از این مجموعه، به قلم سرکار خانم دکتر سیده فهیمه ابراهیمی در مركز پژوهش‌هاي جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سامان یافته است.
در ادامه یادداشتی از خانم ابراهیمی با محوریت این کتاب آمده است که از منظرتان خواهد گذشت:
شبه جزیرة عربستان آنگاه که مفتخر به ظهور آخرین حلقه از سلسلة انبیاءالهی در بطن خود گردید مأوای پیروان دیگر ادیان الهی نیز بود و ارتباطات برون مرزی قلیلی نیز با آنها داشت. لذا آنگاه که رسول گرامی اسلام به رسالت مبعوث شد و زمانی که بنیان‌های نظامی اسلامی را پی می‌ریخت، علاوه بر مشرکین که اکثریت جامعة عربی را تشکیل می‌دادند اقلیتی نیز بودند که خود را بهرمند از علم الهی و وارث انبیاء اولوالعزم می‌دانستند. البته آنها علی‌رغم این ادعا انحرافات عمیقی در باورهای خود داشتند؛ به همین جهت بسیاری از اصول اسلامی را مغایر با آموزه‌های پیامبران خود قلمداد نموده و فاصلة بسیاری را با دین جدید احساس می‌کردند. این گروه که تحت نام «اهل کتاب» در لسان حق از آنها یاد می‌شود، گرچه مدعی بودند که از منتظران پیامبری هستند که ظهور وی قریب الوقوع است، اما کمتر توفیق همراهی و تعامل همگرایانه با ایشان را داشتند.
رسول مکرم اسلام سوای مقام تبلیغی و تعاملات اندک خود با اهل کتاب در دوران مکی، در دورة مدنی به عنوان رهبر نظام اسلامی، جامعه‌ای پیش روی خود دارند که یهودیان جزء شهروندان اصلی و قابل توجه آن به شمار می‌آیند. علاوه بر این گروه که مخاطبان اصلی پیامبر هستند، گسترش دعوت پیامبر از سال ششم به بعد و ورود آن به فراسوی مرزهای حجاز سبب می‌شود خیل دیگری از مسیحیان و زرتشتیان نیز به دایرة اهل کتاب مخاطب پیامبر بپیوندند. در چنین شرایطی ایشان در مقام فرمانروای جامعة اسلامی علاوه بر آنکه رسالت گسترش دین را در میان این گروه دارد باید اصول مدوّنی را در راستای تعامل با آنها در چارچوب برنامه‌های اصلاحی خویش بگنجاند.
گرچه پیامبر در همان آغاز در قانون اساسی دولت شهر مدینه در رابطه با اهل کتاب اصولی را تصریح می‌کند، اما آنها در بسیاری از موارد خود دست به کنشی چالشی زده و پیامبر را ناگزیر به واکنش در برابر خود ساخته‌اند. آیات مکرر قرآنی که در باب اهل کتاب نزول یافته نشان می‌دهد که این گروه که در دوران فترت پس از انبیاء خود به تحریف کتب الهی پرداخته‌اند، در برابر دعوت خیرخواهانه و پیوستة رسول الله مکر، پیمان شکنی، مباحثه و محاجة عنادآمیز را در پیش گرفتند. وقوع چهار غزوه بزرگ در دوران ده سالة مدنی میان مسلمانان و یهودیان که برخی از آنان دولت اسلامی را به سقوط و نابودی تهدید می‌نمود گویای فتنه انگیزی این جماعت برای برکندن ریشة اسلام است. البته در این بین خداوند از صالحان از اهل کتاب یاد می‌کند که دعوت حق را لبیک گفته و به خیل مخلصین مسلمان پیوستند.
