واقعه غدیرخم، این رویداد بزرگ تاریخ اسلام، در طى سفر پیامبر از مدینه به مکه اتفاق افتاد. برنامه ریزى دقیق این سفر، نشان از عظمت هدف آن دارد. تاریخ اسلام از جزئیات این سفر نیز خبر مى دهد. رسول خدا(ص) آغاز سفر خود را رسماً اعلام کرد و نامه اى به یمن فرستاد و على(ع)را که در آن ایام در آن جا بود به سفر حج فرا خواند. سپس با هفتاد هزار تن از مدینه رهسپار مکه شد. طى این مسافت، ده روز طول کشید. على(ع)نیز همراه دوازده هزار نفر به مکه رسید. پیامبر در مسجد شجره احرام بست و سپس با ورود به مکه، تمام اعمال حج را به جاى آورد. آن حضرت در منا و مسجد خیف خطابه هایى ایراد کرد و مردم را براى پذیرش ولایت آماده ساخت. آیه ولایت و لقب امیرالمؤمنین براى على(ع)در مکه بر پیامبر نازل شد.
محمد(ص) پس از پایان مراسم حج دستور داد که همگان در منطقه اى به نام غدیر خم حاضر شوند و خود نیز شتابان روانه آن جا شد. با گردآمدن انبوه مردمان، پیامبر بر فراز جهاز شتران رفت و با نشان دادن على(ع)به همگان، ولایت و امامت او و دوازده امام(ع)را رسماً اعلام کرد. پیامبر پس از آن خطبه دقیق و عمیق، فرمان داد تا همگان با على(ع)بیعت کنند. همه این مراسم و دنباله هاى آن در سه روز انجام یافت. مورخان اسلامى گوشه گوشه این رویداد را به دقت کاویده اند.
خبر غدیر بى هیچ تردیدى بر ولایت و امامت على(ع)دلالت مى کند. تواتر، اسناد و متن آن چنان استوار است که هیچ شبهه اى را برنمى تابد. هیچ حدیثى در شماره راویان خود با این خبر برابرى نمى کند. عالمان اهل سنت نیز آن را از احادیث قطعى شمرده اند. برخلاف شبهه برخى، واژه «مولا»، هم در لغت و هم در حدیث غدیر به معناى «اولى بالامر» و «متصرف در امور» است و به ابهام کشاندن معناى آن، تلاشى غیرعلمى محسوب مى شود. عالمان اسلام در این باب سخن ها گفته و کتاب ها نوشته اند. اثبات دلالت متن حدیث بر امامت، تواتر و انبوهىِ راویان آن، موضوع پژوهش هاى گسترده تاریخ اسلام است. حجم این منابع و مصادر چنان است که هر محققى را قانع مى سازد. الغدیر، پژوهش نامه بزرگ تاریخ و حدیث و کلام و ادب، از آن منابع عظیم به شمار مى آید.
