به گزارش اداره روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چهارمین نشست از سلسله گفت و گوهایی در حوزه رویکردهای داستانی دفاع مقدس با بررسی کتاب “پرسه در خاک غریبه” برگزار شد.
در این نشست که از ساعت ۱۴:۰۰ امروز دوشنبه مورخ ۲۰ شهریورماه جاری در سالن جلسات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، آقایان احسان عباسلو و محمد جواد جزینی به عنوان ناقد و حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم، مهدی جهان، دکترمحمدرضا سنگری، مهدی جمشیدی، دکتراحمدرضا معتمدی، دکترمحمود مهام از پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه حضور داشتند.
دکتر محمدرضا سنگری، مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه در ابتدای جلسه با پرسش این سوال که چه نوع نگاهی در جامعه به دفاع مقدس وجود دارد و اصلا باید به این مقوله چگونه نگاه کرد گفت: باید بررسی شود تا متوجه شویم که این کتاب در کدام جایگاه و کدام مورد از انواع نگاه قرار می‌گیرد.
آقای احسان عباسلو به عنوان اولین فرد برای طرح بحث در این نشست گفت: دورانی که در آن هستیم برای خانواده‌هایی که بازمانده‌ای از جنگ دارند، کم از دوران جنگ نیستو انگار که هنوز جنگ برای این افراد تمام نشده است.
عباسلوهمچنین در مورد ادبیات دفاع مقدس و انواع آن گفت: اینگونه داستان‌ها به سه نوع یا سه مرحله می‌پردازد؛ مرحله اول آمادگی برای جنگ، مرحله دوم جنگ و مرحله آخر بازسازی بعد از جنگ است. که می‌توانیم به جای واژه ادبیات دفاع مقدس از واژه ادبیات پایداری و دفاع مقدس استفاده کنیم. استفاده از کلمه مقدس باعث مانع از گفتن خیلی حرف‌ها می‌شود.
عباسلودر ادامه سخنان خود در مورد نویسنده کتاب افزود: احساس می‌کنم آقای احمد دهقان در این اثر خود رویکردی تعادلی دارند که همیشه در اغلب آثار ایشان مشهود است.
محمد جواد جزینینیز با تشکر از سوال آغازین آقای دکتر سنگری وارد بحث شد و گفت: پرسش دکتر سنگری بسیار کاربردی و جالب بود و انگار که تا به حال نتوانستیم جوابی برای این پرسش داشته باشیم.
تاریخ تمامی جنگ‌ها در جهان نشان می‌دهد که دو دوره نوشتن وجود دارد. دوره اول: از آغاز تا پایان جنگ است و دوره دوم بعد از جنگ شروع می‌شود.
جزینینسبت به حساسیت‌های این دو دوره از نوشتن در خصوص جنگ افزود: دوره اول به عنوان ادبیات تبلیغی از آن یاد می‌شود و حساسیت بالایی دارد چون هر کلمه‌ای که همراه با ضعف باشد می‌تواند به دشمن کمک کند و در این دوره همیشه طرفه خودی با ایمان، قدرتمندریال شجاع و دلیر و همچنین همیشه پیروز است. اما دوره دوم حساسیت زیادی نداشته چون پس از جنگ است و دیگر عرصه امنیتی وجود ندارد و در این دوره حتی ادبیات هم می‌تواند تغییر کند که به نظر من نویسنده کتاب “پرسه در خاک غریبه” در بین این دو عصر گرفتار شده و دچار نوعی سردرگمی است.
وی در ادامه نسبت به کم لطفی برخی افراد به نویسندگان دفاع مقدس گفت: بنده در تحقیقی که انجام داده‌ام بیش از ۹۲ درصد کتاب‌های مربوط به ادبیات و داستان‌های دفاع مقدس به چاپ دوم نرسیده‌اند. این یعنی ادبیات دفاع مقدس در زیر چرخه‌ای رفته که هر صدایی جز صدای مطلوب شنیده شود حتما حذف خواهد شد که این رفتار اصلا درست نیست.
محمدجواد جزینیدر ادامه گفت: ما باید سعه صدر داشته باشیم و به نویسندگان دفاع مقدس فرصت دهیم تا تحلیل خود را در این مورد بنویسند.
حجت الاسلام و المسلمین مهدی جهان به عنوان دیگر ناقد این نشست با توضیحاتی در خصوص جنگ و انواع آن سخنان خود را آغاز کرد و گفت: پدیده جنگ در مباحث فلسفی قابل تامل است،فیلسوفان ما و حتی فلاسفه غرب این مهم را مورد بررسی قرار داده‌اند که آیا جنگ خوب است یا بد؟ با ارزش است یا بدون ارزش؟ و مسایلی این چنین که باید در خصوص آشنایی با جنگ، اول با این موارد آشنا شد.
مهدیجهان افزود: جنگ اشکال مختلفی را به خود گرفته و این نشان دهنده آن است که جنگ بسیار پیچیده شده است و جامعه ما هنوز نتوانسته بحثی را در این مورد به شکل کامل مورد بررسی قرار دهد تا تکلیف این پیچیدگی در جنگ معلوم و مشخص شود.
وی با تاکید به نقش بسزایی امام خمینی(ره) در جنگ تحمیلی گفت: در زمان جنگ و بعد از آن افرادی مثل بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) و خود حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به جنگ توجه ویژه‌ای کرده بودند؛ تا اینکه در دهه هفتاد با پدیده‌ای روبرو شدیم که جنگ تحمیلی هشت ساله ایران و عراق را به دو دوره جنگ مقدس و جنگ غیر مقدس تقسیم کرد. آنچه در تقسیم‌بندی‌های دهه هفتاد شکل گرفت چیزی به عنوان جنگ کثیف است.
حجت الاسلام و المسلمین مهدی جهان در مورد کتاب “پرسه در خاک غریبه” نیز گفت: بنده در هیچ کجای این کتاب به کلمه‌ای همچون دفاع مقدس و یا جنگ تحمیلی برخورد نکردم و فکر می‌کنم که دریافت ما از جنگ کاملا اشتباه بوده است.
در پایان دیگر افراد حاضر در این جلسه به بحث در مورد موضوع نشست و ارایه نقطه نظرات خود پرداختند.
