رونمایی اثر نفیس و ارزشمند دانشنامه فاطمی(س) یک حادثه فرخنده و اقدامی مبارک است که پس از سال ها تلاش و زحمات محققان و مسئولان اجرایی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ثمر داد و این مجموعه نفیس در حال چاپ است و در اختیار خوانندگان و علاقمندان قرار می گیرد و بنده به سهم خود این گام مهم فرهنگی و علمی را تبریک عرض می نمایم.
حجت الاسلام و المسلمین مهدی پیشوایی عضو شورای علمی دانشنامه فاطمی(س) در گفت و گویی با روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در مورد اهمیت انتشار دانشنامه فاطمی(س)، ضمن بیان مطلب فوق افزود: درباره این مجموعه، اهمیت و ارزش برجسته آن لازم می دانم عرض کنم با توجه به اینکه شخصیت حضرت زهراء(س) ابعاد، زوایا و جوانب مختلفی دارد، ضرورت داشت تا مجموعه ای نوشته شود هرچند دوره ای که همه مباحث مربوط به ابعاد مختلف شخصیت و زندگانی والای آن بانوی بزرگ یکجا در آن گردآوری شود.
وی ادامه داد: می دانیم که از سال ها پیش نویسندگان متعددی چه درایران و نیز در کشورهای دیگر -عمدتاً در کشور های عربی- صدها کتاب و مقاله راجع به وجود مبارک ایشان نوشته اند که اهل علم و فضل با آنها آشنا هستند. ولی می دانیم که آنها هم کار فردی و شخصی بوده و هر یک از زاویه خاصی به ایشان نگاه کرده اند و بلکه از یک زاویه به بحث پرداخته اند. به عنوان مثال برخی از این نگاشته ها فقط راجع به خطبه های حضرت هستند و خطبه ها را شرح داده اند. برخی حمایت از حضرت زهراء(س) را از مقام ولایت و امیر مومنان(ع)پس از حادثه ثقیفه مورد بحث قرار داده اند. بعضی به زاویه همسر داری حضرت پرداختند و برخی نیز عبادات، اذکار و مقامات معنوی آن بانوی بزرگ اسلام را مورد بحث قرار داده اند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: بنا بر این اگر کسی می خواست همه این ابعاد و جوانب را مطالعه کند نیازمند مطالعه کتب متعددی بود. پس جا داشته که مجموعه ای همه این جوانب و ابعاد مختلف را یک جا مورد بحث قرار دهد تا مراجعه کنندگان مجبور نباشند به منابع مختلف مراجعه نمایند.
وی تاکید کرد: الحمدلله دانشنامه فاطمی(س) این خلا را پر کرده و حقیقتاً از این نظر جای خالی آن کاملاً محسوس بوده است و زحمات محققان و مدیران اجرایی این امر در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مساعی مشکور دارند که پس از سال ها ثمر داده است.
حجت الاسلام و المسلمین پیشوایی در بخش دیگری از سخنان خود در مورد کارهای انجام شده و دقت نظرها در نگارش و ارزیابی مقالات این دانشنامه گفت: نیک می دانیم که همیشه کار و عقل جمعی پخته تر از امر فردی است و ضریب خطای آن کمتر است. تجربه نشان داده که امورجمعی و گروهی پخته تر و عمیق تر از کار درآمده و از این منظر یکی دیگر از مزیت های این اثر نفیس پژوهش جمعی از نخبگان و برجستگان علمی است و نه تنها هر مدخل را یک صاحبنظر و کسی که در آن رشته مطالعات کافی داشته تالیف نموده است بلکه هر فصل مراحل مختلفی را در ارزیابی طی کرده و به این خروجی رسیده است.
وی افزود: بنده به دعوت حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد و مدیران ارجمند پژوهشگاه توفیق داشته ام که در جلسات متعدد شورای عالی علمی این دانشنامه که نهایتاً مقالات و مداخل برای تصمیم گیری نهایی در آن مطرح می شد شرکت کنم و در آنجا بحث می شد که مقالاتی که به شورا می آید مراحل پیچیده زیادی را طی نموده است که این نشان دهنده زحمات زیادی است که برای این امر کشیده شده است. هر مقاله و مدخل از فیلترهای مختلفی می گذشت و مطابق معمول دانشنامه ها برای تصمیم گیری نهایی در آن شورا مطرح می شد و تازه در اینجا هم پیشنهادات تکمیلی مطرح می شد که توسط پژوهشگر اصلی یا مسئولین امر تکمیل می گردید.
وی تاکید کرد: الحمدلله بر اثر مساعی گروه پژوهشگران و نویسندگان، نهایتاً این مجموعه در قالب دانشنامه تنظیم شد و می دانید که روش دانشنامه ای تعریف و ساختار خاص خودش را دارد و معمولاً یک اثر تا در قالب دانشنامه و با شیوه دانشنامه ای تنظیم شود ارزیابی و گذشتن از فیلترهای علمی را لازم دارد.
وی ادامه داد: یاد دارم که در سال های آغازین فعالیت، ابتدا مقالات و مداخل به صورت مقالات علمی بود و اگر به آن صورت منتشر می شد نهایتاً مثل دانشنامه امام علی(ع) بود و بحث این بود که در اینصورت مجموعه مقالاتی منتشر میشد که خلاف روال دانشنامه ای بود. لکن پس از زحمات زیاد تحول و تجدید نظری بوجود آمد و به فکر استانداردسازی به شیوه دانشنامه های امروزی معمول در محافل علمی افتادند و این تبدیل مجموعه مقالات به روش دانشنامه نگاری خود زحمات طاقت فرسا و تکرار و دوباره کاری های غیر قابل اجتنابی بوجود آورد، ولی ثمره شیرینی داشت که باعث ایجاد کارگروه دانشنامه نگاری با شیوه استاندارد در پژوهشگاه گردید. در هر حال آنچه که الآن چاپ خواهد شد با همت مسئولین محترم پژوهشگاه و پژوهشکده دانشنامه نگاری بصورت مقبول بیرون خواهد آمد.
حجت الاسلام و المسلمین پیشوایی در پایان صحبت‌های خود گفت: بنده چون خود از ساختار دانشنامه مطلع بودم و آن را گنجینه ای ارزشمند می دانستم سال ها پیش که مشغول تدوین دانشنامه بودند در برخی مجامع و رسانه ها بارها وعده انتشار آن را به حضار و مخاطبین می دادم و آرزو داشته و دارم که هر چه زودتر چاپ شود تا نیاز علاقمندان را برطرف سازد. چراکه هر بحثی که راجع به حضرت زهراء(س) ولو اگر ارتباط کمی به ایشان داشته باشید در این مجموعه موجود است و از این نظر هم از اتقان کافی برخوردار بوده و علاوه بر این که کاری گروهی است تجدید نظر های مکرر در آن صورت گرفته و بصورت دانشنامه ای درآمده است. بنده بار دیگر این گام بزرگ فرهنگی و علمی را که تقدیم آستان مقدس حضرت زهراء(س) شده است تبریک و تهنیت عرض می نمایم.
